1.Pres<strong>en</strong>tació i una advertència prèviaAquest treball pretén examinar el parer <strong><strong>de</strong>l</strong> Servei <strong>de</strong> Reclamacions <strong><strong>de</strong>l</strong> Banc d’Espanyapel que fa a les pràctiques <strong>de</strong> les <strong>en</strong>titats <strong>de</strong> crèdit amb els seus cli<strong>en</strong>ts, segons expressa<strong>en</strong> les seves Memòries anuals publica<strong>de</strong>s fins al febrer <strong><strong>de</strong>l</strong> 2001. Per això, i <strong>de</strong>sprésd’examinar algunes i<strong>de</strong>es bàsiques sobre aquest <strong>servei</strong> i sobre la seva competència (o, elque és el mateix: sobre els límits <strong>de</strong> la seva actuació), s’examin<strong>en</strong> <strong>en</strong> diversos apartatsuna selecció <strong><strong>de</strong>l</strong>s <strong>criteris</strong> acceptats per aquest c<strong>en</strong>tre que, segons la seva mateixaterminologia, han <strong>de</strong> consi<strong>de</strong>rar-se com a males pràctiques <strong>banc</strong>àries.Aquest treball no pot examinar el rec<strong>en</strong>t anteprojecte <strong>de</strong> Llei financera <strong><strong>de</strong>l</strong> Ministerid'Economia que, <strong>en</strong>tre les seves novetats més repres<strong>en</strong>tatives són les segü<strong>en</strong>ts: (1)substitució <strong><strong>de</strong>l</strong>s actuals organismes <strong>de</strong> <strong>de</strong>f<strong>en</strong>sa <strong><strong>de</strong>l</strong> cli<strong>en</strong>t, assegurat i inversor per unúnic Comissionat per la Def<strong>en</strong>sa <strong><strong>de</strong>l</strong> Cli<strong>en</strong>t <strong>de</strong> Serveis Financers adscrit a laSubsecretaria d'Economia. (2) modificació <strong>de</strong> terminis i tràmits per pres<strong>en</strong>tar<strong>reclamacions</strong> per queixes <strong>de</strong>riva<strong>de</strong>s <strong><strong>de</strong>l</strong> mal funcionam<strong>en</strong>t <strong><strong>de</strong>l</strong>s operadors <strong>de</strong> <strong>servei</strong>sfinancers; i (3) nou règim <strong>de</strong> la C<strong>en</strong>tral d'Informació <strong>de</strong> Riscos.2.Un apunt sobre el Servei <strong>de</strong> Reclamacions <strong><strong>de</strong>l</strong> 1 Banc d’Espanya i els límits <strong>de</strong> laseva actuació2.1 Funció <strong><strong>de</strong>l</strong> Servei <strong>de</strong> Reclamacions <strong><strong>de</strong>l</strong> Banc d’Espanya. El Servei <strong>de</strong>Reclamacions <strong><strong>de</strong>l</strong> Banc d’Espanya 2 és un <strong>servei</strong> s<strong>en</strong>se personalitat jurídica pròpia situat<strong>en</strong> el mateix <strong>banc</strong> c<strong>en</strong>tral espanyol 3 , que té per objecte examinar les <strong>reclamacions</strong>relatives a operacions <strong>banc</strong>àries que vulnerin les normes <strong>de</strong> disciplina o les bonespràctiques <strong>banc</strong>àries. El <strong>servei</strong> que presta, que és gratuït, requereix complir certsrequisits previs, <strong>en</strong>tre els quals <strong>de</strong>staca la pres<strong>en</strong>tació prèvia per escrit <strong>de</strong> la reclamacióal <strong>de</strong>f<strong>en</strong>sor <strong><strong>de</strong>l</strong> cli<strong>en</strong>t <strong>de</strong> l’<strong>en</strong>titat (o