Dejan Sulejmanov - Recnik na odomakeni stranski poimi i izrazi (p. 420)

A B C ^ D D` E F G H I J K L M N O P R S [ T U V W X Y Z @
arete gr~. vrednost (doblest), arete na kralot le`i vo negovata sposobnost
za komanduvawe, na vojnikot vo hrabrosta, na sudijata vo nepristrasnosta,
na `enata vo vernosta.
argat tur. naemen rabotnik, nadni~ar.
argentum (ag.) hem. srebro.
argentum vivum lat. `ivo srebro, `iva.
argiromanija gr~. srebroqubie, strast za bogatstvo.
argo franc. poseben jazik na odredena grupa lu|e, govor na posebni
klasi ili zanaeti, prim. na umetnici, zatvorenici, skitnici.
argon (Ar.) hem. plemenit gas.
argonauti gr~. mit. juanci koi na brodot "Argo" plovile do bregot na
Kolhida na Crno More vo potraga po "zlatnoto runo".
argument lat. dokaz, pri~ina, opravduvawe.
argumentacija doka`uvawe, obrazlo`uvawe, izveduvawe na vistinitosta
na eden stav (teza - stav koj se doka`uva) vrz osnova na vistinitosta
na drug ili drugi stavovi (argumenti ili razlozi na tezata - stavovi
vrz osnova na koi se doka`uva tezata) za koi se znae deka se vistiniti
ili barem verojatno vistiniti. Naveduvaweto na argumentite i
samiot mislovno-logi~en proces so koj se izveduva tezata se narekuva
argumentacija ili demonstracija na dokazite. Osobena uloga vo doka-
`uvaweto igraat op{tite stavovi (argumenti) - nau~ni principi, aksiomi,
postulati i nau~ni zakoni.
argumentiran lat. doka`an, potkrepen so dokazi.
argumentum a fortiori lat. dotolku pove}e, argumetum a maiore ad minus
- ako e dozvoleno pove}e, dotolku pove}e e dozvoleno i pomalu, argumentum
a minore ad maius - ako e zabraneto pomalku, dotolku pove}e e
zabraneto i pove}e.
argumentum ad baculum (baculinum) lat. dokaz so tepawe, so sila, dokaz
so povikuvawe na sila, prim. zo{to treba da mu se pokoruvam na
bo`jite zapovedi - zatoa {to bo`enstvoto }e gi kazni onie {to ne se
pokoruvaat.
argumentum ad consensu gentium (dokaz od seop{ta soglasnost), nekoja
teza se doka`uva vrz osnova na soglasnost na site lu|e, t.e. vrz osnova
na javnoto mislewe koe ne mo`e da bide kriterium na vistinata vo naukata
osobeno koga se postavuva pra{awe dali ne{to se slu~ilo ili
ne, dali ne{to e to~no ili neto~no vo pravoto, i sl.
argumentum ad hominem dokaz koj ne se zasnova vrz samiot predmet,
tuku vrz avtoritetot na nekoja li~nost, koga ne se rasprava za spornata
teza, tuku se nastojuva da se omalova`i onoj koj ja postavil, edna
od najgrubite gre{ki vo doka`uvaweto: "doka`uvaweto" se sveduva na
ednostavno navreduvawe na oponentot so zborovite: la`e{, ti nema{
pojma! koj ti dal diploma! begaj be seqa~i{te!
argumentum ad hominem lat. doka`uvawe so pomo{ na avtoritetot
na nekoja li~nost, a ne so vistinski argumenti.
46