Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
үш электроны кем, сондыктан кобальт катионыныц валенттік<br />
кябатынын электрон құрылысы мынадай:<br />
„2<br />
Со3+ 3d 4s 4р° І П I п □<br />
3d<br />
4s 4 р<br />
Кобальт катионыныц валенттік қауызында тѳрт бос орбиталь бар<br />
(бір «4s» жэне «4р» орбиталь). Кобальт катионын коздыру аркылы<br />
З^-децгейшесіндегі жалкы электрондарды ѳзара жұптастырып,<br />
бос орбитальдар санын алтыға дейін жоғарылатуға<br />
болады:<br />
Со3+<br />
3d 4s° 4p(- M M<br />
3d<br />
^_E__.(Co3+)* 3d6 4s° 4p° НІІНИІ I I □<br />
3d 4s 4p<br />
Жүлдызша (*) белгісі кобальт катионыныц козған күйде екенін<br />
көрсетеді. Қозған күйдегі кобальт катионыныц алты бос орбиталі:<br />
екі «3d», бір «4s» және үш «4р» орбитальдары бар. Аталған бос<br />
орбитальдар байланыс түзуге қатыспастан бұрын d2 5р3-гибридті<br />
орбитальдарға айналады.<br />
Кобальт катионыныц аталған алты орбиталі аммиак молекуласынын<br />
құрамындағы азот атомыныц екі электронды орбиталімен<br />
(басқаша пайдаланылмаған электрон жұбымен) жұптасканда<br />
комплексті катион [Co(NH3)6]3+ түзіледі. Кобальт катионыныц<br />
d2 5/3-гибридті орбитальдары октаэдр төбесіне багытталғандыктан,<br />
түзілген комплекстіц күрылысы октаэдр болады.<br />
Сонымен валенттік байланыс әдісі бойынша комплексті косылыстары<br />
орталык атом (ион) мен лиганд арасындағы байланыс<br />
донорлы-акцепторлы жолмен түзілетін коваленттік байланыс.<br />
Комплексті ионныц кецістіктегі күрылысы орталык атомныц байланыс<br />
түзуге жұмсайтын бос орбитальдарыныц типіне байланысты.<br />
Орталык атом байланыс түзуге s/7-гибридті екі орбиталін<br />
пайдаланса сызыктық, 5/2-гибридті үш орбиталіи пайдаланса<br />
жазық үшбүрышты, 5р3-гибридті төрт орбиталін пайдаланса<br />
тетраэдрлік, dsp2-гибридті төрт орбиталін пайдаланса квадратты<br />
комплекстер, гі5р3-гибридті бес орбиталін пайдаланса үшбұрышты<br />
бипирамида тәрізді комплекс, d2sp3-rnбридті алты орбиталін<br />
пайдаланса октаэдрлік комплекс түзіледі, т. с. с.<br />
Валенттік байланыс әдісі комплексті косылыстардағы орталык<br />
атом мен лиганд арасындағы байланыстың түзілу механизмін<br />
және комплекстердіц кецістіктегі құрылысын түсіндіре алады.<br />
Енді валенттік байланыс әдісі комплексті косылыстардыц магнитт<br />
і к қасиеттерін калай түсіндіреді екен, соны карастырайық.<br />
Тәжірибелік деректер бойынша үш валентті кобальттыц аммиакт<br />
ы комплексі [Co(NH3)6]3+ димагнитті, жалкы электрондары<br />
жоқ, ал фторокомплексі [СоҒ6] 3-парамагнитті, төрт жалкы<br />
электроны бар. Бұл құбылысты түсіну үшін аталған комплекстер-<br />
□<br />
4s<br />
4 p<br />
503
Change language