un altre òrgan equival<strong>en</strong>t), <strong>en</strong> cas que aquestexisteixi; així com que la reclamació que es pres<strong>en</strong>ti al Servei <strong>de</strong> Reclamacions ha <strong>de</strong>fer-se per escrit acompanyant certs docum<strong>en</strong>ts i expressant certes da<strong>de</strong>s 4 .El Servei publica anualm<strong>en</strong>t una Memòria, on hi ha un resum <strong>de</strong> les <strong>reclamacions</strong>resoltes durant aquest perío<strong>de</strong> <strong>de</strong> temps, així com el seu parer al respecte, amb l’objectiud’i<strong>de</strong>ntificar les <strong>de</strong>nomina<strong>de</strong>s bones i males pràctiques <strong>banc</strong>àries.12 Veg. l’Ordre ministerial <strong>de</strong> 12 <strong>de</strong> <strong>de</strong>sembre <strong>de</strong> 1989 (BOE, <strong><strong>de</strong>l</strong> 19 <strong>de</strong> <strong>de</strong>sembre).3 C/ Alcalá, núm. 50 28014 Madrid. Telèfon 91 338 50 68 i 91 338 58 51. Veg. La seva pàginaelectrònica a http://www.b<strong>de</strong>.es/indice.htm.4 Circular <strong><strong>de</strong>l</strong> Banc d’Espanya 8/1990, <strong>de</strong> 7 <strong>de</strong> setembre, sobre transparència <strong>de</strong> les operacions iprotecció a la cli<strong>en</strong>tela (BOE <strong><strong>de</strong>l</strong> 20 <strong>de</strong> setembre) que ha estat modificada <strong>en</strong> diverses ocasions <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la seva promulgació (l’última mitjançant la Circular 1/2000, <strong>de</strong> 28 <strong>de</strong> g<strong>en</strong>er, a <strong>en</strong>titats <strong>de</strong> crèdit,sobremodificació <strong>de</strong> la Circular 8/1990, <strong>de</strong> 7 <strong>de</strong> setembre, sobre transparència <strong>de</strong> les operacions iprotecció <strong>de</strong> la cli<strong>en</strong>tela) [d’ara <strong>en</strong>davant, i <strong>en</strong> g<strong>en</strong>eral: CBE 8/1990].
2.2 Límits <strong>de</strong> la seva actuació. Cal t<strong>en</strong>ir <strong>en</strong> compte que el <strong>servei</strong> només té competènciasobre les actuacions realitza<strong>de</strong>s per <strong>en</strong>titats <strong>de</strong> crèdit (com <strong>banc</strong>s, caixes, cooperatives<strong>de</strong> crèdit i establim<strong>en</strong>ts financers) per la qual cosa no pot abordar <strong>reclamacions</strong> contra<strong>servei</strong>s <strong>de</strong> morosos, impagats o similars, ja que sobre aquestes <strong>en</strong>titats no hi técompetència 5 ; <strong>en</strong>cara que sí que <strong>en</strong> té, està clar, <strong>en</strong> els casos <strong>en</strong> què es produeixi un<strong>en</strong>darrerim<strong>en</strong>t <strong>de</strong> l’<strong>en</strong>titat <strong>de</strong> crèdit <strong>en</strong> requerir a aquests <strong>servei</strong>s la baixa <strong><strong>de</strong>l</strong>s registresque mant<strong>en</strong><strong>en</strong> (p. ex. per haver-se satisfet els efectes canviaris <strong>en</strong> disputa 6 , per havercomès un error, per haver <strong>de</strong>morat la comunicació <strong>de</strong> baixa <strong>en</strong> aquests registres, etc.).D’altra banda, el Servei no pot conèixer les <strong>reclamacions</strong> que estiguin s<strong>en</strong>t objecte <strong><strong>de</strong>l</strong>itigi davant <strong><strong>de</strong>l</strong>s tribunals <strong>de</strong> justícia 7 ja que ha <strong>de</strong> respectar la competència <strong>de</strong> lajurisdicció ordinària i, per <strong>de</strong>scomptat, també s’ha d’acceptar que el seu parer noconstitueix una segona instància 8 i també sobre la incorrecta actuació <strong>de</strong> l’autoritatembargant 9 .Tampoc pot conèixer el Servei <strong>de</strong> Reclamacions <strong><strong>de</strong>l</strong>s fets es<strong>de</strong>vinguts fa més <strong>de</strong> cincanys, ja que l’article 7 LDIEC 10 estableix aquest perío<strong>de</strong> com a termini <strong>de</strong> prescripció<strong>de</strong> les sancions i infraccions greus i molt greus 11 .Quant a les limitacions també cal t<strong>en</strong>ir pres<strong>en</strong>t que no es po<strong>de</strong>n interposar <strong>reclamacions</strong>per qüestions g<strong>en</strong>èriques 12 o sobre la correcció <strong>de</strong> la política comercial <strong>de</strong> l’<strong>en</strong>titat <strong>de</strong>crèdit 13 , com per exemple la correcció <strong>en</strong> el tracte amb els cli<strong>en</strong>ts, la <strong>de</strong>negació <strong>de</strong>crèdits o préstecs 14 , la negativa a concedir un <strong>de</strong>scobert <strong>en</strong> compte 15 o a obrir un comptea nom d’un cli<strong>en</strong>t 16 o les relatives a la política <strong>de</strong> riscos <strong>de</strong> l’<strong>en</strong>titat 17 .El Servei tampoc té per objecte examinar qüestions <strong>de</strong> dret privat <strong>en</strong> s<strong>en</strong>tit estricte, comsón les relatives a la interpretació i l’aplicació <strong>de</strong> les clàusules contractuals que uneix<strong>en</strong>l’<strong>en</strong>titat i el cli<strong>en</strong>t 18 ; la <strong>de</strong>terminació <strong>de</strong> la quota que correspon a cada copropietari d’undipòsit 19 ; la fixació d’un nou tipus d’interès que <strong>en</strong> substitueixi un altre <strong>en</strong> <strong>de</strong>sús 20 ; la5 Veg. la Memòria 1994, p. 44.6 Veg. la R. 1680/98.7 Veg. la norma 26a Circular 8/1990.8 Veg. la Memòria 1990, p. 34; i Memòria 1994, p. 9 i 118.9 Veg. la Memòria 1999, p. 54.10 Llei 26/1988, <strong>de</strong> 29 <strong>de</strong> juliol, sobre interv<strong>en</strong>ció i disciplina <strong>de</strong> les <strong>en</strong>titats <strong>de</strong> crèdit (BOE <strong><strong>de</strong>l</strong> 30 <strong>de</strong>juliol).11 Tot i que es po<strong>de</strong>n pres<strong>en</strong>tar <strong>reclamacions</strong> davant el Servei d’acord amb l’Ordre ministerial <strong>de</strong>12 <strong>de</strong> <strong>de</strong>sembre <strong>de</strong> 1989 i la CBE 8/1990 s<strong>en</strong>se que els terminis preclusius d’altres normes es tinguin<strong>en</strong> consi<strong>de</strong>ració.12 Veg. la norma 15a CBE 8/1990.13 Veg. la Memòria 1995, p. 38 i 39; la Memòria 1994, p. 47: la Memòria 1993, p. 34 i la Memòria1992, p.76.14 Veg. la Memòria 1994, p. 37.15 Veg. la Memòria 1992, p. 53.16 Veg. la Memòria 1993, p. 90.17 Veg. la Memòria 1998, p. 36.18 Veg. la Memòria 1990, p. 23 i 25; la Memòria 1991, p. 58; la Memòria 1992, p. 72: la Memòria1993, p. 39, 41,44, 51 i 58: la Memòria 1994, p. 29 i 77; la Memòria 1995, p. 48, 54, 57 i 65 i laMemòria 1998, p. 64 i 99.19 Veg. la Memòria 1994, p. 71.20 Veg. la Memòria 1998, p. 42.
