download - Centar za napredne studije

More documents

Recommendations

Info

S a v r e m e n e m u s l i m a n s k e d i l e m e Ko su onda militanti? Ako, dakle, militanti nisu ‘vehabije’, postavlja se pitanje ko su? Mislim da je najadekvatniji klasični islamski pojam haridžije (doslovno oni koji su se izdvojili). Ukratko, haridžije su bili prva sekta u islamu koja se pobunila protiv odluke halife Alije, r.a., da prihvati arbitražu dvojice ljudi u sukobu sa hazreti Muavijom. Taj svoj postupak su opravdali selektivnim citiranjem Kur’ana i doslovnim tumačenjem dijela kur’anskog teksta „sud pripada samo Bogu“ (ini-lhukmu illa lillah). Potom su takva svoja shvatanja pokušali zajednici nametnuti silom i terorom. Između ostaloga, uspjeli su ubiti halifu Aliju. Važno je ovdje to što kod ove grupe jasno prepoznajemo sve karakteristike koje ispoljavaju suvremeni nasilni muslimanski ekstremisti koji svoje postupke legitimiraju islamskim pojmovima i argumentima a pri tom ne uočavamo nikakvu bitnu razliku između njih. Dakle, zajednički su im: revnost u izvanjskom prakticiranju vjere, selektivnost i doslovnost u izravnom tumačenju vjerskih tekstova te nepoštivanje bilo kakvog vjerskog ili političkog autoriteta izvan vlastitih krugova. Ključna razlika između njih su ekskomuniciranje ili proglašavanje neistomišljenika nevjernicima (tekfir) te odobravanje upotrebe nasilja i svega što uz to ide u svrhu ostvarenja vlastitih ciljeva i slanje poruka. Nasilje je, dakle, teroristički aspekt haridžizma. Drugim riječima, haridžija je nosilac određenih uvjerenja i stavova. Kad haridžija s riječi i misli prijeđe na djela, on je terorista. 3 Svakako da govor mržnje i nasilje nisu jedini problematični oblici ponašanja ali jesu najopasniji. Oni su tzv. „neposredna opasnost“. Dvije navedene razlike, međutim, dovoljno su značajne da opravdaju povlačenje distinkcije između ‘vehabija’ i nasilnih ekstremista. Nije Bog zna kakva utjeha, ali valja znati da mi nismo prvi koji se suočavaju sa ovom pošasti. Haridžizam je oživljen potkraj 1960-ih i početkom 1970-ih u arapskim društvima da bi na neki način kulminirao 11. septembrom 2001. S obzirom da svako doba sa sobom neminovno 3 Američko zakonodavstvo jasno naglašava nasilje kao problem kada definira radikalizaciju, pa kaže da je radikalizacija „proces prihvatanja ili promoviranja ekstremističkog sistema uvjerenja u cilju promoviranja ideološki utemeljenog nasilja kako bi se postigla politička, vjerska ili društvena promjena“. Ahmet Alibašić, ur., Savremene muslimanske dileme, Sarajevo, Centar za napredne studije, 2009, 15. 392
Anotirana lista preporučene literature nosi i neke novine i blagu evoluciju u ideologijama, ovo novo izdanje haridžizma mogli bismo radi jasnoće zvati neoharidžizmom ili novim haridžizmom a njegove nosioce neo-haridžijama ili novim haridžijama (havaridž džudud). Tako ih uostalom nazivaju brojne savremene muftije kao što su bivši šejhu-l-azhar Džadulhakk Ali Džadulhakk, šejh Nasiruddin el-Albani i drugi. 