You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
7. Дикүкірт қ ы ш қ ы л ы H2S2O7. Өткенде айты лғандай күкірт кышқылының<br />
ішінде күкірт триоксидін ерітсе кұрамы H 2S 0 4x S 0 3 ерітінді түзіледі, егер<br />
х = 1 болса, пирокүкірт кышкылы түзіледі, бұл кристалдык., зат. tg = 35°.<br />
Д икүкірт кышқылы — күшті тотыктырғыш , сумен былай реакцияласады :<br />
H 2S 2O 7 -j- Н 2О — 2 H 2S O 4.<br />
О рганикалы қ бояулар синтезінде қолданылады. Тұздарын дисульфат деп<br />
атайды, оларды гидросульфаттарды қыздырып барып алады:<br />
2NaHS04= Na2S207+ H20<br />
Д исульф аттар түссіз кристалдык заттар, қы зды рғанда айрыла реакцияласады :<br />
N a 2S 20 = N a 2S 0 4 + S 0 3<br />
Пероксокүкірт кышкылдары. Пероксо қы ш қы лдар күкірттікі болсыи,<br />
азоттікі, көміртектікі болсын, бұларды ц барлығы сутек пероксидінің туындылары<br />
деп есептеледі.<br />
Сутек пероксидіндегі сутекті ауысты рғанда:<br />
а) м еталға ауыстырса, металдың пероксиді болады:<br />
0 —Н O-Na<br />
1 ; I<br />
q __ j_j 7 q (Na2C>2— натрий пероксиді)<br />
ә) қы ш қы лды к топка ауыстырса, пероксо қышқыл болады:<br />
О ,0<br />
/ н л<br />
о<br />
0<br />
II<br />
НО II o' но It 0 - 0 - S<br />
\ s / II 4 он<br />
s о<br />
о<br />
II<br />
о<br />
H 2S O s H2S 20 8<br />
пероксомонокүкірт<br />
кышкылы<br />
пероксодикүкірт<br />
кышкылы<br />
Екеуі де түссіз, гигроскоптык кристалды к зат, өте күшті тотықтырғыш тар.<br />
Бүл кы ш кы лдарды ц екеуі де оцай гидролизденіп сутек пероксидін түзеді:<br />
H2S05 + H20 = H2S04+ H202<br />
H 2S 2O 8 -]- Н 20 = 2H 2S04 И- Н г 0 2<br />
Тұздары пероксосульфат деп аталады.<br />
§ 5. KYK1PT К Ы Ш Қ Ы Л Ы Н Ы Н Ө Н Д ІРІС І<br />
Күкірт кышкылы өндірісі негізгі химиялык өнеркәсіптің (кышкылдар,<br />
негіздер, тұздар, минералдык тыңайткыштар жэне хлор<br />
өндіретін саласының) негізгі бір тарауы. Химиялык өнеркәсіпте<br />
күкірт кышкылындай көп өндірілетін бірде-бір зат жок.<br />
Күкірт кышқылы минералдык тыңайткыштар (суперфосфат,<br />
аммоний сульфаты т. б.) ѳндірісінде колданылады. Қандай<br />
кышқылды болса да тұзынан алғанда күкірт кышкылы колданылады,<br />
қопарғыш заттар өндірісіне көп жұмсалады.<br />
Керосин, мүнай майларын, кокс-химия өндірісінін өнімдерін<br />
(бензол, толуол) тазалауға, түрлі купоростар жасауда, бояу<br />
істеуде т. б. максаттар үшін күкірт кышкылы керек. Күкірт<br />
кышқылысыз ешбір химиялык лаборатория жұмыс істей алмайды.<br />
Қүкірт кышкылын өндіру үшін өнеркәсіпте, алдымен күкірт<br />
диоксидін алады, сонан соң оны күкірт триоксидіне аудару<br />
370
Change language