- Page 1 and 2: CRITERIS DEL SERVEI DE RECLAMACIONS
- Page 3 and 4: 6.2. Pràctiques obstruccionistes i
- Page 5 and 6: 10. Inobservància de les condicion
- Page 7: (f) Comissions per cancel·lació.(
- Page 11 and 12: El Servei de Reclamacions tampoc po
- Page 13 and 14: persones que disposen dels fons del
- Page 15 and 16: caixa de seguretat 85 . I, finalmen
- Page 17 and 18: préstec i l’entitat el destina a
- Page 19 and 20: de la sol·licitud expressa de l’
- Page 21 and 22: atengui la petició expressa de dev
- Page 23 and 24: que ha de respectar l’entitat 198
- Page 25 and 26: gestionés el cobrament 224 (que s
- Page 27 and 28: És per això que el Servei conside
- Page 29 and 30: per disposicions amb targeta a trav
- Page 31 and 32: s’ingressaven totalment en el com
- Page 33 and 34: contrari a aquestes bones pràctiqu
- Page 35 and 36: contínuament en executar una ordre
- Page 37 and 38: no va exigir el pagament del crèdi
- Page 39 and 40: considera una mala pràctica bancà
- Page 41 and 42: clàusules pactes que cal considera
- Page 43 and 44: quan l’entitat no adverteix el cl
- Page 45 and 46: (a) Inexigència de documents o dad
- Page 47 and 48: client per conèixer si n’estava
- Page 49 and 50: venciment del crèdit a reduir l’
- Page 51 and 52: per part de l’entitat; sempre que
- Page 53 and 54: Així ocorre , a més dels exemples
- Page 55 and 56: citat, va acabar l’1 de gener de
- Page 57 and 58: termini 660 ; les despeses de gesto
- Page 59 and 60:
una subsidiació 700 ; que no ateng
- Page 61 and 62:
cancel·lació d’una llibreta d
- Page 63 and 64:
ealitzada en cessió d’actius fin
- Page 65 and 66:
quan l’entitat expressa diferents
- Page 67 and 68:
ha hagut en compte 837 ; realitzar
- Page 69 and 70:
en general, sobre la cancel·lació
- Page 71 and 72:
dipòsit 912 , o la producció d’
- Page 73 and 74:
encara no consta en el poder, malgr
- Page 75 and 76:
esponsabilitat imputable al client
- Page 77 and 78:
mantenir domiciliada la nòmina; bl
- Page 79 and 80:
no suposa la desaparició de la sol
- Page 81 and 82:
transferència, ingrés, etc.), dis
- Page 83 and 84:
deutes 1070 ; o que l’entitat, pe
- Page 85 and 86:
sense cap explicació firmar la pò
- Page 87 and 88:
10.14.2. Altres supòsits. El Serve
- Page 89 and 90:
utilitza una tècnica de càlcul qu
- Page 91 and 92:
interpreti en el seu exclusiu benef
- Page 93 and 94:
deixin de ser operatives 1214 com a
- Page 95 and 96:
compte 1242 ; autoritza la inclusi
- Page 97 and 98:
aquella en què s’efectua l’apu
- Page 99 and 100:
la modificació del cost del crèdi
- Page 101 and 102:
quan està clar que la persona desi
- Page 103 and 104:
de reintegrament amb targeta de cr
- Page 105 and 106:
(a) En relació amb efectes. Així
- Page 107 and 108:
trimestre quan, realment, correspon
- Page 109 and 110:
També cal recordar que, si les des
- Page 111 and 112:
prima d’assegurança superior a l
- Page 113 and 114:
comissions o repercuteixi despeses
- Page 115 and 116:
autoritzava) i sense indicar al cli