Fajny kraj do życia po wyborach

FAJNY KRAJ DO ŻYCIA PO WYBORACH / zdrowie / 122
nie ma opłaconych składek, wtedy jego prawa ograniczają się do usług
podstawowej opieki zdrowotnej (POZ). Według OECD w 2020 roku
prawie 7 proc. mieszkańców Polski nie miało prawa do publicznych usług
medycznych. To trzeci od końca wynik w UE – tradycyjnie wyprzedziliśmy
Rumunię i Bułgarię. Zasadniczo na Wschód od Odry – z Czechami
włącznie – prawo do świadczeń publicznego systemu mieli wszyscy lub
niemal wszyscy obywatele.
Według OECD większość polskich nieubezpieczonych pracowała
w szarej strefie, na umowach pozakodeksowych lub notowała przerwy
w zatrudnieniu. Mowa o całkiem dużej grupie ludzi – łącznie liczyła około
2,5 mln osób. Proporcjonalnie to tylko o jedną trzecią mniej niż w Stanach
Zjednoczonych, które uchodzą za najbardziej nieludzkie pod tym względem.
W USA w 2020 roku bez ubezpieczenia było niecałe 10 proc. mieszkańców.
W zeszłym roku było to już tylko 8,4 proc. W Polsce w ubiegłym roku odsetek
nieubezpieczonych spadł do równych 6 proc., więc i różnica między
USA a Polską spadła do ponad jednej czwartej.
Miejsce urodzenia ma znaczenie
Nierówny dostęp do opieki medycznej przekłada się na różnice w poziomie
zdrowia mieszkańców. Dolne warstwy społeczne żyją krócej, co widać
w szczególności wśród mężczyzn. Według danych OECD, w 2015 roku
30-letni Polak z wykształceniem niższym od średniego miał przed sobą 12
lat mniej życia niż jego rodak z dyplomem uczelni wyższej. To trzecia co do
wysokości luka w długości życia w OECD – po Słowakach i Estończykach.
Wśród Polek różnica ta była dwukrotnie mniejsza (ponad pięć lat) i tylko
o rok wyższa od średniej dla wszystkich krajów.
Nierówności w zdrowiu widać także na poziomie terytorialnym, i to
nawet w obrębie jednego województwa. Według danych GUS w 2021 roku