download - Centar za napredne studije

More documents

Recommendations

Info

S a v r e m e n e m u s l i m a n s k e d i l e m e had, islamske institucije i učenjaci osjetili su se pozvanim da deligitimiziraju te interpretacije. U brojnim knjigama, brošurama i fetvama ulema je iznijela argumentaciju da militanti nemaju pravo da pokrenu džihad, da koriste nezakonitu silu i napadaju zabranjene ciljeve te da dosljedno pripadnici tih grupa nisu mudžahidun (“borci na Božjem putu”), nego muharibun (“odmetnici”), odnosno bughat (“pobunjenici”), čija djela povlače tešku krivičnu odgovornost po islamskom pravu. 270 Neki učenjaci su pripadnike militantnih grupa nazvali “novim haridžijama” (al-khawaridž al-džudud), aludirajući time na sličnost njihov ideologije i prakse sa vjersko-političkom muslimanskom grupom iz prvog vijeka Hidžre poznatoj po isključivosti i radikalizmu. 271 Kao rezultat ovog razvoja, u medijskoj praksi brojnih muslimanskih zemalja, termin džihad postao je povezan sa djelatnošću tajnih militantnih grupa. Uporedo sa ovim procesom tekao je proces “islamizacije” referentnih okvira i diskursa brojnih muslimanskih nacionalno-oslobodilačkih pokreta. Na primjer, u spektru libanskih i palestinskih grupa otpora izraelskoj okupaciji dominirale su sve do 1980-tih grupe utemeljene na svjetovnim ideologijama. Borba za oslobođenje u ideologijama ovih grupa izražavana je putem koncepta nidal (“borba”), koji je imao svjetovne konotacije i bio opštekorišten čak i od ljevičarskih organizacija. 272 Međutim, od 1980-tih javljaju se grupe koje svoju ideologiju zasnivaju na određenoj interpretaciji islamskog učenja a borbu za oslobođenje i otpor okupaciji izražavaju u islamskim terminima džihad i fida’ (“žrtvovanje”). Takve su grupe Hizbullah (Božja stranka) u Libanu, osnovan 1982., Islamski pokret otpora - Hamas (“vatrenost”) u Palestini, osnovan 1987. te (palestinski) Al-Džihad al-Islami (Islamski džihad). 270 Takva je npr. veoma detaljna fetva Džadd al-Haqq Ali Džadd al-Haqq, muftije Republike Egipta (1978-1982) od 3. januara 1982. kojom se pobija, sa islamskog stanovišta, valjanost argumenata u manifestu Organizacije džihad pod naslovom Al-Farida al-Ghaiba (Zanemarena dužnost). Vidi, Dar al-Ifta, Al-Fatawa al-Islamiyya (Cairo: Wizarat al-Awqaf, 1980-1993), 10: 3726-92. 271 Za ilustraciju ovog stava može se uzeti Umar Abdullah Kamil, autor knjige Al-Mutatarrifun: al-khawaridž al-džudud - istabahu dima’ al-muslimin wa qatalu al-nisa’ wa’l- atfal wa’lmusta’minin (Ekstremisti: nove haridžije - dozvoljavaju prolijevanje krvi muslimana i ubijaju žene, djecu i nemuslimane kojima je garantovana sigurnost) (Cairo: Maktabat al-turath al- Islami, 1998), p. 248. 272 Devid J. Whittaker (ed.), The Terrorism Reader (London and New York: Routledge, 2001), 46. 246
D z i h a d, n e t e r o r i z a m Drugi primjer za ovaj proces pruža Kašmir. Borba kašmirskog naroda za samoodređenje započela je 1964. i bila izvorno formulisana kao “borba za nacionalno oslobođenje” u programu Oslobodilačkog fronta Džamu i Kašmir (JKLF). Međutim, od ranih 1990-tih nacionalistički diskurs ustupa mjesto islamističkom a koncept džihada, u različitim oblicima interpretacije, potiskuje koncept “borbe za nacionalno oslobođenje”. 