Download PDF: Beeldschermkinderen - Kijkwijzer

22 Beeldschermkinderen
afstand van de elitaire en cultuurpessimistische uitgangspunten van de
Frankfurters. Ook distantieert de cultural studies zich van het almachtige
invloedsmodel van de Frankfurters, die de massamedia vooral zagen
als een ideologische macht die een grote en manipulatieve invloed heeft
op maatschappelijke opvattingen over sociale en economische verhoudingen.
Binnen de cultural studies worden media als instanties gezien
die slechts mede bepalend zijn voor het ontwikkelen en veranderen van
maatschappelijke opvattingen. Ten slotte vestigt de cultural studies, in
afwijking van de Frankfurters, de aandacht op het actieve publiek. Ze erkent
dat de betekenis van mediaproducten slechts gedeeltelijk wordt vastgesteld
door producenten en dat ze vooral worden onderhandeld door
het publiek. Hiermee wordt bedoeld dat gebruikers media-inhouden op
hun eigen wijze interpreteren, verwerken en relateren aan hun bestaande
kennis, emoties en ervaringen. Het moge duidelijk zijn dat de visie van
de cultural studies op dit punt sterk overeenkomt met die van de mediapsychologen.
De cultural studies heeft zich van oudsher meer op jongeren dan op
kinderen gericht. 19 Dit heeft waarschijnlijk te maken met de aard van
de traditie. Het uiteindelijke doel van elke kritische traditie is immers
emancipatie. Onderzoek dat de naam kritisch verdient, moet verbonden
zijn aan een poging om de onrechtvaardigheid van bepaalde sociale
structuren aan te tonen. Deze emanciperende doelstelling verklaart volgens
Alexander en Morrison (1995) waarom kinderen zo weinig aandacht
hebben gekregen vanuit het kritische perspectief. Een eerste voorwaarde
voor emancipatie is immers dat de onderdrukten hun onderdrukking erkennen.
Kinderen zijn hier nog te jong voor, maar jongeren niet.
Toch ontstond er in de jaren 1980, parallel aan een wereldwijd exponentieel
groeiende commerciële kindercultuur, een groep cultural-studiesonderzoekers
die geïnteresseerd raakte in populaire cultuur voor
kinderen. Deze eerste onderzoekers hadden in het algemeen een optimistische
visie op kinderen en de media. Kinderen werden gezien als
autonome wezens die onafhankelijk van volwassenen in staat zijn om
betekenis te geven aan media-inhouden. Deze visie werd later enigszins
genuanceerd. De huidige generatie onderzoekers van populaire kindercultuur
is nog steeds relatief positief, maar heeft duidelijk een gematigder
visie op de soevereiniteit van kinderen om hun eigen mediakeuzen te bepalen.
20
Culturele onderzoekers zijn geïnteresseerd in andere vragen dan