ु “या आधारावर आपण वचार करावा क, ूगितशील हणवणा या या देशांमये ःपधा, ईंया, ेष, कटता ु आण दस याचे सुख पाहन ू उपन होणार शऽुता आहे, तेथे मनुंयाचे मन शांत व ःथर होयाची शयता तर आहे काय या ःथतीत वासनांची भरती - ओहोट थांबू शकत नाह, मग सुख िमळणार कसे हणून आपया भारतात आपयाला असे िशण दले आहे क, दस ु याचे ऐय पाहन ू याची इंया क नको. याचे अिभनंदन कर, तू ःवतंऽ रतीने आपया ूगतीचा ूय कर. परंतू यायाशी ःपधा, ईंया करयाची गोह मनात आणू नको. नाहतर दस ु याला दु:खी कन ःवत: सुखी बनयाचा वचार मनात येईल. यामुळे मानवी शांतता ूा होणार नाह. मनाला शांत ठेवावयाचे असेल, तर आजया तथाकिथत ूगितशील जीवनासंबधी आपयाला फार काळजीपूवक वचार के ला पहजे. मनुंय शररधार आहे, यात तर संशयच नाह. शरराकिरता ऐहक सुखोपभोग कती हवेत आण ते कोणया पदतीने हवेत याचा वचार करताना डोळे िमटन ू बाहेरया लोकांया अनुकरण करयाने भागायचे नाह. आपया पूवजांनी सांिगतले आहे क, दस ु याला दु:ख झाले असता मनात कणा उपन झाली पाहजे. या कायातून याला दु:ख-मु करयाचा ूय आपयाकडन ू झाला पाहजे. यातून एक वशेष ूकारचा संतोष आण सुख देणार िन:ःतध अवःथा ूा होईल. ती ःपधतून ूा होणार नाह. “ ‘परिमिसह सोसायट’ तर सव ींनी हािनकारक आहे. िनयमवहन अवःथेचे वणन आपया पुराणांतह आहे. परंतु, अनुभव असा आला क, िनयमहनतेने अनाचार वाढला. हणून िनयम तयार कन मनुंयाने वागावे, असे ठरवयात आले. ‘परिमिसह सोसायट’ ह गो अनाचार वढवणार आण माणसाला माणसाचा शऽू बनवणार आहे. “हणून आपया येथे असे सांगयात आले क, अमयाद उपभोगाची लालसा आण ितया तृीसाठ ःपधची शयत यामुळे सुख िमळत नाह. यासाठ आपया जीवनात संयम असणे आवँयक आहे. य हणून, तसेच समाज हणूनह संयम आवँयक आहे. समाज हणून संयमशीलता आणणे सोपे काम नाह, पण ते आवँयक आहे. यासाठ आपया येथे चार पुषाथाची कपना मांडली आहे. चार पुषाथाची कपना संयमशील जीवनाया िनिमतीसाठ आहे. य व समाज या दोघांयाह ीने कतयाचा वचार करयात आला आहे. धमाने दोह िनयंऽत आहेत. धमाने िनयंऽत राहनच ू अथ व काम या पुषाथाची आराधना करावी, हणजेच, उपभोग, सा, धन, संपी, ऐषआराम यांची साधना धमाने िनयंऽत असावी आण ते िनयंऽण ूःथापत करत असतानाच, मोाची इछा सतत राहावी क, आपयाला आपया मूळ सुखमय ःवपाची अनुभूती होईल. ह इछा हणजेच चौथा पुषाथ, मो, याला नाव कोणतेह ा. याने अंतर पडत नाह. हा चौथा पुषाथ, यासाठ आपयासमोर ठेवला आहे क, आपले मूळ ःवप ूा करयाची इछा सदैव कायम असावी. पहया आण चौया पुषाथाया िनयंऽणात सव जीवन चालावे. उपभोग, उपभोगाची साधने ूा करणे, ऐषआराम, हे सारे या दोन पुषाथाया िनयंऽणात असावे. नदचे पाणी दोन तटांया मधून वाहते, तेहाच सव लोक या पायाचा उपयोग क शकतात. ती तट फोडन ू वाहू लागली क, ती ववंसाचे कारण बनते. याचूमाणे उपभोगाची नदह धम आण मो या दो तटांया मधून वाहणेच सुखकारक आहे. हणून ूथम आण चतुथ पुषाथ यांयामधून वाहणार जीवनधारा िनत कन यगत आण सामाजक सव ूकारया ऐहक उपभोगांचा वचार के ला पाहजे आण या अनुसन सामाजक यवःथा असली पाहजे. १६५
“ह कपनाच संपूण मानवांना सुख देणार आहे. ःपधा आण ःपधमुळे उपन होणार अिनता थांबवून, सव ूकारचे ऐहक उपभोग ूा होत असतानाह संयम ठेवून आण अंितम लआयाचे यान ठेवून, जीवन जगयातच ख या अथाने मनुंय सुखी होईल. यगत जीवनात तसेच सामाजक जीवनात याला संतोष आण सुख िमळेल. “हा वचार आपणांस माय असेल तर आपया समाजयवःथेत उम ूकारे आपण तो ूकट के ला पाहजे. तो ूकट करयाचा ूय आपयाला करावयाचा असेल तर आपण आजया पिरःथतीत रा. ःव. संघचे काय सव जगासमोर ठेवू शकू .” १६६
- Page 1 and 2:
ौीगुरुजी चं.
