03.10.2023 Views

Fajny kraj do życia po wyborach

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

FAJNY KRAJ DO ŻYCIA PO WYBORACH / majątki i podatki / 160

mniej. Nieprzypadkowo popularna książka Jasona Hickela nosi tytuł Mniej

znaczy lepiej.

Sprawy robią się mniej oczywiste, gdy zaczniemy drążyć, do czego

dokładnie odnoszą się owe „więcej” i „mniej”.

Klein i Thomson nie chcą więcej wszystkiego, ale więcej dóbr i usług

podstawowych, niezbędnych do wygodnego życia. Zwolennicy dewzrostu,

jak Jason Hickel, nie chcą z kolei mniej wszystkiego, a jedynie mniej rzeczy,

które ich zdaniem są środowiskowym marnotrawstwem i mogą być

zastąpione bardziej wydajnymi ekologicznie odpowiednikami. Klasycznym

przykładem jest postulat postawienia na transport zbiorowy kosztem

indywidualnego (czyli mniej aut, a jednocześnie więcej pociągów, busów,

tramwajów czy rowerów).

„Oczywiście niektóre sektory, takie jak edukacja i opieka medyczna

lub energia odnawialna, będą musiały kwitnąć, podczas gdy inne, takie jak

brudny przemysł lub sektor finansowy, będą się w przyszłości kurczyć” –

pisze w swojej książce Hickel. I dookreśla, na czym jego zdaniem powinien

polegać dewzrost:

„Zamiast bezmyślnie dążyć do wzrostu w każdym sektorze bez względu

na to, czy jest on tam rzeczywiście potrzebny, możemy zdecydować, co chcemy

rozwijać (ochronę zdrowia, niezbędne usługi, rolnictwo regeneratywne –

każdy potrafiłby stworzyć taką listę), a które sektory należy radykalnie

odchudzić (np. paliwa kopalne, prywatne odrzutowce, zbrojeniówkę czy

produkcję SUV-ów)”.

Kiedy więc dyskusja schodzi na szczegóły, oba te podejścia zdają się

przedstawiać podobną listę spraw do załatwienia: od opieki zdrowotnej po

rozbudowę zielonego sektora energetycznego.

Najważniejsze podobieństwo między tymi dwoma koncepcjami polega

na uznaniu, że trzeba drastycznie zmienić nasze priorytety gospodarcze,

a rynek sam z siebie tego nie zrobi. Potrzebne jest zaangażowanie państwa,

które wytyczy kierunek zmian i zapewni do nich środki. Wystarczy spojrzeć,

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!