Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
сутек кышқылдарының күштісі HI, әлсізі HF (46-кесте 5 жол).<br />
Галогендердің сутекті косылыстарындағыдай емес оттекті<br />
косылыстарында өзара ұқсастық кем, фторды былай қойғанның<br />
өзінде, қалған үшеуініц ұқсастығы НГО және Н Г 0 3 қышқылдары<br />
жөнінде ғана білінеді.<br />
НСЮ — НВгО— НЮ қышқылдар катарын алсак, алыну жолдары<br />
бірдей, бәрі де тұрақсьіз, әрі күшті тотыктырғыш, кышкылдык<br />
касиеттері бар. Бірак осы жазылған бағытта тұраксыздығы<br />
да, тотыктырғыштығы да, кышкылдык касиеті де кемиді. Тіпті<br />
НОІ амфотерлік касиеті бар, әрі кышкылша диссоциацияланудан<br />
негізше (І+ -)-О Н )_ диссоциациялануы басым.<br />
НСІО үш түрлі жолмен ыдырайды, НВгО мен Н Ю екі түрлі<br />
жолмен ыдырайды:<br />
1. НГО = НГ + 0.<br />
2. ЗНГО = 2НГ + НГОз<br />
НСЮ з— НВгОз—НЮ з кышкылдарыныц осы жазылған бағытта<br />
— тотыктырғыштык жэне кышкылдык касиеті әлсірейді. Бұл<br />
кышкылдардыц түздарыныц ерігіштігі және тотықтырғыштығы<br />
кышкылдар жазылған бағытта кемиді. ,<br />
XI тарау<br />
АЛТЫНШЫ НЕГІЗГІ ТОП<br />
Д. И. Менделеевтіц периодтык системасынық алтыншы негізгі<br />
(VIA) тобына — оттек, күкірт, селен, теллур жэне<br />
полоний элеменеттері жатады. Оттекпен бұрын таныстык,<br />
полоний химиялык касиеттері толык зерттелмеген радиоактив<br />
элемент. Күкірт, селен, теллурмен танысамыз.<br />
47-кестеде бұл элементтердіц сипаттамасы келтірілді.<br />
Бұлардыц электрондык күрылымы біріне-бірі үксас, демек<br />
химиялык касиеттерініц ортақ сипаттары бар. Атомдарыныц сырткы<br />
электрон кабатында алты электрон болуы, бүлардыц е к і<br />
электрон косып ала алатын бейметалл екендігін кѳрсетеді. Biрак,<br />
бұлардыц активтігі галогендерден бәсец, өйткені бұларға<br />
екі, ал галогендерге бір ғана электрон керек. Бұлар металдармен<br />
жэне сутекпен косылғанда теріс екі валенттік көрсетеді. Бұл<br />
элементтер ѳздерінен гѳрі электртерістігі басым элементпен (мысалы<br />
оттек, галогендер) кездескенде электрондарын беріп жіберіп<br />
оц валенттік кѳрсете алады. Электрондык кұрылымына<br />
карасак, сыртындағы 4р электронын берсе, төрт валентті, s2/4<br />
электрондарын берсе, алты валентті болады. Галогендермен салыстырғанда<br />
бұл топтағы элементтерге электрон беріп оц ионга<br />
айналу жецілірек.<br />
Менделеев кестесініц кандай тобындагы болсын элементтердіц<br />
рет саны ѳскен сайын, олардыц физикалык жэне химиялык<br />
касиеттері тиісті тэртіппен ѳзгереді. Рет саны ѳскен сайын<br />
жаца электрон кабаттары косылады, демек ол атомдардыц ра-<br />
350
Change language