herkese lâzım olan îmân - cubuklukoyu

yâ cezâlandırır. Cezâlanacak olanlar, (Cehennem) denilen yerde,ateşde yakılarak azâb olunacaklardır.Cehennemde kimler sonsuz kalacak? Nemâz kılmıyanlar mı?Günâh işliyenler mi? Hayır! Cehennemde, Allahü teâlânın düşmanları,sonsuz yanacakdır. Günâh işleyenler, Allahü teâlânındüşmanı değildir. Kabâhatli kullarıdır. Bunlar, yaramaz, suçlu çocuğabenzer. Yaramaz çocuğa, anası, babası düşman olur mu? Elbetteolmaz. Yalnız onu biraz azarlar, fekat sevmekde devâm ederler.Müslimânlar, başlıca altı şeye, ya’nî Allahü teâlâya, Peygamberlere“aleyhimüssalevâtü vetteslîmât”, kitâblara, meleklere, hayrve şerrin Allahdan geldiğine ve ölümden sonra tekrâr dirilme olacağınainanırlar. Bütün hak dinler de, bunlara inanmakdadır.Yukarıda, ibâdetin Allahü teâlâ ve kul arasında kaldığını söyledik.Fekat başkasını aldatanlar, başkasının hakkını yiyenler, yalansöyliyenler, hîlekârlık yapanlar, zulm edenler, adâletsizlik yapanlar,riyâkârlar, anasına babasına ve büyüğüne itâ’at etmiyenler,âmirlerine, hükûmete isyân edenler, kısaca Allahü teâlânın emrleriniyerine getirmiyen ve kendi nefsi için başkasının hakkını yiyenveyâ başkasını aldatanlar, hak sâhibleri ile halâllaşmadıkça afvedilmeyeceklerdir. Ya’nî, üzerinde kul veyâ hayvan hakkı bulunankimseleri Allahü teâlâ afv etmez ve bunlar ibâdet etseler bile, Cehennemegirecekler, cezâlarını göreceklerdir.Kul haklarından birisi, boşadığı kadına mehr parasını hemenödemekdir. Ödemezse, dünyâda cezâsı ve âhiretde azâbı çok şiddetlidir.Kul haklarından en mühimmi ve azâbı en çok olanı, akrabâsınave emri altında olanlara emr-i ma’rûf yapmamakdır. Bunlaraislâm bilgilerini öğretmeği terk etmekdir. Onların ve bütün müslimânlarındinlerini öğrenmelerine ve ibâdetlerini yapmalarına, işkenceederek veyâ aldatarak mâni’ olanın kâfir olduğu, islâm düşmanıolduğu anlaşılır. Dört mezhebden birinde olmıyan müslimâna(Bid’at sâhibi) denir. Bid’at sâhiblerinin, sözleri ile, yazıları ile,Ehl-i sünnet i’tikâdını değişdirmeleri, dîni, îmânı bozmaları, müslimânlariçin büyük tehlükedir.Bu gibi kimseler, dahâ dünyâda iken, pişmân olarak, o kulunhakkını ödeyip, önce kendini ona afv etdirmeli, sonra Allahü teâlânınmerhametine sığınmalı, bir dahâ böyle kötü hareketde bulunmakdançekinmeli, birçok iyilikler yaparak günâhlarını afv etdirmeğeçalışmalıdır. O zemân, Allahü teâlâ, onların kusûrlarınıbağışlayacakdır.Beşeriyyete hizmet düşüncesi ile çalışarak fâideli bilgiler ve– 108 –