AC 10 2010 (PDF, 1.35 MB) - Federale Overheidsdienst Justitie ...

Nr. 601 HOF VAN CASSATIE 2497
hij van die vordering kennisneemt.
Zij voeren aan dat het door (de verweerder) gekochte perceel, ook al is het in een
woonzone gelegen, niet-bebouwbaar zou zijn.
4. Het wordt niet betwist dat (de verweerder) geen stedenbouwkundige vergunning
bezit op grond waarvan hij een residentiële woning op zijn goed zou mogen optrekken.
Het college van burgemeester en schepenen van de stad (...) heeft immers op 5
september 2005 een negatief stedenbouwkundig attest nr. 2 verleend op grond dat de
percelen niet langs een weg liggen die voldoende is uitgerust en ingericht om een nieuwe
woning te ontsluiten, zodanig dat een overdracht van een stuk weg op vijf meter van de
middellijn van de bestaande weg het perceel bebouwbaar zou maken, mits de overdracht
daadwerkelijk tot aan de(...) zou plaatsvinden.
Daaruit volgt dus dat (verweerders) project in de woonzone kon worden aanvaard mits
er evenwel een voldoende brede en uitgeruste toegang werd aangelegd tot aan de (...).
Het klopt dus, zoals de eerste rechter zegt, dat het litigieuze perceel, op zijn minst een
'natuurlijke geschiktheid' heeft om bebouwd te worden.
5. De eis dat, zoals de (eisers) staande houden, de rechtbank bij zijn uitspraak rekening
moet houden met de bestemming die het erf had op het ogenblik waarop zij van de vordering
kennisneemt, strookt niet met de ratio legis van artikel 682 van het Burgerlijk
Wetboek.
Aan dat artikel ligt immers het openbaar belang ten grondslag dat bestaat in de mogelijkheid
om alle erven normaal te exploiteren. Het openbaar belang staat immers eraan in
de weg dat een erf ongebruikt en niet-geëxploiteerd blijft liggen omdat het ingesloten is.
Hoewel het Hof van Cassatie blijkbaar een strikter standpunt inneemt dat enkel rekening
houdt met de oorspronkelijke bestemming van het erf (Cass., 12 maart 1981, Res et
Jura Imm., 1982, p. 321 e.v.), is de rechtbank, net zoals de moderne rechtsleer, van
oordeel dat niet alleen met de oorspronkelijke bestemming van het erf rekening moet
worden gehouden, maar ook met de toekomstige bestemming ervan, zijn 'natuurlijke
geschiktheid', d.w.z., zoals de eerste rechter aangaf, elk gebruik ervan dat economisch
gezien mogelijk is teneinde het dynamisme en de initiatieven van de eigenaars niet aan
banden te leggen en het erf niet te veroordelen tot een soort economisch immobilisme (J.
Hansenne, Les biens, 1996, p. 1211; P. Glineur, opmerkingen onder Cass., 12 maart 1981,
Res et Jura Imm., 1982, p. 335)".
Grieven
Krachtens artikel 682 van het Burgerlijk Wetboek, zowel vóór als na de wijziging ervan
bij de wet van 1 maart 1978 kan de eigenaar wiens erf ingesloten ligt omdat dit geen
voldoende toegang heeft tot de openbare weg en deze toegang niet kan worden ingericht
zonder overdreven onkosten of ongemakken, voor het normale gebruik van zijn eigendom
naar de bestemming ervan, een uitweg vorderen over de erven van zijn naburen, tegen
betaling van een vergoeding in verhouding tot de schade die hij mocht veroorzaken.
Dat recht bestaat slechts in zoverre het gebruik de bestemming van het erf in acht
neemt zoals zij bestaat op het tijdstip waarop de vordering wordt ingesteld.
Anders gezegd, de oorspronkelijke bestemming van het goed moet worden in acht
genomen, zodat de bodemrechter geen rekening kan houden met een door de eigenaar
geplande bestemming, of nog, met de natuurlijke geschiktheid van het goed om voor een
andere bestemming te worden gebruikt.
Het bestreden vonnis wijst erop dat de verweerder een stuk grond heeft gekocht.
Uit het bestreden vonnis blijkt tevens dat de verweerder van plan was op dat terrein een
woning te bouwen maar dat het plan eigenlijk niet uitvoerbaar was omdat er geen