Fajny kraj do życia po wyborach

FAJNY KRAJ DO ŻYCIA PO WYBORACH / mieszkanie / 75
Samorządowcy nie kwapią się jednak do budowy nowych mieszkań
komunalnych. W wielu gminach ta forma budownictwa wciąż uważana
jest za kłopotliwą – stosunkowo niskie czynsze nie pokrywają bieżących
kosztów utrzymania zasobu, do tego dochodzą ogromne problemy z egzekucją
czynszów. Według danych zebranych w ramach spisu powszechnego
z 2021 roku aż 392 tys. mieszkań komunalnych miało zaległości czynszowe;
łączną wysokość zadłużenia lokatorów zasobów gminnych GUS szacował
w 2020 roku na astronomiczną sumę 3,851 mld zł.
Nowe zasady finansowania budownictwa komunalnego zawierają też pewien
kruczek: im większy grant gminy uzyskują z Funduszu Dopłat BGK, tym
niższego czynszu maksymalnego mogą zażądać za dany lokal. I tak w przypadku
grantu na 45 proc. kosztów budowy lokalu komunalnego czynsz za metr kwadratowy
nie może przekroczyć 3,5 proc. stawki odtworzeniowej; przy 60 proc.
kosztów – 3 proc. stawki; przy 75 proc. kosztów – 2,5 proc. stawki. Przy
dotacji pokrywającej 90 proc. kosztów budowy maksymalny czynsz może
wynosić jedynie 2 proc. stawki odtworzeniowej, co znacząco ogranicza autonomię
samorządów w ustanawianiu czynszu (i efektywnie sprawia, że koszty
utrzymania budynku mogą być niższe niż wpływy z czynszów). Włodarze
gmin zastanowią się pewnie dwa razy, czy skorzystają z tych grantów w obawie
przed tym, że w przyszłości będą ponosić wysokie koszty związane z bieżącym
utrzymaniem nowo powstałych osiedli komunalnych.
W ostatnim czasie coraz więcej samorządów decyduje się na budowę
nowych mieszkań na wynajem. Czy ten trend utrzyma się w najbliższych
latach? Zależeć to będzie przede wszystkim od decyzji rządu, który powstanie
po październikowych wyborach. Jeśli nowa koalicja rządząca znajdzie sposób
na zwiększenie wpływów do gminnych budżetów i przeznaczy większe środki
na budownictwo społeczne – pamiętajmy o tym, że we wciąż zablokowanym
Krajowym Planie Odbudowy przewidziano na ten cel aż 10 mld zł, z czego
połowę mają pokryć fundusze unijne – możemy spodziewać się renesansu
tej formy mieszkalnictwa. Trzymajmy zatem kciuki, aby budowa mieszkań