4 Kao i rane haridžije i ove moderne ne priznaju nikakve ljudske zakone već samo Božije, naravno onako kako ih oni razumiju. Zato su sami sebe i nazivali muhakkime, oni koji prizivaju sud Božiji. Istina, haridžije su u ime Božijeg suvereniteta (hakimijje) odbacili Alijinu odluku, dok neoharidžije odbacuju odluke parlamenata, ali suština je ista: ljudski sud je neprihvatljiv. U svakom slučaju, haridžije su poznate po brojnim podsektama. Neoharidžije su samo još jedna od njih. 5 Povezani pojmovi. Povremeno se u nas kao rješenje nudi termin tekfirovci (kao i tekfirlije i tekfirdžije). On je ima veze s ovim ali mislim da nije dobro rješenje. Naime, radi se samo o jednom aspektu problema, koji kao takav nije relevantan za državu, posebno ne za sudske i policijske organe. On može biti interesantan samo za obavještajne službe kao indikator ekstremizma, ali anatemisanje kao takvo ne predstavlja nikakvo krivično djelo u sekularnoj državi i ne može biti predmet njenog interesovanja. On je svakako relevantan za vjersku zajednicu i vjerske rasprave, u kojima se mogu snaći samo najbolji poznavaoci islamske doktrine i prava. Uz to, tekfir ne prakticiraju samo militanti, ali mi to njihovo anatemisanje neistomišljenika ne opažamo jer ga ne prati nasilje. Zato smatram da je haridžizam adekvatniji termin jer uz anatemu (tekfir), konotira i upotrebu sile. Iz istog razloga, nije najveći problem to što neke zajednice žele u samoizolaciju. Ako Amerika može živjeti s 4 Fikret Karčić, „Heterodoksna učenja i grupe u islamu – komparativna i šerijatsko-pravna perspektiva“, Godišnjak Pravnog fakulteta u Sarajevu, 2010., u pripremi. 5 Jedna od mogućih primjedbi na ovaj termin je činjenica da danas ima haridžija (npr. ibadije u Omanu) koje uopće ne dijele ove stavove i postupke. To je tačno s tim što se radi o reformiranim haridžijama, koje su očito napravile otklon od izvornog haridžizma kome je nasilje bilo imanentno. S druge strane ako su ‘vehabije’ inicijalno počinili pokolje i nedjela, koji to revolucionari nisu? 393
Page 1 and 2:
s a v r e m e n e m u s l i m a n s
Page 3:
savremene muslimanske dileme Plural
Page 6 and 7:
6 Značenje terorizma: odgovori mus
Page 8 and 9:
S a v r e m e n e m u s l i m a n s
Page 11 and 12:
U v o d Sukob ideja U svome sarajev
Page 13 and 14:
U v o d A prevencija je visoko na l
Page 15 and 16:
U v o d svete islamske dužnosti d
Page 17 and 18:
U v o d sve kritike opravdano upuć
Page 19 and 20:
U v o d muslimanskom svijetu samo s
Page 21:
Muslimani i drugi
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
54 č e s t i t a n j e v j e r s k
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
60 d e M o k r a t i j a i l j u d
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 81 and 82:
o s p o r ava n j e d r u g a č i
Page 83 and 84:
Međumuslimanski odnosi Što se ti
Page 85 and 86:
Međumuslimanski odnosi II. Stav Š
Page 87 and 88:
Međumuslimanski odnosi postoji jed
Page 89 and 90:
Međumuslimanski odnosi određene p
Page 91 and 92:
Međumuslimanski odnosi citata vodi
Page 93 and 94:
Međumuslimanski odnosi i značenji
Page 95 and 96:
Međumuslimanski odnosi time javno
Page 97 and 98:
Međumuslimanski odnosi Zaključne
Page 99 and 100:
Međumuslimanski odnosi mudžtehidi
Page 101 and 102:
Međumuslimanski odnosi priznatih i
Page 103 and 104:
o P r i n c i P i M a S a r a d n j
Page 105 and 106:
Međumuslimanski odnosi Zabrana ubi
Page 107 and 108:
Međumuslimanski odnosi ili nemusli
Page 109 and 110:
Međumuslimanski odnosi štetu zlo
Page 111 and 112:
Međumuslimanski odnosi će zahvati
Page 113 and 114:
Međumuslimanski odnosi dozvoli; ni
Page 115 and 116:
Međumuslimanski odnosi (At-Tawba,
Page 117 and 118:
Međumuslimanski odnosi ulema nema
Page 119 and 120:
Međumuslimanski odnosi dokaz. Iz s
Page 121 and 122:
