ortak_miras_final

Common Heritage
342
Ortak Miras
Diğer yandan oyun, Türk dünyasının ortak miraslarının
temel bağlamlarından biridir. Türk kültürünün en eski
sözcüklerinden biri oyundur. Dolayısıyla oyun, Türk dünyasının
ortak miraslarından biri olarak kabul edilebilir.
Nitekim Eski Türk Yazıtları, Oğuz Kağan Destanı, Manas
Destanı, Divânû Lugâti’t-Türk, Kutadgu Bilig, Volga
Bulgar Kitabeleri, Dede Korkut Kitabı ve Evliya Çelebi
Seyâhatnâmesi gibi tarihi kaynaklarda “oyun” kelimesinin
varlığı, oyun kavramının Türk kültür tarihi açısından yaygınlığını
ve önemini ortaya koymaktadır (oyun ve çocuk
oyunu hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. Özdemir 2006).
Yine oyun sözcüğü Türk dilinin anlam, yapı ve söyleyiş
açılarından çok az değişikliğe uğramıştır. Bugün Türk
dünyasında oyun sözcüğü “Uyın, Uynav (Başkurt ve Tatar
Türkçesi), Oyın, Oyınşık (Kazak Türkçesi)” çeşitlemeleri
dışında, genellikle aynı biçimiyle ortak bir miras olarak
yaşatılmaktadır (Kültür Bakanlığı 1991: 668- 669). Günümüzde
oyun sözcüğü Türklerin gündelik yaşamında en
sık kullanılan kelimelerden biridir. Bu durum bireysel ve
toplumsal yaşamın oyunla canlandığının ve renklendiğinin
bir kanıtı sayılabilir.
Saha ve Yakut Türkleri ile Doğu Türkistan Türkleri arasında
erkek şamana oyun denildiği kaydedilmiştir (İnan
1986: 74). Kullanılan araç ve yöntemlerle gerçek yaşamdan
farklı gizemli bir dünyanın yaratılması ve gerilim
unsuru oyun ile şaman töreni arasındaki benzerliği ortaya
koymaktadır. Nitekim Türkiye’de derlenen bir çocuk
oyunu sözlü formülleri ile Kazak-Kırgız baksılarının böy
On the other hand, the game is one of the basic contexts of the
common heritage of the Turkish world. One of the earliest words
of Turkish culture is the play. Therefore, it can be regarded as one
of the common heritage of the Turkish world. Indeed, the existence
of the word “oyun (game)” in historical sources such as Old Turkish
Inscriptions, Oguz Kagan Epic, Manas Epic, Dıwān Luġāt at-
Turk (Compendium of the Turkic Dialects), the Kutadgu Bilig,
Volga Bulgarian Inscriptions, Dede Gorgud Book and Evliya
Çelebi’s Travel Book, (Also see for more information on game and
children’s game, Özdemir 2006) reveals the importance and penetration
of the game in terms of Turkish cultural history. Again, the
word “oyun (game)” has changed little in the terms of the meaning,
structure and utterance of the Turkish language. Today, the word
“oyun (game)” except for varieties such as “Uyın, Uynav (Bashkir
ve Tatar Turkish), Oyın, Oyınşık (Kazakh Turkish)” is kept alike
as a common heritage in the Turkish world (Ministry of Culture
1991: 668-669). Today, the word “oyun (game)” is one of the most
frequently used words in everyday life of Turks. This can be regarded
as proof that the individual and social life is revitalized and
colored by the game.
It is recorded that the male shaman is called as ‘’oyun’’ in Saha
and Yakut Turks as well as East Turkestan Turks (İnan 1986:
74). With the tools and methods used, the creation of a mysterious
world different from real life and the thriller reveal the similarity
between game and shamanic ceremony. As a matter of fact, it is
seen that there are similarities between the oral formulas of a children’s
play compiled in Turkey and the magic of the magicians of
Kazakh-Kirghiz (Özdemir 2006: 292- 305).