Download PDF: Beeldschermkinderen - Kijkwijzer

70 Beeldschermkinderen
was natuurlijk gewoon een videoband – wordt zijn of haar emotionele
reactie gemeten. Het onderzoek liet zien dat de kinderen die tevoren de
agressieve politiefilm hadden gezien, een stuk minder van streek waren
van de vechtende kleuters op de videoband dan de kinderen die tevoren
naar de geweldloze film hadden gekeken.
De catharsistheorie
De catharsistheorie gaat er in tegenstelling tot alle eerdergenoemde
theorieën van uit dat mediageweld een positieve invloed op kinderen
heeft. Aanhangers van deze theorie stellen dat geweldbeelden weliswaar
agressieve gevoelens bij kinderen kunnen uitlokken, maar dat deze tijdens
het kijken weer worden ontladen. 15 Zij gaan ervan uit dat kinderen
van nature behept zijn met agressieve impulsen. Door naar agressie
in films of op de televisie te kijken, zouden kinderen deze agressieve
impulsen weer kunnen ontladen, zodat ze na afloop minder agressief
zijn. Het begrip catharsis betekent ‘reiniging van de ziel’ en komt van de
Griekse wijsgeer Aristoteles, die meende dat theatervoorstellingen die
angst of medelijden oproepen bij het publiek tot een ontlading van emoties
leiden.
De catharsistheorie was in de begintijd van televisie zeer populair en
wordt nog steeds, vooral in de film- en televisiewetenschappen, zeer serieus
genomen. De theorie is echter nooit bevestigd door wetenschappelijk
onderzoek. Misschien wordt de ziel van kinderen wel gereinigd door het
kijken naar mediageweld, ze worden er in ieder geval niet minder agressief
van. Integendeel, zo blijkt uit vele empirische onderzoeken en vier
meta-analyses.
Conclusie
Met uitzondering van de catharsistheorie, die ervan uit gaat dat mediageweld
agressief gedrag tegengaat en die nooit bevestigd is, bieden alle
hiervoor besproken theorieën een aannemelijke verklaring waarom
het zien van mediageweld agressief gedrag kan stimuleren. Het is tot op
heden niet bekend welke theorie de werkelijkheid het best beschrijft. Het
is goed mogelijk dat alle theorieën in meer of mindere mate opgaan voor
verschillende typen mediageweld en verschillende typen kinderen.