kozhakanova-dissertacia.pdf
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
аудармашы ҿлеңнің тек мазмұнын ғана емес, интонациясын да бұзған.<br />
Түпнұсқада «жақсы кҿру, жек кҿру, қиналу» туралы ұғым жоқ.<br />
Тҿртінші тармақта аудармашы «Құдай» деген жаңа образды қосқан. Бұл<br />
түпнұсқада жоқ. Сондықтан да артық образ. Сонымен қатар ҿлеңді кҿркемдей<br />
түсу үшін аудармашы «жылы» эпитетін қосқан тҽрізді. Аудармашының ҿзінің<br />
тарапынан қосқан жаңа сҿздердің барлығы да түпнұсқаның мазмұнына кері<br />
ҽсерін тигізген. Түпнұсқада ой жүректің мұз болуы туралы болса, аудармада<br />
керісінше ол жүрек мұз сияқты ериді, яғни түпнұсқа мен аудармадағы ой бірбіріне<br />
қарама-қарсы келген. Түпнұсқада «жүрек» ҽлі мұз болған жоқ, мұз<br />
болатындығы немесе болмайтындығы туралы ойды ақын оқырманның еншісіне<br />
қалдырған. Ал аудармада жүректің еритіндігі айтылады. Аудармашының жаңа<br />
сҿздер қосып, шамадан тыс еркіндікке баруынан түпнұсқадағы мҽн, мағына,<br />
мазмұн жоғалып ақынның емес, аудармашының ҿзінің қаламынан туған<br />
туындыға айналған. Метафоралық образдар сол қалпында сақталғанымен, бүкіл<br />
мҽн мазмұны ҿзгерген.<br />
Ҽ.Қодардың аудармасы:<br />
Не в земле ли сырой обрету я приют, умерев?<br />
Не станет ли нрав мой скромнее стыдливейших дев?<br />
Мое сердце, в котором боролись любовь и вражда,<br />
Не станет ли льдом, где не властны ни радость, ни гнев?!. [6, с.59].<br />
Ҽ.Қодар түпнұсқаның жалпы мазмұнын жеткізе алған. Дегенмен де, екінші<br />
тармақта «ҿткір тіл» деген образды метафораның бір бҿлігін қарапайым түрде<br />
«нрав» деп берген. Мұны аудармашы білмей жасады дей алмаймыз, бірақ біздің<br />
талдауымызда образды метафоралардың аудармада қалай берілгендігі туралы<br />
сҿз болып отырғандықтан мұндай кішігірім қателіктерге тоқталмай ҿтпеуімізге<br />
болмайды. Сондықтан да, бұны қателік деп ұғамыз. Түпнұсқаның мазмұны<br />
тҿртінші тармақта ҿзгеріске ұшыраған. «Не станет ли льдом, где не властны ни<br />
радость, ни гнев?!.» деп ақынның «қайран жүрегін» аудармашы не қуаныш, не<br />
ашу ҿктем жүргізбейтін мұзға айналдырады. Аудармашы жүректің сипатын (не<br />
ашу, не қуаныш ҿктем жүргізбейтін мұзды жүрек) мұздың сипатына<br />
айналдырған. Бірақ ақынның айтпақ ойы жүректің қасиеті туралы емес,<br />
махаббат пен ғадауаттың күресінен шыдайалмай мұзға айналған жүрек туралы<br />
болып отыр.<br />
Ю.Нейманның аудармасы:<br />
Когда умру, не стану ль я землей?<br />
Язык мой дерзкий –девушкой немой?<br />
Бездушным льдом- пылающее сердце,<br />
Что за любовь боролось с жизнью злой?.. [3, с.138].<br />
49
Change language