download - Centar za napredne studije

More documents

Recommendations

Info

S a v r e m e n e m u s l i m a n s k e d i l e m e ravnotežu između prava i obaveza u društvu. Nadalje, potraga za pravdom obavezuju muslimane da pronađu sistem u kojem ljudi moraju imati pristup vlasti i institucijama unutar društva koje mogu ispraviti nepravdu i zaštititi narod od ugnjetavanja. Prema umjerenom mišljenju, i pristup institucijama vlade i odgovornost su potrebni u bilo kojem sistemu koji bi bio sposoban da uspostavi pravdu. Ljudsko iskustvo je jasno pokazalo da samo ustavni demokratski sistem vladavine može ispuniti sve ove uslove. U nedemokratskim sistemima, veoma je teško tražiti odgovornost države zbog zloupotrebe njene ovlasti, također je veoma teško garantovati pristup institucijama koje bi mogle ispraviti ili naknaditi društvene nepravde i neravnoteže. Štaviše, iskustvo nam uveliko pokazuje da je samo sistem vladavine koji je osnovan na ustavno određenim i priznatim pravima pojedinca sposoban za poštivanje dostojanstva čovjeka. Kur’an i predaja poslanika Muhameda jasno pojašnjavaju da ljudska bića imaju pravo na određena prava i zaštite u životu. U tradiciji islamske jurisprudencije, klasični učenjaci su izgradili šemu ljudskih prava zasnovanu na onome što su oni nazivali ‘zaštićenim interesima’ ljudskih bića. Klasični učenjaci su izdvojili pet ključnih interesa: život, intelekt, potomstvo, dostojanstvo i imovina. Prema ovoj teoriji, zaštićeni interesi su interesi koje je politički i pravni sistem po dužnosti obavezan da štiti, poštuje i unapređuje. Stoga, islamski politički i pravni sistemi moraju štititi i unapređivati živote naroda (život); sposobnost naroda da misli i da iskazuje svoje mišljenje (intelekt); pravo na brak, rađanje, i odgoj djece (porijeklo); pravo da ne budu ogovarani, ocrnjeni i oštećeni (dostojanstvo); i njihovo pravo da raspolažu imovinom i da budu zaštićeni od otimanja imovine bez poštene i pravedne nadoknade. Neki klasični učenjaci su smatrali da potomstvo i dostojanstvo označavaju pravo na privatnost. Kao podršku tome, ovi učenjaci su citirali presedan drugog halife Omera koji je presudio da se nezakonito stečeni dokazi koje država dobije o nekome putem špijunaže moraju isključiti iz krivične optužbe. Iako su klasični učenjaci govorili o pet zaštićenih interesa, većina umjerenih muslimana se zalaže da se ove kategorije označavaju kao pet prava, umjesto interesa. 66
M u s l i m a n i i d r u g i Klasični učenjaci nisu vjerovali da su pet zaštićenih interesa (prava) sačinjavali cijeli i kompletni spisak svih prava koja pripadaju čovjeku. Ovih pet interesa ili prava sačinjavali su osnovna ali ne sveobuhvatna prava koja bi trebalo da budu priznata kao nešto što pripada ljudskim bićima. Drugačije rečeno, ovih pet priznatih interesa nisu krajnji rezultat razmišljanja o pravima ljudskih bića, oni su samo početne tačke. U cilju da se unaprijedi zaštita spomenutih pet interesa, klasični učenjaci su izradili trodijelnu kategorizaciju, tvrdeći da se pitanja vezana za sve zaštićene interese mogu podijeliti na: nužnosti, potrebe i luksuze. Nužnosti se sastoje od stvari koje su osnovne i nužne za izdržavanje i zaštitu interesa ili prava u pitanju. Nužnosti su vrste stvari koje, ako nisu pružene, onda interes ili pravo u pitanju ne može uopće biti zaštićeno. Potrebe su manje kritične. Potrebe su vrste stvari koje su veoma važne za zaštitu interesa