ortak_miras_final

temanın çatışması ekseninde gelişen ritüeller, giderek takvimin
evrimi içinde de bir anlam kazanmıştır. Hayvancı
ve tarımcı topluluklar için bahar ılım noktasının önemi
ve bunun önceden bilinip belirlenmesine duyulan gereksinim
birçok takvimde yılın ve baharın başladığı gün olarak
belirlenmesine neden olmuştur. On İki Hayvanlı Türk
Takvimi’nde olduğu gibi özellikle Nevruz’la yakından ilgili
olan Selçuklu Güneş Takvimi’nde (Takvim-î Celali)
de amaç mevsimlerin doğru olarak gösterilmesi, başka bir
deyişle bahar ılım noktasının her yıl aynı tarihe (Mart Dokuzu/21
Mart) denk gelmesiydi.
Kuzey yarıkürede eski toplumların birçoğunda yeni yılın
başlangıcı ilkbahar gün dönümüne/gün-tün eşitliğine
(ekinoks 1 ), 21 Mart tarihine denk düşmektedir. Yeni yıl,
eldeki belge ve bilgiler de doğrulamaktadır ki, Türklerde
de baharda başlamaktadır. Baharla başlayan sadece yeni
yıl değildir, yaşamın ve yaratılışın da baharla başladığına
inanıldığını görürüz. Türk Mitolojisine göre, ilk insan
baharda yaratılmıştır. Bu mitolojik anlam bir yeni yıl ve
bahar bayramı olan Nevruz’u, basit bir takvim bilgisi ve
yeni yıl başlangıcı olmaktan öte anlamlara taşır. Eski Babil’den
Hindistan’a kadar uzanan coğrafyada 21 Mart’ı
yılbaşı olarak kutlayan halkların tarihinde dinsel, kültürel,
siyasal olaylar birikerek katmanlaşmış ve bayramın mitsel
açıklaması ve anlamı değişmiş, yeni anlamlar yüklenmiş
olsa da yeni yıl bayramlarında yeniden doğuş düşüncesinin
ve yaratılışın simgesel tekrarı günümüze dek sürmüştür.
Bu bir yaratılış arketipinin periyodik tekrarıdır. Yeni
yıl bayramları topluluğun hayatının sürekliliğini sağlama
alan/sağlama bağlayan ritüeller tarafından belirlendiği anlamına
gelmektedir. Nevruz’un kutlandığı 21 Mart tarihi,
zamanda böylesi bir andır ve artık bahardır. Nevruz’la kutlanan,
kutsanan yeni yılın, yılın başlangıcının, baharın ve
bereketin çok da karmaşık olmayan öyküsü bu olsa gerek.
Halk takviminin Çiğdem Gezmesi’nin ardından gelen
önemli bir diğer günü ise Hıdırellez’dir. Hıdırellez, Hızır
ve İlyas’ın bir araya geldiği gün inancıyla kışın sona erip
yaz mevsiminin başlangıcına işaret eden bahar bayramı
olarak kutlanmaktadır. Geleneksel bayramlar içinde kutlama
zamanını genel bir takvim geleneğinin belirlediği,
mevsimlik bayramlar içinde yer alan bahar bayramlarından
biridir. Bir geçiş dönemi olarak kutlanan Hıdırellez,
bu yönüyle mevsimlik-takvimsel olarak uygulanan verimlilik
ritleriyle ilişkilendirilebilir. Tüm bahar bayramları,
verimlilik ritlerinin bugüne uzanan kalıntılarıdır. Bu tür
kutlamalar, topluluğun (ve doğanın) bir durumdan diğerine
geçişine eşlik eden ve edinilen yeni durum ve kimliği
• 1 Ekinoks sözcüğü, gece ve gündüzün eşitliğini ifade eden Latince
aeques=eşit ve nox=gece sözcüklerinden oluşur. Solstiz ise, yıl içinde
gecenin gündüzden ya da gündüzün geceden en uzun olduğu günü
tanımlar.
ments and information are also confirmed that every year starts
with the spring as in the Turks. That beginning with the spring is
not just a new year, we can see that life and creation are believed
to begin with spring. According to Turkish mythology, the first human
being was created in the spring. This mythological meaning
means that Nevruz, which is a new year and spring festival, has
more than a simple calendar of knowledge and the beginning of
the new year.
In the history of the people who celebrate the 21st of March as a
New Year in the region extending from ancient Babylon to India;
religious, cultural and political events become stratified cumulatively
and even if the mythical explanation and meaning of the
festival has changed and new meanings have been loaded, the symbolic
repetition of creation and reincarnation in new year festivals
have lasted until the day.This is a periodic repetition of a creation
archetype. It means that the New Year holidays are determined by
the rituals that provide the continuity of the community’s life. The
date of 21st March which, is the day of Nevruz’s celebration, is such
a moment in time and it is spring anymore. This should be the story
of Nevruz, the blessed new year, the beginning of the year and the
uncomplicated story of spring and abundance.
Another important day that comes after the Crocus Day of folk
calendar is the Hıdrellez (old-turkish celebration of spring ).
Hıdrellez is celebrated as a spring festival that marks the beginning
of the summer season and the end of the winter season with the
belief that it is the day when Hıdrellez, Prophets Hızır (Al-Khidr)
and Ilyas (Elijah) come together. Among traditional festivals,
it is one of the festival whose celebration time is determined by the
general calendar tradition and takes place in seasonal festivals.
Hıdrellez made according to seasonal calendars can be associated
with productivity rituals in this respect. All spring festivals are the
remnants of today’s productivity rituals. Such celebrations take
place at the exact threshold (at the time of transition) in a process
that identifies the new situation and identity that accompany the
transition of the community (and nature) from one situation to
another. Expectations and designs such as becoming distant from
the old, welcoming the new year, celebrating, blessing, wishing
health and abundance from the new situation, eliminating various
despaires of people, protecting against evil lie at the bottom
of the Hıdrellez celebrations and accordingly various beliefs and
practices are realized. These properties are clearly seen in almost all
Hidrellez practices.
Hıdrellez Day falls on the 23rd of April according to the old calendar
(Rumi-Jülyen), but it is the 6th of May according to the
today calendar (Miladi-Gregorian). In the folk calendar used by
the people, the year used to be divided into two: The period lasting
186 days between May 6 and November 8 was summer, called the
“Days of Hızır”, and the period lasting 179 days between November
8 and May 6 was winter, called the “Days of Kasım”. May 6
Seasons
163
Mevsimler