You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Бұлардың ішінде суда еритіндері Na, К, Ag, Al, Sn жэне<br />
Hg тұздары. Бұл кышкылдыц тұздарының барлығы улы; маңызды<br />
фторидтер:<br />
Натрий фториді NaF — ақ түсті, суда еритін (100:4),<br />
гигроскоптығы жок ұнтақ зат, оны өндірісте мына реакция бойынша<br />
алады:<br />
2HF + Na2C 0 3 = |2NaF + C 0 2 + H20<br />
Ауыл шаруашылығының зиянды жэндіктерін кұрту үшін<br />
(инсектицид), әсіресе құрылыска жұмсалатын, шпал жасайтын<br />
ағаш шірімес үшін оларға натрий фториді ерітіндісін сіңіреді.<br />
Криолит AlF3-3NaF не Na3AlF6, ак түсті ұнтак. /б = 900°,<br />
суда аз ериді. Мұны бізде фторсутек қышқылынан мына реакция<br />
бойынша алады:<br />
2Al(0H)3+12HF + 3Na2C 0 3= |2Na3AlF6 + 3C0 2 + 9H20<br />
Криолит мацызы өте зор түз, мұныц 1—2-сорты алюминий<br />
өндіруде электролит ретінде, 3-сорты шыны, эмаль өндірістерінде<br />
колданылады.<br />
Далалык шпат СаҒ2, бүл жаратылыста минералдар<br />
кұрамында кездесетін түз; фтор мен фторсутек алудан баска<br />
металлургияда — металды, корытканда шихтаның балку температурасын<br />
төмендету үшін араластырады. Осыдан балкыткыш<br />
шпат деп аталған; бұдан алынатын HF кышкылын «балкыткыш<br />
кышкыл» деп те атайды.<br />
Бейметалдардьщ фторидтері — кѳпшілігі соңғы 20—35 жыл<br />
ішінде ашылған. Біразы жацада ашылғанмен де жаксы касиеттерініц<br />
аркасында шаруашылыктыц түрлі саласына колданылады.<br />
Бұл косылыстар 44-кестеде келтірілген.<br />
Бүлардыц ішіндегі мацыздылары:<br />
Дифтордихлор метан СҒ2С12 t° = —• 30°, улы емес,<br />
металдармен реакцияласпайды, буға айналғанда көп жылу сіціріп<br />
алады; сондыктан оны техникада фреон деп атап үйде, техникада<br />
колданатын тоцазыткыштарға суық туғызатын реагент<br />
ретінде пайдаланады.<br />
Тетрафтор этилен СҒ2 = СҒ2 полимері ( —СҒ2—<br />
— СҒ2—)х техникада тефлон не фторопласт цеп аталатын тамаша<br />
касиетті пластмасса. Тефлон — жұка болса түссіз, қалың кабаты<br />
ак түсті, 60°—200° дейін диэлектрик касиетін ѳзгертпейтін, электр<br />
изоляциялаушы материал; сілті, кышкылдардыц эрекетіне Pt<br />
мен Au-нанда берік, оньщ үстіне кесуге, жонуға ағаш сиякты икемді<br />
зат.<br />
Қазірде тефлоннан синтетикалык торка да жасайтын болды.<br />
328
Change language