ortak_miras_final

Dede Korkut dilinden söylenen soylama dizisinde ev ile
konuk arasında bir paralellik kurulur. Evi anlamlı, işlevine
uygun kılan da konuktur. Konuk gelmezse ak ev, kara eve
döner ve böyle evlerin yıkılması yeğlenir. Demek ki evin
ilk ve temel işlevi “konuk” ağırlamaktır. Her biri bir atasözü
değerindeki bu soylamalarda soyut ve teorik olarak bir
genç alpta, erde olması gereken, yani erin erdemini oluşturan
değerlerin başında da konukseverlik gelmektedir.
Nitekim normalde evin erkeğine terettüp eden bu görev,
o denli önemlidir ki “er adam evde olmasa” bu görev evin
kadınına düşer.
Kısacası ev ile konuk arasında kurulan ilişki doğru orantılı
ve işlevsel bir ilişkidir. Ev, konuğu geliyorsa, o evde konuk
ağırlanıyorsa işlevine uygun bir evdir, yoksa “kara”dır, dolayısıyla
yıkılması tercih edilir. Bir Türkmen atasözü de
aynı duyguyu “Mihman gelmeyen övün yıkılanı yahşı”
şeklinde ifade eder. Ev ile konuk ilişkisi Türkmen klasik
şairi Mahtumkulu’nun şiirlerinde de karşımıza çıkmaktadır.
Mahtumkulu, “Bahıl öyde mıhman durmaz” demektedir.
Soyut değerlerin insan-varlık arasındaki ilişkiyi
düzenlemesi veya insan-nesne arasında doğrusal bir ilişki
kurulması geleneksel toplum için temel bir yargıdır. Bu
yargı yıpranma veya değişime uğrama temayülü gösterirse
toplumun ve dünyanın bozulması anlamı taşımaktadır.
Evi “ak” kılan konuğun gelmesidir, eğer konuk gelmiyor
veya layıkıyla ağırlanmıyorsa ev “kara” olur ve yıkılması
yeğlenir.
the most basic function of the house is welcoming guests. One of the
most concise words of Dede Qorqut Book is the saying “ a house is
not a house if there are no guests in a house’’. There is a parallel
between the house and the guest in this saying from Dede Qorqut
Book in introduction. A guest makes the house meaningful and
functional. If the guest does not come home, the house will return to
black house and it will be preferable to destroy such houses. So the
first and basic function of the house is to welcome the “guest”. Each
of them is a proverbial expression of hospitality in abstract and theoretically.
That is to say, hospitability is one of the most important
values that constitute the virtue of man of the house. As a matter
of fact, this task, which normally belongs to the man of house, is so
important that “if man of the house is not at home”, this duty passes
to the woman of the house.
In short, the relationship between home and guest is a direct and
functional relation. If the guest is coming to the house, it is a house
suitable for its function; otherwise, it is “black house”, so it is preferred
to be demolished. A Turkmen proverb also expresses the
same sentiment in the form of “Mihman gelmeyen övün yıkılanı
yahşı”. The connection between the house and the guest is also confronted
in the poems of the Turkmen classical poet Magtymguly.
Magtymguly shays that ‘’ Bahıl öyde mıhman durmaz (means
that the guest does not stays in the house of a penny pincher)’’. The
relationship between abstract values and man-beings or a linear
relation between man and object is a fundamental judgment for
the traditional society. If this judgment shows the tendency to wear
out or change, it carries the meaning that the society and the world
is deteriorating. If the guest does not come or is not properly wel-
Common Heritage Fine Arts in Turkish People
545
Misafirperverlik & Konukseverlik