herkese lâzım olan îmân - cubuklukoyu

yerler başka başka olan insanlara hangi mezhebe uymak kolay gelirse,onun (Fıkh) kitâblarına göre ibâdet ederler. Tek bir mezhebolsaydı, herkes buna uymağa mecbûr olurdu. Bu da, çok kimseyegüç gelirdi. Hattâ imkânsız olurdu. Dört mezhebin herhangi birineuyan müslimâna Ehl-i sünnet denir. Bunlar birbirlerini kardeş bilirler.Târîh boyunca, döğüşdükleri hiç görülmemişdir. Mezhebcilikyapmazlar. Ya’nî diğer üç mezhebi kötülemezler. Dördünün deCennete götüren yol olduğuna inanırlar.Bir kerre, Ehl-i sünnet olan bütün müslimânların kardeş olduğunuunutmamak gerekir. Aradaki mezheb farkları, onları kardeşolmakdan ayırmaz. Ehl-i sünnet olmıyan müslimânlarla olan farklarda, ancak onlarla karşı karşıya oturup, farklı mes’eleleri ilmî birtarzda tartışmakla hâl edilir. Yoksa, silâh zoru ile değil!Memleketin kanûnlarına karşı gelmemek, büyüklerine saygıgöstermek hepimizin borcudur. Bunları yıkmağa kalkmak en büyükahmaklıkdır. Kanûnsuz bir memleket anarşi içindedir demekdir.Yıkılmağa mahkûmdur. Hele komünizme bağlanmak en büyükaptallıkdır. Çünki, bugün komünist memleketler, din düşmanlığınınve zulmün zararlarını anlayıp, hürriyyet şartlarına dönmekdedirler.Rusyada bugün eskiden kaldırılan mîrâsa konmak, bir ev(hattâ bunun yanında bir de sayfiye) sâhibi olmak ve dahâ birçokhaklar geri verilmekdedir. Polonyada grev hakkı kabûl edilmişdir.En koyu komünist olan Çinliler bile, nihâyet hür memleketlerin hayâttarzına dönmüşlerdir. Hattâ yeni san’at tarzlarını öğrenmek içinFransadan mütehassıslar getirmişlerdir. Komünist memleketler de,hürriyyet ile idâre olunan memleketlerdeki (Karma Ekonomi)yedönmekde, yıkdırılan mescidler ta’mîr edilmekdedir.Bilindiği gibi, karma ekonomide, ba’zı te’sîsler devlet tarafından,fekat geri kalan işletmeler halk tarafından idâre olunur. Demirgibi, kömür gibi ağır ve pahâlı sanâyı’in işletilmesinde hükümetinyardımı şartdır. Bizde de, bu üsûl tatbîk olunmakdadır. Şimdikomünist memleketler de, bu üsûle dönmekde, ticâret ve sanâyı’inbir kısmı halka açılmakdadır. Yakın bir gelecekde fikr ve din hürriyyetinede kavuşacakları şübhesizdir. Bütün dünyâ, insan haklarınıtanıyacakdır. Sosyal adâlet demek, ba’zı budalaların zan etdiğigibi, aylak dolaşanlara, çalışanların ve bu sâyede zengin olanlarınmallarını dağıtmak demek değildir. Gece gündüz çalışmıyan birtenbele, hiçbir kimse beş para vermez. Komünist memleketlerindeinsanlar durmadan çalışdırıldıkları hâlde, karınlarını güç belâ doyurabilmekdedir.Kazandıklarının çoğu, mutlu bir zümre tarafındanellerinden alınmakdadır. Bunlardan ba’zıları ölümü göze alarak,hürriyyetlerini elde etmek için uğraşmakdadırlar. Biraz yuka-– 472 –