Download PDF: Beeldschermkinderen - Kijkwijzer

92 Beeldschermkinderen
Jeugdjournaal. Hoewel kinderen minder bang werden van het Jeugdjournaal
dan van het volwassenenjournaal, bleek toch nog 43% van de zeven-
tot achtjarigen en 28% van de negen- tot twaalfjarigen wel eens bang te
worden van het Jeugdjournaal. De kinderen vonden bij het Jeugdjournaal
dezelfde typen nieuwsinhoud angstwekkend als bij het volwassenenjournaal.
8
4.2 Drie manieren om angsten aan te leren
Alle gezonde kinderen komen op de wereld met een aantal mechanismen
om zichzelf te beschermen tegen pijn en gevaar. Typische angstreacties
van pasgeborenen zijn bijvoorbeeld reacties op pijn, harde geluiden, schel
licht en lichtflitsen. 9 Hoewel sommige angstreacties aangeboren zijn,
ontstaan de meeste angsten pas na de geboorte. Pasgeborenen schrikken
wel van harde geluiden en lichtflitsen, maar er is geen baby die bang is
voor dieren, monsters, het donker of de dood. Verreweg de meeste angsten
worden aangeleerd. Dit gebeurt op drie verschillende manieren. In
de eerste plaats via directe, persoonlijke ervaring met negatieve gebeurtenissen.
Stel dat een kleuter tijdens het pootjebaden gestoken wordt door
een kwal, dan is het heel goed mogelijk dat hij het daarna griezelig blijft
vinden om in zee te gaan. Met name angsten voor dieren en insecten ontstaan
vaak na een directe negatieve ervaring. 10
Een tweede manier om angsten te ontwikkelen is via observationeel
leren: door het observeren van de reacties van andere mensen op bepaalde
gebeurtenissen. Stel dat een kleuter haar moeder aan het helpen is met
de kelder opruimen. Terwijl ze een grote kist met rommel verschuiven,
zien ze een muis wegschieten. De moeder zet het op een krijsen, pakt
haar dochter op, rent de keldertrap op, en verbiedt haar nog ooit naar beneden
te gaan. De kleuter, net op de leeftijd dat ze erg gevoelig is voor
observationeel leren, schrikt zich een ongeluk van de reactie van haar
moeder. Ze kan weinig anders meer geloven dan dat muizen afschrikwekkende
beesten zijn. Het onderliggende mechanisme bij deze manier
van angst ontwikkelen is empathie. Empathie verwijst naar het vermogen
van mensen om de emotionele reacties van anderen aan te voelen.
Empathie is een vermogen waarover kinderen al vanaf de geboorte beschikken
en dat zich gedurende de kindertijd verder ontwikkelt. Zo zijn
baby’s al in staat om angst of verdriet te voelen wanneer hun moeder