ili prava u pitanju, ali one nisu od ključne važnosti. Za razliko od nužnosti, ako potreba nije osigurana, interes ili pravo i dalje može biti zaštićeno, ali je u velikoj mjeri potkopano. Luksuzi su stvari koje nisu ni kritični niti veoma važne za zaštitu interesa ili prava. Radije, luksuz bi, ako je ponuđen, usavršio uživanje jednog prava ili interesa. Jedan primjer će pomoći da se pojasni ova trodijelna kategorizacija. Kao što je ranije spomenuto, život je jedan od zaštićenih interesa u islamskom pravu. Zabrana ubijanja je nužnost da bi se zaštitilo pravo na život. Nadalje, socijalna prava koja osiguravaju da pojedinac ima dovoljno da jede i pije, i da ima utočište ili dom gdje će da živi, također su nužni za zaštitu života. Pružanje adekvatnog zdravstvenog osiguranja, osnovno i visoko školsko obrazovanje, odijevanje ili zaposlenje mogu se smatrati potrebama. Pružanje mogućnosti za postdiplomske studije, transport, lično psihološko savjetovanje ili plaćeni odmori mogu se smatrati luksuzom. Klasični učenjaci nisu odredili šta se zapravo smatra nužnošću, potrebom ili luksuzom. Ipak, u principu oni su pokušali napraviti razliku između stvari koje se moraju garantovati narodu zato što su neophodne za zdrav, častan i dostojanstven život, i stvari koje su manje vrijedne ili neophodne. Klasični učenjaci su tvrdili da na svaku generaciju muslimana pada dužnost da istraže i odrede u skladu sa promjenljivim potrebama 67
Page 1 and 2:
s a v r e m e n e m u s l i m a n s
Page 3:
savremene muslimanske dileme Plural
Page 6 and 7:
6 Značenje terorizma: odgovori mus
Page 8 and 9:
S a v r e m e n e m u s l i m a n s
Page 11 and 12:
U v o d Sukob ideja U svome sarajev
Page 13 and 14:
U v o d A prevencija je visoko na l
Page 15 and 16: U v o d svete islamske dužnosti d
Page 17 and 18: U v o d sve kritike opravdano upuć
Page 19 and 20: U v o d muslimanskom svijetu samo s
Page 21: Muslimani i drugi
Page 24 and 25: S a v r e m e n e m u s l i m a n s
Page 54 and 55: 54 č e s t i t a n j e v j e r s k
Page 60 and 61: 60 d e M o k r a t i j a i l j u d
Page 81 and 82: o s p o r ava n j e d r u g a č i
Page 83 and 84: Međumuslimanski odnosi Što se ti
Page 85 and 86: Međumuslimanski odnosi II. Stav Š
Page 87 and 88: Međumuslimanski odnosi postoji jed
Page 89 and 90: Međumuslimanski odnosi određene p
Page 91 and 92: Međumuslimanski odnosi citata vodi
Page 93 and 94: Međumuslimanski odnosi i značenji
Page 95 and 96: Međumuslimanski odnosi time javno
Page 97 and 98: Međumuslimanski odnosi Zaključne
Page 99 and 100: Međumuslimanski odnosi mudžtehidi
Page 101 and 102: Međumuslimanski odnosi priznatih i
Page 103 and 104: o P r i n c i P i M a S a r a d n j
Page 105 and 106: Međumuslimanski odnosi Zabrana ubi
Page 107 and 108: Međumuslimanski odnosi ili nemusli
Page 109 and 110: Međumuslimanski odnosi štetu zlo
Page 111 and 112: Međumuslimanski odnosi će zahvati
Page 113 and 114: Međumuslimanski odnosi dozvoli; ni
Page 115 and 116: Međumuslimanski odnosi (At-Tawba,
Page 117 and 118:
Međumuslimanski odnosi ulema nema
Page 119 and 120:
Međumuslimanski odnosi dokaz. Iz s
Page 121 and 122:
Međumuslimanski odnosi Na drugom m
Page 123 and 124:
Međumuslimanski odnosi Iznalaženj
Page 125 and 126:
Međumuslimanski odnosi širinu koj
Page 127 and 128:
Međumuslimanski odnosi svojim post
Page 129 and 130:
Međumuslimanski odnosi nikako ne m
Page 131 and 132:
Međumuslimanski odnosi tihada imam
