herkese lâzım olan îmân - cubuklukoyu

ni’met olmadığı için, dinleri bozulmuş, oyuncak hâline gelmişdir.Resûlullahın “sallallahü aleyhi ve sellem” vefâtından dörtyüzsene sonra, ictihâd edebilecek derin âlim kalmadığını islâm âlimlerisözbirliği ile bildirdiler. Şimdi, ictihâd etmeli diyen kimsenin aklhastası veyâ din câhili olduğu anlaşılır. Büyük âlim Celâleddîn-iSüyûtî “rahime-hullahü teâlâ” [1] , ictihâd derecesine yükselmiş olduğunusöylemişdi. Zemânındaki âlimler kendisine bir süâl sorup,buna iki çeşid cevâb verilmiş olduğunu, bunlardan hangisinin dahâsağlam olduğunu bildirmesini söylediler. Cevâb veremedi. İşininçok olduğundan, buna vakt ayıramıyacağını bildirdi. Hâlbuki kendisindenistenilen şey, fetvâda ictihâd yapması idi. Bu ise, ictihâdderecelerinin en aşağısıdır. İmâm-ı Süyûtî gibi derin bir âlim, fetvâdaictihâddan kaçınınca, müslimânları mutlak ictihâd yapmağasürükliyenlere deli veyâ din câhili denilmez de, ne denir? İmâm-ıGazâlî “rahime-hullahü teâlâ” [2] , kendi zemânında müctehid bulunmadığını,(İhyâ-ül-ulûm) kitâbında bildirmişdir.Müctehid olmıyan bir müslimân, bir sahîh hadîs öğrenip, mezhebiimâmının buna uymıyan hükmünü yapmak kendine ağır gelirse,bu müslimânın, dört mezheb arasında, bu hadîse uygun ictihâdetmiş olan müctehidi arayıp bulması ve bu işini onun mezhebinegöre yapması lâzımdır. Büyük âlim İmâm-ı Nevevî “rahimehullahüteâlâ” [3](Ravdat-üt-tâlibîn) kitâbında bunu uzun açıklamakdadır.Çünki, ictihâd derecesine yükselmemiş olanların Kitâbdanve Sünnetden ahkâm çıkarmaları câiz değildir. Şimdi, ba’zı câhiller,kendilerinin mutlak ictihâd derecesine yükseldiklerini,Nasslardan, ya’nî Kitâbdan ve Sünnetden ahkâm çıkarabileceklerinive dört mezhebden birini taklîd etmeğe ihtiyâcları kalmadığınısöyliyorlar. Senelerden beri taklîd etmiş oldukları mezhebi terkediyorlar. Bozuk düşünceleri ile mezhebleri çürütmeğe kalkışıyorlar.Bizim gibi olan din adamlarının re’ylerine uyamayız gibicâhilce, ahmakca şeyler söyliyorlar. Şeytânın vesvesesi ve nefslerinintahrîki ile üstünlük iddi’â ediyorlar. Böyle sözleri ile, üstünlüklerinideğil, ahmaklıklarını ve alçaklıklarını ortaya koymuş olduklarınıanlıyamıyorlar. Bunlar arasında, herkes tefsîr okumalı,tefsîrden ve Buhârîden ahkâm çıkarmalıdır diyen ve yazan câhillerive sapıkları da görmekdeyiz. Sakın müslimân kardeşim! Böyleahmaklar ile arkadaşlık etmekden, bunları din adamı sanmakdan[1] Süyûtî Abdürrahmân, 911 [m. 1505] de Mısrda vefât etdi.[2] İmâm-ı Muhammed Gazâlî, 505 [m. 1111] de Tûs şehrinde vefât etdi.[3] Yahyâ Nevevî, 676 [m. 1277] de Şâmda vefât etdi.– 48 –