Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
түрлі таңбамен белгіленеді. Ол таңба біздің жэне баска біраз<br />
елдерде мынадай шартпен алынады: егер металл — стандартты<br />
сутек электроды жүбындағы металда тотығу процесі жүрсе теріс,<br />
тотыксыздану процесі жүрсе оң таңбалы болады. Минус таңба<br />
алынған металдың сутекпен салыстырғанда оңай тотығатындығын,<br />
ал металл иондары сутек иондарымен салыстырғанда<br />
киындау тотыксызданатынын көрсетеді. Қерісінше металл сутекке<br />
карағанда киындау тотығып, онын иондары сутек иондарынан<br />
оңай тотыксызданса электродтык потенциал мөлшері плюс тацбасымен<br />
алынады.<br />
Стандартты сутек электроды мен 1 л судағы Zn иондары<br />
концентрациясы 1 моль/л болып келген ZnS0 4 ерітіндісіндегі<br />
мырыш электродыныц потенциалдарыныц айырымы 0,76 В. Бұл<br />
мырыш металыньщ калыпты электродтык потенциалы, оны<br />
былайша суреттейді:<br />
E0zn/z n = -0 ,7 6 В<br />
Мұндағы гальвани тізбегініц иондык схемасы мынадай:<br />
( + )Н 2 12Н + (I Zn2+ I Zn<br />
0 — 0,76В<br />
Металдарды, сутекті коса, электродтар потенциалдарыныц<br />
алгебралык шамасыныц артуына сай орналастырса Н, Н. Бекетов<br />
тапкан кернеу катарына сай келетін химиялык активтігі біріненбірі<br />
кеми орналаскан калыпты электродтык потенциалдар катары<br />
шығады (39-кесте). Одан металдьщ калыпты электродтык потен- ,<br />
циалыныц алгебралык мөлшері неғұрлым кіші болса, соғұрлым<br />
химиялык активтігі жоғары болатындығын көреміз.<br />
Металдардыц калыпты электродтык потенциалы белгілі болса<br />
кез келген екі металдан түратын гальвани элемен.тініц<br />
электр қозғаушы күшін (э. к. к.) есептеп ‘шығаруға<br />
болады. Ол үшін алгебралык шамасы үлкен потенциалдан<br />
шамасы кіші потенциалды алу керек. Мысалы, өзіміз қарап өткен<br />
мыс-мырышты гальваникалык элементтіц э. к. к-ін есептеу үшін<br />
мыстың калыпты, электродтык потенциалынан (E ^/Cu« = +0,34)<br />
мырыштыц калыпты электродтык потенциалын аламыз.' Сонда<br />
Э.Қ.К. = Е°си,Си-Е°<br />
ш/т = ( + 0,34) - ( -0,76) = + 1,1 OB.<br />
Гальвани элементін кұрайтын металдардыц калыпты электродтык<br />
потенциалдары бірінен-бірі алгебралык шамасы бойынша<br />
алшак болған сайын оныц э. к. к. молая береді.<br />
Егер металдьщ ѳз тұзыныц ерітіндісіндегі концентрациясы<br />
1000 г суда 1 моль мѳлшерінен артык, не кем болса, оныц потенциалы<br />
калыпты электродтык потенциалынан ѳзгеше болады. Бұл<br />
жағдайда электродтыц потенциалын эйгілі физик-химик В. Нернст<br />
ұсынған формула бойынша есептейді:<br />
ЛЕ = Е °+ J Ä i g c ,<br />
зоз.
Change language