Page 133 and 134:
Međumuslimanski odnosi Proglašava
Page 135 and 136:
Međumuslimanski odnosi Saradnja na
Page 137 and 138:
Međumuslimanski odnosi Drugo: Treb
Page 139 and 140:
Međumuslimanski odnosi suprotno sh
Page 141 and 142:
Međumuslimanski odnosi Deveto: Poj
Page 143 and 144:
Međumuslimanski odnosi idžtihadsk
Page 145 and 146:
e z o l u c i j a o p i t a n j u i
Page 147 and 148:
Međumuslimanski odnosi gog Ibn Hus
Page 149 and 150:
Međumuslimanski odnosi Treće: Pod
Page 151:
Međumuslimanski odnosi 2. Vijeće
Page 155 and 156:
z a b r a n a e k s t r e M i z M a
Page 157 and 158:
E k s t r e m i z a m u v j e r i i
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
dozvoljeno je učestvovati u vlasti
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
P o g l av l j e o o p r e č n o s
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203 and 204:
Page 205 and 206:
Page 207:
Page 211 and 212:
t e r o r i z a M : z n a č e n j
Page 213 and 214:
D z i h a d, n e t e r o r i z a m
Page 215 and 216:
Page 217 and 218:
Page 219 and 220:
Page 221 and 222:
Page 223 and 224:
Page 225 and 226:
Page 227 and 228:
Page 229 and 230:
Page 231 and 232:
Page 233 and 234:
Page 235 and 236:
Page 237 and 238:
Page 239 and 240:
Page 241 and 242:
Page 243 and 244:
Page 245 and 246:
Page 247 and 248:
Page 249 and 250:
Page 251 and 252:
Page 253 and 254:
Page 255 and 256:
Page 257 and 258:
Page 259 and 260:
Page 261 and 262:
Page 263 and 264:
Page 265 and 266:
Page 267 and 268:
Page 269 and 270:
Page 271 and 272:
Page 273 and 274:
d ž i h a d , r a t o va n j e i t
Page 275 and 276:
Page 277 and 278:
Page 279 and 280:
Page 281 and 282:
Page 283 and 284:
Page 285 and 286:
Page 287 and 288:
Page 289 and 290:
Page 291 and 292:
Page 293 and 294:
Page 295 and 296:
Page 297 and 298:
Page 299 and 300:
z a p a d : t e r i t o r i j s v j
Page 301 and 302:
Page 303 and 304:
Page 305 and 306:
Page 307 and 308:
Page 309 and 310:
Page 311 and 312:
Page 313 and 314:
Page 315 and 316:
Page 317 and 318:
Page 319 and 320:
d e k l a r a c i j a o b o M b a
Page 321 and 322:
Page 323 and 324:
Page 325 and 326:
f e t va o n a p a d i M a n a n e
Page 327 and 328:
Page 329 and 330:
Page 331 and 332:
Page 333 and 334:
Page 335 and 336:
Page 337 and 338:
U m j e s t o z a k l j u č k a je
Page 339 and 340:
p l a t f o r M a i s l a M s k e z
Page 341 and 342:
U m j e s t o z a k l j u č k a I
Page 343 and 344:
U m j e s t o z a k l j u č k a R
Page 345 and 346:
U m j e s t o z a k l j u č k a R
Page 347 and 348:
U m j e s t o z a k l j u č k a lj
Page 349 and 350:
U m j e s t o z a k l j u č k a I
Page 351:
Umjesto zaključka
Page 354 and 355:
Page 356 and 357:
Page 358 and 359:
Page 360 and 361:
Page 362 and 363:
Page 364 and 365:
Page 366 and 367:
Page 368 and 369:
Page 370 and 371:
Page 372 and 373:
Page 374 and 375:
Page 376 and 377:
Page 378 and 379:
Page 380 and 381:
Page 382 and 383:
Page 384 and 385:
Page 387 and 388:
Mumbai - reputacija islama je u opa
Page 389 and 390:
M i l i t a n t n i e k s t r e M i
Page 391 and 392:
Anotirana lista preporučene litera
Page 393 and 394:
Page 395 and 396:
Page 397 and 398:
Page 399 and 400:
Page 401 and 402:
Page 403:
Page 407 and 408:
p r e p o r u č e n a l i t e r a
Page 409 and 410:
Page 411:
Page 415 and 416:
Sa zadovoljstvom sam iščitao hres
show all

download - Centar za napredne studije

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?