Download pdf book - Shri Golwalkar Guruji

वटा-दगड यांनी करयात येणा या बांधकामात माझी ची नाह. हे पवऽ ःथान आहाला आमचे
जीवन यांयासारखे पवऽ बनवयाची ूेरणा देवो, अशा ौदेया भावनेतून आहाला या
ःमृितमंदराकडे पाहावयाचे आहे.”
इथे एका गोीचे उकटतेने ःमरण होते. डॉटरांया समाधीवर मंदर उभारयात
ौीगुजींनी पुढाकार घेतला. उ-घाटनासाठ अखल भारतातून ःवयंसेवकांना िनमंऽत के ले. पण
ःवत:संबंधी वचार यांनी कसा के ला आपया तीन अंितम पऽांपैक दस या ु पऽात यांनी हटले
आहे : संघाचे येय आण या येयाचे दशन घडवणारे संघसंःथापक या यितिर आणखी कु णा
यचे य या नायाने महव वाढवणे, याचे ःमारक बनवणे आवँयक नाह. “हणजे
आपया देहावसानानंतर आपले ःमारक वगैरे उभारयाया भानगडत कोणी पडू नये, अशी ःप
इछा यांनी य कन ठेवली. ःमारके बांधयाची परंपरा िनमाण होऊ नये, अशी कायमची
यवःथा कन टाकली. आयुंयभर डॉटरांया ःमृतीपुढे ते शरणागत तर राहलेच, पण मृयूनंतरह
रेशीमबागेवर दसरे ु ःमृितमंदर उभे होणार नाह याची काळजी यांनी घेतली. अहंकारासकट सवःवाचे
यांनी डॉटरांयाच चरणी के लेले समपण एवढे पिरपूण होते ! ौीगुजींया यप जीवनाचे ःमरण
कन देयासाठ एक ःमृितिचह या नायाने यकुं ड माऽ यांया समाधीवर पाहावयास िमळते.
ौीगुजींचे यगत असे जीवन उरलेलेच नहते. एकच घरगुती जहाळा होता व तो
हणजे आईचा - ताईचा. भाऊजी १९५४ सालीच वारले होते. आण यानंतर ताईया भावनासबंधी
ौीगुजी बरेच हळुवार झाले होते. ताई तडफदार होया व आपया एकु लया एक पुऽाने यगत
संसार न थाटता संघाचा हणजेच रााचा फार मोठा ूपंच खांावर घेतला आहे याची जाण यांना
होती. संघाया ःवयंसेवकांवर या वासयाचा वषाव करत. घरातील ताया उपःथतीने मोठा
आनंद उसळत असे. ौीगुजी नागपुरात नसले, तर ःवयंसेवकांची भरपूर वदळ घर असावयाची
आण ताई सगळयांची वचारपूस आःथेने करावयाया.
ौीगुजी नागपुरात असले हणजे यांचा कधी न चुकणारा एक िनयबम असे. मोहते
संघःथानावर ूाथना आटोपली क ूमुख कायकत, परगावचे कोणी पाहणे ु असयास ते पाहणे ु
यांयासह चालतच ते ‘नागोबाया गली’ तील घर यायचे. खाली ओसरवर ताई बसलेया असत.
तेथेच सारे जण बसायचे. ताया जवळच ौीगुजी बसत. मग ताया अयतेखाली गपांची
बैठक रंगायची. थटावनोद हायचे. हाःयाचा अधूनमधून कलोळ हावयाचा. ौीगुजींची
वनोदबुद हणजे यांचे एक अनय वैिशय. पण यांचे वनोद कोणाला दखवणारे ु नसत तर काह
िशकवून जाणारे असत.
या ीने एका ूसंगाचा उलेख करावासा वाटतो. एक दवस एक नवववाहत ःवयंसेवक
सपीक ौीगुजींना भेटावयास आला. याच दवशी ौीगुजी याया घर जाऊन आले होते. हा
ःवयंसेवक घर नहता. तो िसनेमाला गेला आहे असे याया वडलांनी सांिगतले. गपांया ओघात
आिथक ओढाताणीचा व गुदणेचा वषय िनघाला. या नवववाहत ःवयंसेवकाला ौीगुजींनी
वचारले. “आजकाल िसनेमाचे ितकट कती असते पीला बरोबर यायचे हणजे अगद शेवटया
वगाचे ितकट काढन ू कसे चालणार िशवाय िराने येयाजायाचा खच, चहा व थोडे खाणे साठह
काह खच होणारच. महयातून एकदा हटले तर वषात कती खच होतात आण मग
११६