Download PDF: Beeldschermkinderen - Kijkwijzer
Download PDF: Beeldschermkinderen - Kijkwijzer
Download PDF: Beeldschermkinderen - Kijkwijzer
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
42 <strong>Beeldschermkinderen</strong><br />
De gevolgen van een wazige grens tussen fantasie en<br />
realiteit voor mediavoorkeuren<br />
Hiervoor werd duidelijk dat jonge kinderen al redelijk goed weten wanneer<br />
iets fantasie(spel) is, hoewel het moeilijker wordt om de grens tussen<br />
fantasie en realiteit strak te houden als kinderen over het verleden moeten<br />
nadenken. Maar hoe zit het nu met fantasie in de media? Op welke<br />
leeftijd kunnen kinderen inschatten wanneer mediaproducties fantasie<br />
zijn of realiteit? Onderzoek wijst uit dat kinderen tussen de drie en tien<br />
jaar steeds beter worden in het onderscheiden van fantasie en realiteit in<br />
de media. Kinderen tot een jaar of vier geloven in het algemeen dat alles<br />
op televisie echt is. Twee- en driejarigen denken bijvoorbeeld vaak dat<br />
televisiefiguren in de televisie wonen. Als ze zien dat er op televisie een<br />
ei breekt, rennen ze naar de keuken om een doekje te halen. 33 Howard<br />
(1998) vond in een studie dat de meeste kinderen van vijf nog geloofden<br />
dat Pino en Bugs Bunny echt zijn.<br />
Dat jonge kinderen nog niet doorhebben dat dingen op televisie niet<br />
echt zijn, komt ook tot uitdrukking in hun gedrag. Wanneer jonge kinderen<br />
geïnteresseerd zijn in een bepaald programma, lopen ze geregeld<br />
naar het scherm, bijvoorbeeld om een televisiefiguur te aaien of een kusje<br />
te geven. Volgens Lemish (1987) verdwijnt dit aanraken als kinderen ongeveer<br />
twee jaar zijn, omdat ze dan geleerd hebben dat het beeldscherm<br />
steeds hetzelfde (koud en glad) aanvoelt. In ons onderzoek bleek echter<br />
dat kinderen van drie jaar ook nog naar het beeldscherm toe kunnen<br />
lopen, bijvoorbeeld om naar geliefde televisiefiguren te zwaaien of ze (tevergeefs)<br />
te pakken.<br />
Het onvermogen van kinderen om fantasie en realiteit in de media<br />
te ontwarren, heeft grote invloed op de voorkeuren van kinderen voor<br />
producten en informatie. In de eerste plaats zijn fantasiefiguren vaak<br />
net zo indrukwekkend als realistische figuren. Als kinderen drie jaar<br />
zijn, beginnen ze zich voor het eerst te identificeren met televisiefiguren.<br />
Maar omdat alle figuren echt voor hen zijn, kunnen ze zich net zo goed<br />
identificeren met een fantasiedier of -persoon als met iemand van vlees<br />
en bloed. Ook special effects en stunts, bijvoorbeeld een held die in rook<br />
opgaat, zijn zeer indrukwekkend. Omdat peuters en kleuters nog niet begrijpen<br />
dat dit soort gebeurtenissen cinematografische trucs zijn, zijn ze<br />
veel ontvankelijker voor de effecten ervan.<br />
Uit het onderzoek naar het vermogen van kinderen om fantasie en realiteit<br />
te onderscheiden blijkt dat kinderen al vanaf een jaar of drie goed
Change language