ortak_miras_final

Common Heritage
322
Ortak Miras
den koruyacağı inancıyla kül dökülmektedir (Çay 1999:
182). Maraş-Elbistan-Maraba köyünden derlenen kuttören
ise daha arkaiktir ve mitolojik hafıza daha canlıdır.
Buna göre aile reisi çok sevilen kız torununun saçından
kestiği bir parça ile sığırların kuyruğundan kestiği kılları
bir tütsü kabına koyarak yakar. Yılın bereketli geçmesi, insanların
ve hayvanların sağlıklı olması için dua okur; etrafı
tütsüler. Sonra da “Al Hıdrellezini ver yazımızı” diyerek
dışarı atar (Çay 1999: 184). Burada da görüldüğü üzere
yaz başı bayramının izleri ve kız çocuk ile ilgili ayrıntı dikkat
çekicidir. Silikleşmeye başlayan at kültü yerine Dolganlarda
olduğu gibi sığır kültü ritüelde yer almıştır.
Bozkır medeniyetinde taşıdığı anlamlarla, Türk aile yapısının
şekillenmesinde önemli rolü olan ocak ve ateşin sosyal
hayatta en yoğun kullanıldığı geçiş dönemi evliliktir.
Aralarında yörelere göre farklılıklar bulunmakla birlikte
genel olarak aile ocağında yanan ateş, nasıl yakılırsa yakılsın
kutsal sayılmaktadır (Kırcı 1998: 400). Düğün alkışlarında
yeni evliler açısından ocağın taşıdığı değer, açıkça
belirtilmektedir. Örneğin bir Altay alkış duasında şöyle
söylenir:
“Düz bir yerde kur ocağını,
Evliliğin güçlü olsun.
Evin senin düzgün olsun,
Taş ocağın güçlü olsun,
Taş ocağın güçlü olsun,
Ateşin sonsuza dek yansın!” ( from Verbitskiy 1893: 82 to Lvova
et. al. 1. 2013: 164)
According to the common belief among the Siberian Turks, newly
married couples’s marriage is not accepted on God’s heaven if
they do not burn the ritual fire in their hearth. The belief is that
(Dilek 2007: 33-34) marital separation comes to nothing exactly
in case that the fire is not extinguished in their houses by divorced
couples show that the burned in the family hearth means marriage
contract.
The researches we conducted on the field have showed that there
are very archaic traces about the hearth in Saha Turkics’ weddings.
For example, when the boy’s side comes to get the bride, he runs up
to the roof and tries to get fire in the chimney of the hearth. On the
other hand, the family of the bride is trying to burn the stove from
the inside. Although it seems that there is a race for them who will
burn the fire more quickly, the two sides are very friendly towards
each other and do not try to win the race.When the bride arrives at
the husband’s house, she first attaches the horse to the pole / stick in
front of the house, and then presents the scones made with her own
hands to the family members. In the meantime, the mother of the
groom puts on lamp black to the bride’s forehead;but nevertheless
the bride has been regarded as a foreigner in the hearth for three
years. During this time, the bride does not even show her hair,
wrists, feet and face to the people in the hearth; she wears face veil