Download pdf book - Shri Golwalkar Guruji

मुयायापकांकडे गेले. अथ चुकला असयाचे यांया यानात आले. यांनी या िशकाकडन ू तो
वषय काढन ू घेतला. ौीगुजींना यांनी सांिगतले, ''अरे, िशकाचा वगात असा अपमान क नये.''
एम.एःसी.ची ् परा उीण के यावर यांनी संशोधनपर ूबंध िलहयासाठ मःय-जवन
हा वषय िनवडला व या वषयाया खास अययनासाठ ते मिासया मःयायात जाऊन राहले.
पण यांचे हे संशोधनकाय पूण होऊ शकले नाह. कारण याचवेळ यांचे वडल ौी. भाऊजी हे
नोकरतून िनवृ झाले. पुऽाला मिासमधील वाःतयासाठ पैसा पाठवणे यांना अशय होऊन गेले.
यामुळे मिासमधील अयास अधवट सोडन ू यांना एका वषातच नागपूरला परतावे लागले. परंतु
अयासाचा ू बाजूला ठेवला तर माधवरावांया मनात यावेळ जे वादळ घघावत होते याचे ःवप
मिासया वाःतयात यांनी के लेया पऽयवहारातून कळून येते. काशीतील चार वषाया
वाःतयाचा संःकार, देशात घडणा या घटनांचे तण मनात उमटणारे ःवाभावक पडसाद,
जीवनाया साथकतेसाठ नेमका कोणता माग ःवीकारावा यासंबंधी िचात चाललेला संघष इयादंना
या पऽयवहारातून वाचा फु टली आहे. माधवरावांया जीवनातील हा टपा महवाचा आहे. यावेळेचे
यांया अंतमनातील वादळ यांया जीवनाला पुढे िमळालेली दशा आकलन होयाया ीने
समजून यावयास पाहजे. यात मूलभूत महवाची गो ह क विश संशोधनकायात गुंतलेया,
िशणोर यावहािरक जीवनाया उं बरठयावर उया असलेया या युवकाया मनात यगत
महवाकांेची कं वा सुखासीन आयुंयबमाया आकांेची एक लहर देखील कधी उठली नाह.
सामायत: हे वय भावी नोकर, पैसा, ूपंचाची ःवने इयादंत रमयाचे मानले जाते. पण
माधवरावांनी िमऽांना जी वःतृत पऽे या काळात िलहली (चौदा-पंधरा पानांची ह पऽे असत) यांत
ःवत:या ऐहक आशाआकांांसंबंधी अवारह नसे. मुय भर तववचार आण जीवनाया
साथकतेचा योय माग या संबंधीया मनात उठणा या उलटसुलट तरंगांचे वेषण करयावरच असे.
या पऽातील काह अंश माधवरावजींया मनातील संघष व वचारांची दशा कळयासाठ येथे उतृ
करणे उिचत होईल.
भगतिसंग, सुखदेव आण राजगु यांनी लाहोरया अयाचार सँडःटचा वध के ला या
वातसंबंधी ूितबया य करताना माधवराव िलहतात : ''लाहोरचा ःफोट ऐकला. अपरंपार धयता
वाटली. अंशत: का होईना, उम परकय शासकांनी के लेया राीय अपमानाचे पिरमाजन झाले,
याबल समाधान वाटले. मी तुमयाबरोबर अनेकदा वबंधुव, समता, शांती, इयाद वषयांवर
चचा के ली आहे. मारहाण, दांडगाई, सूडबुद, वेष यांचा िनषेध कन आपणास दषण ू दले आहे.
आपणाशी भांडलो आहे. तोच मी हे पऽ िलहत आहे याचे आपणास नवल वाटेल.... पण बाजूला सूडाची
कामना आण ताय यांची जोरदार उम, तर दस या ु बाजूला वेदांताचा शांत पण अचल कडा. या
दोहांत या वेळ असा तुमुल संघष उसळला क मी खूपच गधळात पडलो. िचाला सारखे हेलकावे
बसत होते. याच अवःथेत पुंकळसे दवस गेयामुळे दोन-तीनदा ताप चढला. खोकयाने जोर के ला,
अश झालो, डोळे ओढयासरखे दसू लागले. माया ूकृ तीतील हा बघाड इतका दसून येणारा होता
क मःयायाया िनरकांनी बळेबळेच मला डॉटरांकडे नेले. काळजी न घेतयास दखणे ु
वकोपास जाईल अशा इशारा डॉटरांनी दला. मी घाबरलो जर नाह तर इंजेशस वगैरे उपचार
लगेच सु के ले.''
१२