Download pdf book - Shri Golwalkar Guruji

बोलायचे तर याचे लआय आण याची कायपदती अगद सुःप होती .हणूनच संघाया
ःवयंसेवकांचे सहकाय नया पाला अपेत असेल तर या पाचे आदश संघासारखेच असावयास
हवेत, हे ःपच होते; आण पुढे या मुयावरह मतैय झाले.”
संघाचे तरुण आण ूौढ ःवयंसेवक आज हजारो संःथांतून काम करत आहेत. काह संःथा कं वा
‘मास ऑगनायझेशन’ यांनी नयाने सुरु के या असतील तर काह जुयाच असतील .पण या
कामाचा आण संघाचा संबंध काय असा कोणी ू के ला, तर ौीगुरुजींया उपरोलेखत उता यांकडेच
अंगुलीिनदश करावा लागेल .ःवयंसेवक कोठयाह ेऽात गेला आण राीय ूेरणांना अनुसरुन
चांगले काम याने के ले, तर ौीगुरुजींना याचे फार कौतुक वाटत असे .डॉ .ँयामाूसादांचे सहकार
झालेले थोर वचारवंत पं .दनदयाळ उपायाय कं वा भारतीय मजदरू संघाचे ूितभाशाली िशपकार
ौी .दोपंत ठगड या दोन नावांचा वानगीदाखल उलेख के ला तर पुरे आहे. जशपुरचा वनवासी
कयाणाौम काढणारे ौी .बाळासाहेब देशपांडे कं वा ववेकानंद िशला ःमारकाचे भय आयोजन
सफल करणारे ौी .एकनाथजी रानडे ह आणखी सहज जभेवर येणार दोन ूमुख नावे .संघाचे
ःवयंसेवक या ेऽात गेले या ेऽातील पिरःथती, तेथे काम करणा या य आण संःथा, यांची
उे आण कायपदती व या ेऽाला संघानुकू ल राीय येयवाद देयासाठ करावयाया ूयांचे
ःवरुप यांवर यांनी साधकबाधक वचार के ला .अयास के ला .आण आपया कपकतेने व ूितभेने
माग शोधला .ूिता संपादन के ली .संघाया मूळ संकपनेचे, रा उभारणीया उाचे हे
वकसनशील यावहािरक ःवरुप हणावे लागते .समाजातील ूयेक य संघःथानावर येईल, असे
डॉटरांनी कं वा गुरुजींनी कधीह हटले नाह .ूयेक य संःकािरत झाली पाहजे, राभपूण
बनली पाहजे व ूाचीन हंदू परंपरेपासून ूेरणा घेऊन ितया जीवनाची घडण हावयास पाहजे, असे
माऽ यांनी अवँय हटले.
या सगळया िनय वाढणा या व संघूेरणेनुसार चालणा या कामांकडे पाहयाची संघाची भूिमका काय,
हा ू अनंकांया मनात वारंवार उ-भवतो. १९५० नंतर जसजसे िनरिनराळया ेऽात ःवयंसेवक
गेले, तसतसे या कायाशी संघाया असलेया संबंधाचे नेमके ःवरुप काय, याची चचा वृपऽेह करु
लागली. वशेषत: वृपऽांना देशातील राजकय साःपधत बातयांया ीने अिधक रुची
असयामुळे भारतीय जनसंघ व संघ याबाबत ती वारंवार िलहत असत. सया भाजप व संघ यासंबंधी
िलहतात. यात राजकय प ह संघाचीच राजकय आघाड (Front) असयाची समजूत सामायत :
डोकावते .यामुळे ौीगुरुजींया काळात भारतीय जनसंघात संघाशी िना असलेला कायकयाचा गट
व संघाचे िनयंऽण नको असलेला गट असा फरक के ला जाई व बातया रंगवयाचा ूय होई .
हणून या ूावर ौीगुरुजी वेळोवेळ जे बोलले कं वा जे मागदशन यांनी के ले, यावर धावता
ेप टाकणे उिचत ठरेल.
भाषावार ूांतरचनेपूवया मयूदेशात मुयमंऽी पं. रवशंकर शुल यांयाशी ौीगुरुजींचे घरगुती
आण जहाळयाचे संबंध होते. यांना ौीगुरुजींनी एका भेटत ःपपणे सांिगतले होते, “लहान
पोरांना खेळवयासाठ एवढ देशयापी संघटना आह उभी के लेली नाह .या मागे आमचा विश
उेश अवँय आहे .आपया राजीवनाया ूयेक अंगोपांगावर मुय उ आहे व ते आह कधीह
लपवून ठेवलेले नाह .ूयेक ूसंगी - Yes, We want to dominate every aspect of our
१२८