Download PDF: Beeldschermkinderen - Kijkwijzer

40 Beeldschermkinderen
Het is dan ook niet verwonderlijk dat jonge kinderen meer tijd nodig
hebben om mediaproducten te interpreteren en begrijpen en dat ze het
liefst kijken naar programma’s met een langzaam tempo en veel herhaling.
25 Een goed voorbeeld van zo’n programma is de Teletubbies. Hoewel
dit programma soms ergernis bij volwassenen oproept, is het bij uitstek
geschikt voor peuters. Programma’s met veel herhaling bieden kinderen
de gelegenheid om een soort ‘psychologische macht’ over de verhalen
te ontwikkelen. Net zoals volwassenen ingewikkeld materiaal onder de
knie krijgen door het een paar keer te lezen, zo vinden peuters steun in
het steeds opnieuw kijken naar dezelfde scènes.
De gematigde discrepantiehypothese verklaart ook waarom kinderen
van twee tot vijf bij voorkeur kijken naar programma’s met vertrouwde
contexten, waarin dingen gebeuren die ze kennen en die dicht bij huis
gebeuren. Ze houden ervan te kijken naar andere peuters en kleuters en
naar simpele, vriendelijke fantasiefiguren. Ze hebben ook een speciale
interesse in objecten en dieren die ze kennen en verbaal kunnen labelen,
zoals een hond, kat of beer. Het is daarom niet verwonderlijk dat veel
prentenboeken en televisieprogramma’s voor peuters en kleuters gaan
over gebeurtenissen rondom het huis. Kinderen van twee tot vijf luisteren
nog steeds graag naar liedjes of rijmpjes en hun humor beperkt zich
tot plotselinge verrassingen, clowneske gebaren en slapstick. 26
De wazige grens tussen fantasie en realiteit
In de fase van twee tot vijf jaar maakt de fantasie van kinderen een
stormachtige ontwikkeling door. De eerste uitingen van de fantasie beginnen
vaak bij anderhalf jaar. Dan kunnen kinderen bijvoorbeeld doen
alsof een banaan de hoorn van de telefoon is. Als ze drie of vier jaar zijn,
wordt hun spel steeds complexer en socialer. Ze nemen dan andere rollen
aan en kunnen complexe scenario’s bedenken en uitwerken. Ze spelen
vader en moeder, dokter of brandweerman, en varen naar onbewoonde
eilanden en verre planeten. 27
Vroege theorieën over de cognitieve ontwikkeling van kinderen gaan
ervan uit dat kinderen tot een jaar of zes nog niet in staat zijn om het verschil
tussen fantasie en realiteit te onderscheiden. Piaget (1929) bijvoorbeeld
dacht dat kinderen tot zes jaar nog überhaupt niet weten dat mensen
een mentaal leven hebben. Recenter onderzoek wijst echter uit dat
zelfs kinderen van drie jaar al redelijk goed onderscheid kunnen maken