ortak_miras_final

Common Heritage
476
Ortak Miras
Orta Asya’da yapılan kazılar, yapağı keçe bilgisinin göçer
medeniyetinin çok erken dönemlerinde geliştiğini göstermektedir.
Keçeden çadır, giyim, döşeme hemen her türlü
barınma eşyası üretilmiştir. Oldukça erken zamanlarda kıl
ve yapağı liflerin bükümü ile üretilen iplikler dokuma ve
örgü tekniklerinin de gelişmesini sağlamıştır. Hem Türk
soylu halkların hem de tüm insanlığın bildiği Pazırık kurganlarından
çıkarılan Pazırık halısı, keçe eyer örtüleri ve
diğer buluntular ileri bir kültür ve medeniyet parçasının
ifadeleridir.
Türkler yaylak-kışlak düzeni ile (göçebe olmayan) yaşayan
bir soy olup binlerce yıldan beri Tarım Havzasına, Türkistan
bozkırlarına pamuk eken Türk Soylu Urukların hem
giyim, hem örtünme ihtiyacını karşılayan eşyalarda yün ve
pamuk kullanılır. Evini yetiştirdiği koyundan elde ettiği
yün keçeyle yapan, içini halı, kilimle döşeyip, işlemelerle
donatan bir millet ki; bugün hala Türkistan, Özbekistan,
Kırgızistan ve Kazakistan ve merkezi Kaşkar olan Doğu
Türkistan’da ‘ak üy’ de oturur. Mevsimlik yer değiştirme
nedeniyle bozkırda yaşayan Türk topluluklarının barınakları
kolay taşınabilen keçe, halı-kilim yaygı, perde vb. eşyalarla
döşenmiştir.
Türklerin Orta Asya’dan Balkanlar’a dokuma sanatları
tezgâh, alet, dokuma vb. teknolojilerle ilgili söz varlığına
sahip olması akıl sahiplerinin kolayca kavrayabileceği bir
durumdur (Tural,1999: 39-40). Halı, kalı, keçe, kiyiz, kilem,
kilim terimlerine en eski Türkçe metinlerden itibaren
Excavations made in Central Asia shows that wool felt is shaped in
very early periods of nomadic civilization. Almost all kinds of dry
goods such as tents, clothing, upholstery made of felts are produced.
Yarns which are produced with winding wool fibres in very early
times provide the techniques of weaving and knitting improved.
The Pazyryk carpet, felt saddle blankets and other antiques which
are come out of the Pazyryk Kurgan known by both Turkic peoples
and whole humanity, are the expression of a piece of advanced culture
and civilization.
Cotton and wool are used in the goods meeting the needs for clothing
and covering of turkic tribes who are living as nonimmigrants
with summar and winter quarters have been planting cotton in
the steppe of Turkistan and agriculture basin since thousands of
years. It is a nation that makes its house with the wool felts of the
sheep, furnishes the house with carpet and rugs still lives in ‘ak
üy’(means house in turkish) in Turkistan, Uzbekistan, Kyrgyzstan,
Kazakhstan and Eastern Turkistan whose center is Kaşkar.
Shelters of turkish communities living in the steppe are furnished
with easy-carried goods such as felt carpet, rugs, curtains, etc. due
to seasonal displacement.
It is easily understandable situation for intellects that the Turks
have vocabulary about the technologies of weaving arts such as
workbench, tools, weaving and etc. from Central Asia to the Balkans
(Tural,1999:39-40). The words such as halı(carpet), kalı(-
carpet), keçe( felt), kiyiz(rug), kilem(rug), kilim(rug) are encountered
in oldest turkish text. These words have been lived in the
languages spoken in the countries where Turkish tribes migrate and