ortak_miras_final

Anadolu Selçukluları devletinin dağılmasıyla kurulan
Anadolu beylikleri, otorite kurmak için kendi topraklarında
yaşayan veli ve şeyhlerin nüfuzlarından yararlanmak
amacıyla onlar için yaptıkları tekke ve zaviyelere zengin
vakıflar tahsis etmişlerdir. Bunu ilk yapan beyliklerden
biri Osmanlı Beyliği’ydi. Osman Bey, Orhan Gazi ve Murad
Hüdâvendigâr’ın birçok tekke ve zaviyeyi bu yöntemle
hayata geçirdiğine dair tarih kaynaklarında bilgiler vardır.
Osmanlı Devleti’nin öncelikle uç beyleriyle girdiği Rumeli’de
derviş ve Ahi zaviyeleri kurduğu, bu zaviyelerin
Rumeli’de fetihleri kolaylaştırdığı, birçok Türk köyünün
çekirdeğini bu zaviyelerin oluşturduğu bilinmektedir. Ahi
ve derviş zaviyeleri Osmanlı Devleti’nin fetih ve yayılış döneminde
Rumeli’de yerleşmede hayatî bir rol üstlenmiş ve
bu nedenle Osmanlı padişahlar vakıflar yaparak tekke ve
zaviyelerin kuruluşunukuvvetle desteklemişlerdir. Bilhassa
vakfa dayanan dinî ve ticarî müesseseler bu şehirlerin
gelişmesinde önemli rol oynamışlardır. Edirne, Filibe, Serez,Üsküp,Sofya,
Silistre, Tırhala, Manastır gibi şehirler
başlangıçta birer uç merkezi olarak yapılanmış, uç beylerinin
vakıflarıyla donatılmış, daha sonra da Rumeli’nin
bugüne kadar önemini koruyan başlıca şehirlerihaline
gelmiştir.Kısacası Anadolu’da ve Rumeli’de geniş topraklar
fetheden Osmanlı, bu toprakların bir kısmınıkamu
hizmetleri gören vakıflara tahsis etmiş; bu vakıfların Türk
kültürünün Rumeli’de kuvvetle yerleşmesinde ve Balkanlar’da
şehir hayatının gelişmesinde büyük bir hizmeti olmuştur.
Financing the the poor living in Mecca and Medina,
The operation of ships in Van Lake.
Etc.
One of the interesting foundation works in this sense was the dispensary
for stork, named Gurabahane-i Lâklâkan, which was engaged
in the care and treatment of sick and injured storks.
Another form of foundation is, despite the prohibition of the Islamic
religion, the monetary foundations that perform the act of endowing
money with a certain interest rate. Monetary foundations
were able to lend to the needy people at interest that this was called
“ muamele-i şer’iyye” or “hile-i şer’iyye”. Although this practice was
discused among ulama (refers to the educated class of Muslim legal
scholars engaged in the several fields of Islamic studies and Polymath.)
of the Ottoman Empire, it was applied considerably.
Almost every sultan, especially in Istanbul, built complexes around
large mosques and social structures that could meet the daily needs
of the people. The complexes of Fatih, Beyazit, Selimiye, Süleymaniye,
Nuruosmaniye, New Mosque, Laleli are some of those.
Moreover, Mahmut the 1st, Abdulhamid the 1st, Selim the 3rd
devoted a library to the complexes of Nuruosmaniye, Selimiye and
Laleli respectively. A considerable number of libraries are still active
that were devoted by statesmen such as Köprülü Mehmet Pasha,
Carullah Efendi, Esad Efendi, Murad Molla, Bashir Aga,
Hagimoglu Ali Pasha, Ragip Pasha, Feyzullah Efendi, Pertev Pasha
and Veliyüddin Efendi.
Foundation Culture
463
Vakıf Kültürü