Fajny kraj do życia po wyborach
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
FAJNY KRAJ DO ŻYCIA PO WYBORACH / praca / 21
w ryzach nierówności. Może też ograniczać dominującą pozycję pracodawców
na lokalnych rynkach pracy i sprzyjać przechodzeniu pracowników do
firm, które płacą lepiej. Źle prowadzona polityka płacy minimalnej może
natomiast być jałowa, gdy poziom płacy minimalnej jest zbyt niski – lub
tworzyć ryzyko bezrobocia przewyższające korzyści z wyższych płac, gdy jej
poziom jest zbyt wysoki.
Na początek warto ustalić, jakie cele społeczne można osiągnąć za pomocą
płacy minimalnej. Służy ona przede wszystkim zapewnieniu najniższego
godziwego poziomu wynagrodzenia, zwłaszcza pracownikom zatrudnionym
na najniższych stanowiskach. Płaca minimalna może chronić przed wyzyskiem
– to szczególnie istotne w przypadku osób pracujących w branżach
i zawodach o najniższych płacach, zwłaszcza tam, gdzie pracodawcy mają
dużo silniejszą pozycję niż pracownicy, choćby na lokalnych rynkach pracy,
gdzie warunki dyktuje jeden duży zakład.
Drugim głównym celem jest zapewnienie pracownikom minimalnych
środków do życia, tak by uniknęli ubóstwa. Zapobieganie ubóstwu pracujących
służy też sprawiedliwości. Jeśli wynagrodzenia są tak niskie, że praca nie
chroni przed ubóstwem, to związane z tym koszty w postaci chociażby pomocy
społecznej spadają na wszystkich podatników. Uniknięcie takich paradoksów –
gdy wspierając ubogich pracujących, podatnicy de facto subsydiują firmy
o bardzo niskich płacach – jest ważnym kryterium ustalania płacy minimalnej
np. w Wielkiej Brytanii.
Podnosząc niskie wynagrodzenia, płaca minimalna z reguły ogranicza
rozpiętość płac. Trzeba jednak pamiętać, że nie musi się to przekładać
na proporcjonalnie niższe nierówności dochodów. Wynika to z trzech
mechanizmów.
Po pierwsze, po podwyżce płacy minimalnej część pracujących może
tracić pewne świadczenia społeczne, więc wzrost ich dochodów jest niższy od
kwoty, o jaką podniesiono płacę minimalną. Po drugie, część zarabiających
płacę minimalną mieszka z osobami zarabiającymi lepiej, więc ubóstwo im