Međumuslimanski odnosi Na drugom m
Page 123 and 124:
Međumuslimanski odnosi Iznalaženj
Page 125 and 126:
Međumuslimanski odnosi širinu koj
Page 127 and 128:
Međumuslimanski odnosi svojim post
Page 129 and 130:
Međumuslimanski odnosi nikako ne m
Page 131 and 132:
Međumuslimanski odnosi tihada imam
Page 133 and 134:
Međumuslimanski odnosi Proglašava
Page 135 and 136:
Međumuslimanski odnosi Saradnja na
Page 137 and 138:
Međumuslimanski odnosi Drugo: Treb
Page 139 and 140:
Međumuslimanski odnosi suprotno sh
Page 141 and 142:
Međumuslimanski odnosi Deveto: Poj
Page 143 and 144:
Međumuslimanski odnosi idžtihadsk
Page 145 and 146:
e z o l u c i j a o p i t a n j u i
Page 147 and 148:
Međumuslimanski odnosi gog Ibn Hus
Page 149 and 150:
Međumuslimanski odnosi Treće: Pod
Page 151:
Međumuslimanski odnosi 2. Vijeće
Page 155 and 156:
z a b r a n a e k s t r e M i z M a
Page 157 and 158:
E k s t r e m i z a m u v j e r i i
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
dozvoljeno je učestvovati u vlasti
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
P o g l av l j e o o p r e č n o s
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203 and 204:
Page 205 and 206:
Page 207:
Page 211 and 212:
t e r o r i z a M : z n a č e n j
Page 213 and 214:
D z i h a d, n e t e r o r i z a m
Page 215 and 216:
Page 217 and 218:
Page 219 and 220:
Page 221 and 222:
Page 223 and 224:
Page 225 and 226:
Page 227 and 228:
Page 229 and 230:
Page 231 and 232:
Page 233 and 234:
Page 235 and 236:
Page 237 and 238:
Page 239 and 240:
Page 241 and 242:
Page 243 and 244:
Page 245 and 246:
Page 247 and 248:
Page 249 and 250:
Page 251 and 252:
Page 253 and 254:
Page 255 and 256:
Page 257 and 258:
Page 259 and 260:
Page 261 and 262:
Page 263 and 264:
Page 265 and 266:
Page 267 and 268:
Page 269 and 270:
Page 271 and 272:
Page 273 and 274:
d ž i h a d , r a t o va n j e i t
Page 275 and 276:
Page 277 and 278:
Page 279 and 280:
Page 281 and 282:
Page 283 and 284:
Page 285 and 286:
Page 287 and 288:
Page 289 and 290:
Page 291 and 292:
Page 293 and 294:
Page 295 and 296:
Page 297 and 298:
Page 299 and 300:
z a p a d : t e r i t o r i j s v j
Page 301 and 302:
Page 303 and 304:
Page 305 and 306:
Page 307 and 308:
Page 309 and 310:
Page 311 and 312:
Page 313 and 314:
Page 315 and 316:
Page 317 and 318:
Page 319 and 320:
d e k l a r a c i j a o b o M b a
Page 321 and 322:
Page 323 and 324:
Page 325 and 326:
f e t va o n a p a d i M a n a n e
Page 327 and 328:
Page 329 and 330:
Page 331 and 332:
Page 333 and 334:
Page 335 and 336:
Page 337 and 338:
U m j e s t o z a k l j u č k a je
Page 339 and 340:
p l a t f o r M a i s l a M s k e z
Page 341 and 342: U m j e s t o z a k l j u č k a I
Page 343 and 344: U m j e s t o z a k l j u č k a R
Page 345 and 346: U m j e s t o z a k l j u č k a R
Page 347 and 348: U m j e s t o z a k l j u č k a lj
Page 349 and 350: U m j e s t o z a k l j u č k a I
Page 351: Umjesto zaključka
Page 354 and 355: S a v r e m e n e m u s l i m a n s
Page 387 and 388: Mumbai - reputacija islama je u opa
Page 389 and 390: M i l i t a n t n i e k s t r e M i
Page 391: Anotirana lista preporučene litera
Page 395 and 396: Anotirana lista preporučene litera
Page 407 and 408: p r e p o r u č e n a l i t e r a
Page 415 and 416: Sa zadovoljstvom sam iščitao hres
show all

download - Centar za napredne studije

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?