273 Okupacione sile, protiv kojih je otpor bio usmjeren, bez obzira na referentni okvir, imale su tendenciju da otpor u cjelini prikažu i tretiraju kao terorizam. Konačno, 1990-tih javljaju se muslimanske grupe koje koriste metode što spadaju u kategoriju međunarodnog terorizma. Takve su, na primjer, Tanzim al-džihad i Tanzim al-Qaida (“Organizacija Baza”). Kao ključni koncept opravdanja akcija, ove grupe koriste koncept džihada i pozivaju na njegovo vođenje u globalnim razmjerama. 274 U ovakvim okolnostima, muslimanske ustanove i učenjaci pozvani su da daju objašnjenje šta je to terorizam sa islamskog stanovišta a šta je to džihad, te šta su razlike između ova dva koncepta. To objašnjenje je bilo potrebno da bi se onemogućilo da stvarni teroristi budu viđeni ili prihvaćeni kao mudžahidun a da stvarni mudžahidun ne budu kvalifikovani kao teroristi. Muslimanska ulema i institucije su od 1970-tih iznosili svoje stavove o fenomenu domaćeg terorizma koji se pojavio u pojedinim muslimanskim zemljama. Od 1990-tih postalo je neophodno da se istakne stav Islama prema globalnom fenomenu terorizma koji je počeo da proizvodi ozbiljne implikacije na odnose muslimana sa ostalim religijskim grupama, narodima i civilizacijama. Izricanje principijelnog stava Islama prema terorizmu bilo je potrebno posebno nakon 11. septembra 2001. kada je došlo do izražene tendencije naglašavanja navodne inherentne 273 Yoginder Sikand, “The Changing Course of the Kashmiri Struggle: From National Liberation to Islamist Jihad”, The Muslim World, 91 (Spring 2001), 229-256. 274 Vidi, dokument pod nazivom “Tekst izjave Svjetskog islamskog fronta kojom se poziva na džihad protiv Jevreja i krstaša” - poslate faksom i objavljane u Londonskom Al-Quds al-arabi, 23. februara 1996., koju su potpisali Usama bin Muhammad bin Laden, Ayman al-Zawahiri, emir grupe Džihad u Egiptu, Abu Yasir Rifa’i Ahmad Taha, vođe (egipatske) Islamske grupe, Šejh Mir Hamzah, sekretar Džami’at-ul-ulema-i Pakistan i Fazlul Rahman, emir Džihad pokreta u Bangladešu, kod Magnus Ranstorp, “Interpreting the Broader Context and Meaning of Bin Laden’s Fatwa”, Studies in Conflict and Terrorism, 21 (1998): 321-330. 247
Page 1 and 2:
s a v r e m e n e m u s l i m a n s
Page 3:
savremene muslimanske dileme Plural
Page 6 and 7:
6 Značenje terorizma: odgovori mus
Page 8 and 9:
S a v r e m e n e m u s l i m a n s
Page 11 and 12:
U v o d Sukob ideja U svome sarajev
Page 13 and 14:
U v o d A prevencija je visoko na l
Page 15 and 16:
U v o d svete islamske dužnosti d
Page 17 and 18:
U v o d sve kritike opravdano upuć
Page 19 and 20:
U v o d muslimanskom svijetu samo s
Page 21:
Muslimani i drugi
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
54 č e s t i t a n j e v j e r s k
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
60 d e M o k r a t i j a i l j u d
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 81 and 82:
o s p o r ava n j e d r u g a č i
Page 83 and 84:
Međumuslimanski odnosi Što se ti
Page 85 and 86:
Međumuslimanski odnosi II. Stav Š
Page 87 and 88:
Međumuslimanski odnosi postoji jed
Page 89 and 90:
Međumuslimanski odnosi određene p
Page 91 and 92:
Međumuslimanski odnosi citata vodi
Page 93 and 94:
Međumuslimanski odnosi i značenji
Page 95 and 96:
Međumuslimanski odnosi time javno
Page 97 and 98:
Međumuslimanski odnosi Zaključne
Page 99 and 100:
Međumuslimanski odnosi mudžtehidi
Page 101 and 102:
Međumuslimanski odnosi priznatih i
Page 103 and 104:
o P r i n c i P i M a S a r a d n j
Page 105 and 106:
Međumuslimanski odnosi Zabrana ubi
Page 107 and 108:
Međumuslimanski odnosi ili nemusli
