Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
о о<br />
,1 О, „<br />
н о ч ІІ /°\!І / 0Н<br />
s S<br />
и II<br />
о О<br />
Н2S 20 т<br />
дикүкірт кышкылы<br />
I! II II<br />
О о о<br />
H 2S 50 10<br />
трикүкірт КЫШКЫЛЫ<br />
HjO-xSO j<br />
п о л и кү к ір т КЫШКЫЛЫ<br />
Шынында олеум дейтініміз H 2S 0 4, H 2S 2O7, H2S 3O 10— коспасы.<br />
Еріткенде су молекулаларынын, эсерінен S— О—S байланысы<br />
үзіліп, поликүкірт кышкылдары кәдімгі күкірт кышкылына<br />
айналады.<br />
Күкірт кышқылы суда өте жақсы ерумен катар, суды (ылғал,<br />
дымкылды) бойына күшті тартып сіңіреді, сондыктан оны құрғаткыш<br />
ретінде колданады. Құрамында сутек пен оттек бар органикалык<br />
косылыстардан (клечатка, кант) суды тартып алу үшін техни-.<br />
када пайдаланады. Күкірт кышкылы денеге тигенде, күйдіріп<br />
жара түсіреді. Жұмыс кезінде денеге, киімге жазатайым күкірт<br />
кышкылы тисе, ол араны тез қүрғак шүберекпен немесе орамалмен<br />
сүртіп алып, ағын суға жуып, одан кейін аммиак ерітіндісімен<br />
шайып, соңынан тағы жуу керек.<br />
Күкірт кышкылы суға ерігенде 1 молі 79,5 кД ж жылу бөліп<br />
шығарады, өйткені ол сумен гидрат түзеді. Кейбір гидраттары<br />
ерітіндіден катты күйде бөліп шығарылған:<br />
H2S 0 4-2H20 (t6— 38°), H 2S 0 4-4H20 (t6- 2 7 ° ) .<br />
Сондыктан күкірт кышкылын суға еріткенде едәуір сактык<br />
керек. Ол үшін күкірт кышкылын ептеп суға кұяды. Керісінше<br />
жасаса, бөлінген жылудын, әсерінен су кайнап ыдыстан шашырап<br />
аткылауы да мүмкін.<br />
Тұз кышкылы — күкірт кышкылынан күшті, бірак күкірт<br />
кышкылының кайнау температурасы жогары болғандыктан, ол<br />
тұз кышкылын оның тұздарынан ығыстырып шығарады. Ал,<br />
күкірт кышкылының өзін тұздарынан, кайнау температурасы<br />
жоғары болғандыктан, кремний кышкылы ығыстырып шығарады.<br />
Концентрленген күкірт кышкылы өте күшті тотыктырғыш,<br />
өзі S 0 2 кейде S, тіпті H2S дейін тотыксызданады. Күкірт кышкылы<br />
осылайша металдарды (Cu, Hg т. б.) бейметалдарды (S, С, т. б.),<br />
химиялык косылыстарды (HBr, HJ, т. б.) тотыктырады, кыздырса<br />
ол реакциялар тіпті жаксы жүреді, өйткені кыздырғанда күкірт<br />
кышкылы былайша айрылады:<br />
368
Change language