2 не

х(Э20з-у5102-2Н20Э = А1, Cr, Fe)
деп аталады (XIII тарау § 7).
Бул алюмосиликаттар куйреп каолин тузеді, мысалы:
К 2О • АІ2О3 • бЭіОг —(—СО2 —Н 2 Н 2О = К2СО3 -f- А12Оз - 25іОг *2НгО -f-
+ 4Si02
Каолин куллі саздардың негізі, мунда алюминий мен кремний
ажыраспай қалады. Алюмосиликаттар куйрегенде көбінесе, ақтық
ѳнім осы каолин (саздар) болады.
Кей жағдайда (тропика, субтропикада) алюмосиликаттардыц
куйреуѵ одан да эрі журіп алюминий кремнийден ажырасып, эр
кайсысы жеке гидраттар тузіп, сол гидраггар коспасы турінде
болады; сонда алюминий АЬОз-лгНгО боксит туріне айналады.
Атпа жыныстардыц куйреуінен осылайша келіп шѳгінді
жыныс — боксит тузіледі.
Алюминий алу. Бокситтің формуласын алюминий оксид!
түрінде жазғанмен, ол онын ішіндегі негізгісі ғана, алюминий
оксидінен баска онда Si02 (2—20%) жэне ҒегОз болады.
Алюминий алудағы техналогиянын бас міндеті осы коспалардан
арылу. Бокситтен алюминий алудын екі сатысы бар.
1. Бокситтен глинозем (АІ20 3) алу, гшінде Si02—0,2%,
Ғе20 3 — 0,04%-тен артык болмау керек.
2. Глиноземнен алюминий алу.
Бірінші сатыны ѳткізу ушін Байер (Россия) усынган сілтілік
эдісті колданады. Ол ушін бокситті усатып, автоклавка
салып, NaOH не Na2C 03 ерітіндісімен шаймалайды. Сонда:
А120з + 2NaOH = 2NaAI02 + H20
реакцияның нэтижесінен алюминий алюминат түрінде ерітіндіге
көшІп, Si02 мен ҒегОз тунбада калады.
Реакцияның шарттары: NaOH — 300 г/л ; t 20°, қысым 1215 кПа уақыты-З—3,5 сағат.
Енді алюминат ерітіндісін су араластырып сүйылтса, ол гидрол
из денеді:
NaA102 + 2'H 20^N a0H + | Al (ОН)3
Кристалданған А1(ОН)з сузіп алып, айналмалы пеште 1 200°-та
суынан айырады:
2А1(ОН)з = АІ20з + ЗН20
Қалған NaOH кайтадан процеске косылады.
Бокситтен глинозем алудьщ электротермиялык эдісі де бар,
оны Кузнецов-Жуковский үсынған.
Боксит пен эктасты араластырып доғалы электр пеште 2000°та
балкытады, соныц нэтижесінде БЮг мен ҒегОз тотыксызданып
ферросилиций кұймасы түзіледі, ал А120 3 пен СаО шлак
474