Dejan Sulejmanov - Recnik na odomakeni stranski poimi i izrazi (p. 420)

*
So toa {to veli: Cur Deus Homo, Anselmo ne tvrdi deka bog ne
stana ~ovek, tuku samo saka{e da objasni za{to bog stanal ~ovek. Vsu-
{nost, Cur Deus Homo (Zo{to bog stana ~ovek) e samo naslovot na
negovata kniga.
*
Religija e verba vo nad~ove~ki bitija koi upravuvaat so svetot,
i obid da se pridobie nivnata naklonost.
*
Komutativna nepravda e zlo koe se sostoi vo nevoedna~eno davawe
ili odzemawe, naru{uvawe na ednakvosta nadvor od zaslu`enoto.
Distributnivna nepravda e zlo koe se sostoi od otsustvo na akcija od
strana dr`avata kon poedincite na koi trebalo da ne{to da im se
podeli.
*
Pravdata e sredstvo za postignuvawe na sopstvenata sre}a so
posredstvo na tu|a sre}a. Nikoj ne qubi samo za da go zadovoli partnerot,
tuku, pred se, preku nego da se zadovoli i sebesi. So drugi zborovi
sî {to pravime dobro za drug, za op{to dobro, e zaradi sopstveno
dobro, zaradi sopstven interes (zadovolstvo, sre}a). Takvata pravda e
mo`na samo na mal prostor i za mali grupi. Ona {to va`i za dvajca
(ma` i `ena, na primer), za semejstvoto i za mali grupi (polis) koi
zaemno se sakaat ne mo`e da se prenese i na celoto op{testvo, za{to
jas ne doa|am do sre}ata so posredstvo na site Ma}edonci, a u{te pomalku
so posredstvo na Peruancite i Kinezite, tuku so pomo{ta na svoite
bliski. Samo vo taa smisla mo`e da se sfati i ceni hristijanskoto
na~elo - qubi go svojot bli`en kako sebesi.
*
Celta (smislata) na pravdata e da se prekine zloto i da ne se
prekine lanecot na dobroto - go vra}am toa {to sum go zel od drug za
povtorno (da imam lice) da zemam, da dobijam, da pozajmam). Celta na
pravdata zna~i ne e tvoeto (op{toto) tuku, moeto (poedine~oto) dobro.
Istoto e i sekoe drugo moralno na~elo, na primer, so moralnoto na-
~elo - treba da se govori vistinata. Maksimata na ovaa doblest treba
da glasi: "Ne la`i za{to koga ne{to }e ti bide potrebno, lu|eto nema
da ti poveruvaat i nema da ti pomognat." Zna~i nitu govoreweto na vistinata
ne e doblest izmislena zaradi op{to, tuku zaradi svoe sopstveno
dobro.
*
Postojat tri zakoni spored koi lu|eto ja ocenuvaat ispravnosta
ili neispravnosta na svoite dejstvija:
a) Bo`ji zakon, spored koj lu|eto ocenuvaat dali nivnite dejstvija
se grevovi ili dol`nosti.
b) Pozitiven zakon, spored koj lu|eto ocenuvaat dali nivnite
dejstvija se zlostorni~ki ili nevini, i
418