You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
анод жасалған затқа тікелей тәуелді болып келеді. Анодтың екі<br />
түрі болады: ерімтал және ерімейтін.<br />
Ерімтал анодтар — электролиз кезінде өз ионын беріп отырад<br />
ы . Жоғарыда айтылған мыс дихлориді ерітіндісін электролиздегенде<br />
анод ретінде мыс пластинкасын алайык. Онда катодта<br />
м ы с бөлініп, анодта хлордың бөлінбейтіндігін байкаймыз. Демек,<br />
бұл жағдайда мыс атомы СГ ионымен салыстырғанда өз электрондарын<br />
оңай^ беретіндіктен атом-мыс мұжылып ери бастайды,<br />
ерітіндіге Cu түрінде шығып жатады. Бір мезгілде мыс тотықсызданып<br />
атомға, әрі тотығып ионға айналып жататындықтан<br />
ерітіндідегі Сіі' концентрациясы өзгермей түрақты болып тұрады.<br />
Сондыктан мыс аноды бар электролизердегі (электролиз өтетін<br />
ы д ы с ) CuCl2 ерітіндісінің электролизін мынадай схемамен өрнектеуге<br />
болады.<br />
СиСІ2->Си + 2С1"<br />
катодта Cu-)-2e = Cu<br />
анодта Cu — 2e = Cu<br />
Олай болса, хлор мыс ерітіндісінің электролизденуі дегеніміз<br />
анодтағы мысты катодка тасымалдау болып табылады.<br />
Ерімтал аноды бар электролиз процесі казірде аса таза металдар<br />
алу үшін, мэселен мысты электролиттік тазалау үшін, бір<br />
металды екінші -металмен каптау үшін колданылады. Металды<br />
никельдеу үшін анодты никельден, катодты бетіне никель жалату<br />
кажет металдан жасайды. Ерітіндіден ток жүрген кезде ондағы<br />
никель иондары тотықсызданып барып катод бетіне конады,<br />
ал оныц орнын анодтан еріген Ni иондары толтырып отырады.<br />
Электролиз жэрдемімен бір металды екінші металл бетіне жалату<br />
гальваностегия деп аталады.<br />
Электролиздіц техникалык аса мацызды колданылатын<br />
жерініц бірі — гальванопластика — бедерлі заттардыц<br />
кѳшірмесін металл бетіне түсіру. Гальванопластиканы ец алғаш<br />
рет орыс академигі Б. С. Я к о б и (1801 — 1874) ѳткен ғасырдыц<br />
30 жылдарында ашкан. Қазірде гальванопластикаНьщ кѳмегімен<br />
клише, металл статуя, барельефтердіц кѳшірмесі жасалады.<br />
Гальванопластика кезінде кѳбіне мыс анод колданылады, алай-<br />
Д а<br />
Ni, Ag тэрізді баска да металдарды пайдалануға болады.<br />
Ерімейтін анодтар эдетте алтыннан, платинадан, графиттен<br />
жасалады. Ерімейтін анод электролиз кезінде ешбір бүлінбейді,<br />
оныц бетінде кышкыл калдығыныц ионы немесе гидроксид ионы<br />
тотығады.<br />
Электролит концентрациясы эжептэуір болса ерітіндіде болатын<br />
оттексіз кышкылдыц аниондары — СГ, Br', Г, S" оп-оцай<br />
зарядсызданады, ал оттекті кышкылдыц аниондары — S 04",<br />
Р 04", іМОз зарядсызданбайды. Сондыктан оттекті кышкылды,<br />
яки оныц түзын электролиздегенде анодта гидроксид ионы тотығып<br />
оттекті бѳліп шығарады. Мэселен, NiS04 тұзыныц электролизініц<br />
схемасын көрейік:
Change language