Dejan Sulejmanov - Recnik na odomakeni stranski poimi i izrazi (p. 420)

A B C ^ D D` E F G H I J K L M N O P R S [ T U V W X Y Z @
poziranje franc. 1. zazemawe na odredena polo`ba, 2. slu`ewe kako
model za slikawe, 3. prenos. nadueno dr`ewe.
pozitiv lat. fotografija dobiena od negativot.
pozitrivizam lat. filozofski pravec od 19 vek (Ogist Kont, Herbert
Spenser) koj iskustvoto go sfa}a kako zbir na subjektivni zabele`uvawa
i pretstavi, a ulogata na naukata se ograni~uva na sobirawe i
sistematizacija na fakti i nivno opi{uvawe, a ne i objasnuvawe.
pozitron lat. elementarna ~esti~ka so pozitiven elektricitet, pozitiven
elektron.
pra~apati sanskr. gospodar na su{testvata, bog koj go sozdal univerzumot.
praestat beneficil quam maleficii memorem esse lat. podobro e da se pamti
dobro, odo{to lo{o delo.
praeter legem lat. pokraj zakonot, sudijata odi pokraj zakonot trudej}i
se neposredno da ne mu protivre~i.
pragma gr~. delo, rabota, deluvawe.
pragmatika gr~. praktika, delovna dejnost.
pragmatizam gr~. filozofski pravec koj go priznava za vistinito
samo toa {to e prakti~ki korisno.
praksa gr~. ve`ba, iskustvo, ve{tina vo deluvaweto, ve{tina steknata
so rabota.
prakti~en gr~. celishoden, spreten.
prakti~en um - um koj sodr`i op{ti i nu`ni principi na ~ovekovoto
moralno deluvawe ili na ~ovekovata volja. Toj ne e ni{to drugo, tuku
prakti~na upotreba na ~istiot um, osobeno so ogled na ideite za gospod,
besmrtnosta, kauzalitetot i slobodata. ^istiot um ne go spoznava
i ne ja sogleduva na siguren na~in mo`nosta na gospod i besmrtnosta,
me|utoa negovata prakti~na upotreba ("prakti~niot um") mo`e i mora
da ja pretpostavuva nivnata mo`nost (Kant).
prakticiranje gr~. vr{ewe nekoja rabota, sproveduvawe vo delo, ve`bawe,
steknuvawe iskustvo.
prakticizam gr~. pretpostavuvawe na praksata pred teorijata.
praktikant gr~. pripravnik.
praktikum lat. ve`bi.
pralini franc. polneti ~okoladni bomboni.
pravna norma pravilo za povedenie koe sodr`i i sankcija vo slu~aj na
negovo prekr{uvawe. Normata kako propis ({to zna~i i pravoto) e ne-
{to {to e, ona {to e. Ona {to ne e, tuku ona {to treba da bide, e samo
propi{ano so nea. Zna~i normata e i ona {to e (kako propis) i ona
{to treba da bide (ona {to e propi{ano so toj propis). So drugi zborovi
pravoto e ona {to e, iako ne go utvrduva ona {to e, tuku go propi{uva
ona {to treba da bide. Ottamu, pravoto kako norma, t.e. kako
idealna pojava, zna~i sepak mu pripa|a na svetot na ona {to e, za{to i
idealnata pojava e ne{to {to e, iako e na drug na~in od realnata pojava.
309