Page 109 and 110:
Međumuslimanski odnosi štetu zlo
Page 111 and 112:
Međumuslimanski odnosi će zahvati
Page 113 and 114:
Međumuslimanski odnosi dozvoli; ni
Page 115 and 116:
Međumuslimanski odnosi (At-Tawba,
Page 117 and 118:
Međumuslimanski odnosi ulema nema
Page 119 and 120:
Međumuslimanski odnosi dokaz. Iz s
Page 121 and 122:
Međumuslimanski odnosi Na drugom m
Page 123 and 124:
Međumuslimanski odnosi Iznalaženj
Page 125 and 126:
Međumuslimanski odnosi širinu koj
Page 127 and 128:
Međumuslimanski odnosi svojim post
Page 129 and 130:
Međumuslimanski odnosi nikako ne m
Page 131 and 132:
Međumuslimanski odnosi tihada imam
Page 133 and 134:
Međumuslimanski odnosi Proglašava
Page 135 and 136:
Međumuslimanski odnosi Saradnja na
Page 137 and 138:
Međumuslimanski odnosi Drugo: Treb
Page 139 and 140:
Međumuslimanski odnosi suprotno sh
Page 141 and 142:
Međumuslimanski odnosi Deveto: Poj
Page 143 and 144:
Međumuslimanski odnosi idžtihadsk
Page 145 and 146:
e z o l u c i j a o p i t a n j u i
Page 147 and 148:
Međumuslimanski odnosi gog Ibn Hus
Page 149 and 150:
Međumuslimanski odnosi Treće: Pod
Page 151:
Međumuslimanski odnosi 2. Vijeće
Page 155 and 156:
z a b r a n a e k s t r e M i z M a
Page 157 and 158:
E k s t r e m i z a m u v j e r i i
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
dozvoljeno je učestvovati u vlasti
Page 193 and 194:
Page 195 and 196: P o g l av l j e o o p r e č n o s
Page 197 and 198: E k s t r e m i z a m u v j e r i i
Page 207: E k s t r e m i z a m u v j e r i i
Page 211 and 212: t e r o r i z a M : z n a č e n j
Page 213 and 214: D z i h a d, n e t e r o r i z a m
Page 245: D z i h a d, n e t e r o r i z a m
Page 273 and 274: d ž i h a d , r a t o va n j e i t
Page 297 and 298:
D z i h a d, n e t e r o r i z a m
Page 299 and 300:
z a p a d : t e r i t o r i j s v j
Page 301 and 302:
Page 303 and 304:
Page 305 and 306:
Page 307 and 308:
Page 309 and 310:
Page 311 and 312:
Page 313 and 314:
Page 315 and 316:
Page 317 and 318:
Page 319 and 320:
d e k l a r a c i j a o b o M b a
Page 321 and 322:
Page 323 and 324:
Page 325 and 326:
f e t va o n a p a d i M a n a n e
Page 327 and 328:
Page 329 and 330:
Page 331 and 332:
Page 333 and 334:
Page 335 and 336:
Page 337 and 338:
U m j e s t o z a k l j u č k a je
Page 339 and 340:
p l a t f o r M a i s l a M s k e z
Page 341 and 342:
U m j e s t o z a k l j u č k a I
Page 343 and 344:
U m j e s t o z a k l j u č k a R
Page 345 and 346:
U m j e s t o z a k l j u č k a R
Page 347 and 348:
U m j e s t o z a k l j u č k a lj
Page 349 and 350:
U m j e s t o z a k l j u č k a I
Page 351:
Umjesto zaključka
Page 354 and 355:
Page 356 and 357:
Page 358 and 359:
Page 360 and 361:
Page 362 and 363:
Page 364 and 365:
Page 366 and 367:
Page 368 and 369:
Page 370 and 371:
Page 372 and 373:
Page 374 and 375:
Page 376 and 377:
Page 378 and 379:
Page 380 and 381:
Page 382 and 383:
Page 384 and 385:
Page 387 and 388:
Mumbai - reputacija islama je u opa
Page 389 and 390:
M i l i t a n t n i e k s t r e M i
Page 391 and 392:
Anotirana lista preporučene litera
Page 393 and 394:
Page 395 and 396:
Page 397 and 398:
Page 399 and 400:
Page 401 and 402:
Page 403:
Page 407 and 408:
p r e p o r u č e n a l i t e r a
Page 409 and 410:
Page 411:
Page 415 and 416:
Sa zadovoljstvom sam iščitao hres
show all

download - Centar za napredne studije

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?