Download PDF: Beeldschermkinderen - Kijkwijzer

86 Beeldschermkinderen
confrontatie op jonge leeftijd met horrorfilms en realistische journaalbeelden
nog binnen de verwerkingscapaciteit van kinderen?
Films en nieuwsuitzendingen kunnen intense angsten oproepen, niet
alleen bij kinderen maar ook bij volwassenen. Dat zulke angsten in sommige
gevallen indringende gevolgen hebben, wordt treffend geïllustreerd
door anekdotes over de impact van films als Jaws en Psycho. In de zomer
dat Jaws uitkwam, meldden diverse Amerikaanse kranten dat de stranden
dat jaar opmerkelijk leeg bleven. Ze vermoedden dat er drommen
mensen wegbleven uit angst verscheurd te worden door een weerzinwekkende
witte haai. Ook de beruchte scène uit de film Psycho, waarin een
vrouw wordt vermoord terwijl ze onder de douche staat, heeft zijn sporen
nagelaten. Nog nooit zijn er zo veel transparante douchegordijnen verkocht
als in de tijd dat Psycho in de bioscopen draaide. In dit eerste deel
wordt dieper ingegaan op de rol van massamedia bij de ontwikkeling van
angsten. Ik bespreek daarbij de angstreacties van kinderen op entertainment
voor volwassenen, op kinderentertainment en op nieuws.
Angstreacties op entertainment voor volwassenen
De interesse in angstreacties van kinderen op gewelddadig entertainment
is de laatste jaren sterk toegenomen. Dit is niet alleen omdat volwassenenentertainment
realistischer en gruwelijker is geworden, maar
ook omdat kinderen en adolescenten steeds meer als doelgroep van dit
soort entertainment worden gezien. Deze trend startte in de jaren 1950,
toen stripverhalen, die in die tijd extreem populair waren, horrorbeelden
gingen toevoegen op een manier die aantrekkelijk was voor (mannelijke)
adolescenten. Deze verandering bleek zeer lucratief. Zelfs de zwartwitbeelden
van de eerste televisie konden het aanvankelijk niet winnen van
de macabere beelden, heldere kleuren en bloederigheid van de horrorstrips.
2
De filmindustrie kreeg al snel door dat er een doelgroep bestond die
zowel genoeg tijd als geld had: de jongeren die horrorstrips consumeerden.
Wat in 1957 begon met The Curse of Frankenstein, leidde tot een
reeks van lowbudgetfilms met gelijksoortige thema’s, waarin de camera
niet, zoals vroeger, werd weggehouden van gruwelijkheden en bloederigheid.
Na enkele jaren trok het beperkte succes van deze films de aandacht
van vermaarde filmmakers als Alfred Hitchcock. Het resultaat was
Psycho (1960). Psycho wordt door historisch georiënteerde mediaweten-