ortak_miras_final

Common Heritage
180
Ortak Miras
bilgiler vermektedir. Bütün bu bilgiler kısa olmakla birlikte,
geleneğin o dönemlerde hangi şekillerde yaşadığını
göstermeleri açısından önemlidirler. Fransız fotoğrafçısı
Pol Nadar’ın 1890 yılında gökbörü oyunuyla ilgili çekmiş
olduğu fotoğraflar, oyunun günümüze fazla bir değişikliğe
uğramadan ulaştığını göstermektedir.
Gökbörü oyununda oyunculara ulakçı, çabandes ve balban
şeklinde isimler verilmektedir. Ulakçı ismi oyuncuların
tamamı için kullanılırken, çabandes daha çevik ve
hızlı olan oyunculara denmektedir. Güçlü olanlara ise balban
denir. Ulakçılar oyundan önce abdest almaktadırlar.
Ulakçının, oyun için yola çıkarken ev ahalisinin duasını
alması da inançlarla ilgilidir. Oyundan önce yapılan dualar,
yollarının açık olması, uğurlu gelmesi ve herhangi bir
felaketin yaşanmaması için mutlaka yapılması gereken bir
uygulamalardır.
Oyun için günler öncesinden semiz teke veya bir yaşında
buzağı seçilmektedir. Aksakalların duasıyla seçilen teke
veya buzağı kesilir; iç organları ve kelle paçası alınan hayvanın
karın boşluğuna tuz doldurulur ve soğuk su içerisinde
2-3 saat bekletilir; oyun alanına çıkartılmadan önce
yine aksakalların duaları eşliğinde oynamak ve seyretmek
için gelenler tarafından dualar edilir. Oyunu düzenleyen
kişiye ve ailesine hayır dualar edildikten sonra evin küçük
çocuklarına ‘ulak’ verilir ve oyun sahasına götürmelerine
izin verilir. Oyunun sonunda eve getirilen “ulak” etinden
tadan kişinin oğlu olacağına dair inanç hâlâ yaşamaktadır.
Pişirilen bu etin şifalı olduğuna ve aileye oğul getireceğine
dair bu inancın sonunda oğlu olanlar, yine bu oyunu
düzenlemekle yükümlü sayılırlar. Oyun kurallarıyla ilgili
inançlara bakacak olursak, kuralların tamamen inançlara
yönetildiğini görürüz. Öncelikle, oyunun aksakalların
duası olmadan başlamadığını ve sonlanmadığını söyleyebiliriz.
Çok sürükleyici ve heyecanlı geçtiğinden, oyunu
and tried to promote it with his painting. A. N. Krasnov4 also gave
brief information about this game. Uralov5 provided information
about these games in his memories. K. Kazanskiy gives interesting
information about this game in his book Near Pamir6. Although
all of this information is brief, in terms of designating the form in
which the tradition lived at that time, but of course it is important.
The photographs of the French photographer Pol Nadar about the
Kok-Boru game played in 1890 demonstrate that the game has extended
to present day without significant change.
In the Kok-Boru game, the players are given the names of “Ulakçı”,
“çabandes” and “balban”. While the nickname Ulakçı is used for
all the players, Çabandes is especially given to the agile and speedy
ones. And those who are strong are called Balban. The Ulakçıs perform
an ablution before the game. When Ulakçı goes out for the
play, receiving the households’ blessing is also pertinent to the beliefs.
The prayer made before the game is absolutely necessary practice
in order to make their way clear, auspicious coming, and not to
experience any disaster.
The days before the game, either a fleshy goat or a one year old calf
is chosen. The goat or calf chosen by the prayers of the elders is cut
off; after removing the internal organs and the head, the abdomen
part of carcass is filled with salt and kept in cold water for 2-3
hours; and then before bringing it to the play ground, this time
audiences pray to watch the game accompanied by the elders’ prayer
again. After praying for the organizer of the game and his family,
the young children of the house are given “ulak (goatskin)” and
are allowed to take it to the playground. The belief that the one
who tastes the meat of ulak (the goat cut off for the game) after the
game will have a son is still popular. Also according to the belief
that this cooked meat has a feature of healing. And that person who
has a son as a result of this belief is obliged to organize this game.
If we look at the beliefs about rules of the game, we can see that the
rules are completely determined by beliefs. First of all, we can say
that the game does not start and finish without prayer of the elders.