- Page 3 and 4:
कामे करणा या
- Page 5 and 6:
अनुबमणका १. भ
- Page 7 and 8:
कधी ःपश होऊ द
- Page 9 and 10:
२. िशण आण संःक
- Page 11 and 12:
पुढे एकदा ौीग
- Page 13 and 14:
३. काशीतील वा
- Page 15 and 16:
मुयायापकांक
- Page 17 and 18:
जीवनात राहन ू
- Page 19 and 20:
संघकायािनिम
- Page 21 and 22:
वंश न होऊन हो
- Page 23 and 24:
आौमातील िनवा
- Page 25 and 26:
conferred upon me this favour of th
- Page 27 and 28:
ःवामी अखंडान
- Page 29 and 30:
फडकवयाया वलण
- Page 31 and 32:
ू भाषणांचा मर
- Page 33 and 34:
मुकामात डॉटर
- Page 35 and 36:
जीवनाचे ते िन
- Page 37 and 38:
७० लोकांना आप
- Page 39 and 40:
माहती यांनी द
- Page 41 and 42:
ःप करयाची थोर
- Page 43 and 44:
सरसंघचालक ौी
- Page 45 and 46:
फाशीची िशा ठो
- Page 47 and 48:
पिरणाम होईल.
- Page 49 and 50:
साॆायसा आण जा
- Page 51 and 52:
लीगया हटवादप
- Page 53 and 54:
नाह. यावेळ लो
- Page 55 and 56:
पेशयांचे सैय
- Page 57 and 58:
ःवीकारयाचा य
- Page 59 and 60:
करणीने मनात ि
- Page 61 and 62:
पराकाळ आला आह
- Page 63 and 64:
यानंतर बमाने
- Page 65 and 66:
सगळयांना आपो
- Page 67 and 68:
ःवाभावकपणेच
- Page 69 and 70:
९. सयामह-पवाच
- Page 71 and 72:
आर. वकटराम शा
- Page 73 and 74:
ॄटश रायाची सव
- Page 75 and 76:
१०. सकार पव तब
- Page 77 and 78:
आकांा यांया ठ
- Page 79 and 80:
आयास काँमेसम
- Page 81 and 82:
११. सेवाकायाय
- Page 83 and 84:
काह घडयास संघ
- Page 85 and 86:
जाऊन राहले. य
- Page 87 and 88:
गुलामीपायी ह
- Page 89 and 90:
'ानदप ूविलत क
- Page 91 and 92:
ौी गुरुजींना
- Page 93 and 94:
मुसलमानांनी
- Page 95 and 96:
गोहया वरोधास
- Page 97 and 98:
१३. सावध राने
- Page 99 and 100:
करयासाठ यागी
- Page 101 and 102:
पंजाबी सुयाच
- Page 103 and 104:
बाळगता सांगत.
- Page 105 and 106:
१. काँमर ूजेय
- Page 107 and 108:
ईशाय भारताचा
- Page 109 and 110:
ौीगुजींया यग
- Page 111 and 112:
ठकठकाणी सयना
- Page 113 and 114:
१९५६ साली वजय
- Page 115 and 116:
कायानेह ह समः
- Page 117 and 118: नको असेल तर त
- Page 119 and 120: वटा-दगड यांनी
- Page 121 and 122: योगायोगाने क
- Page 123 and 124: १९६२ साली लढा
- Page 125 and 126: मोठेपणाह होत
- Page 127 and 128: संरण करावयाच
- Page 129 and 130: खाऽीपूवक हणत
- Page 131 and 132: बोलायचे तर या
- Page 133 and 134: वृपऽ ेऽाचेच उ
- Page 135 and 136: याचे ौेय पाठव
- Page 137 and 138: जनसंघाचे काय
- Page 139 and 140: राजकय ेऽात का
- Page 141 and 142: ५) उपासना संू
- Page 143 and 144: ववेकानंदांय
- Page 145 and 146: व हंदू पिरषदे
- Page 147 and 148: फडके ल .ःवामी
- Page 149 and 150: ूितसाद या संम
- Page 151 and 152: १७. कक रोगाया
- Page 153 and 154: ते रुणायात हं
- Page 155 and 156: होणारच. माणूस
- Page 157 and 158: ूवासात ूयागन
- Page 159 and 160: इंदराजींया प
- Page 161 and 162: आवँयकता आहे.
- Page 163 and 164: अंितम िनराकर
- Page 165 and 166: ी मयादत आहे. ः
- Page 167: क, जे कधी समाच
- Page 171 and 172: पाऊल काह पडले
- Page 173 and 174: ःवयंसेवक मोठ
- Page 175 and 176: ू नाह. आज जर मह
- Page 177 and 178: जीवन या देशात
- Page 179 and 180: आणखी असे क, सम
- Page 181 and 182: आपया आईची सेव
- Page 183 and 184: आपया भारताया
- Page 185 and 186: लाभवण कर ूीती
- Page 187 and 188: ओसंडत असावया
- Page 189 and 190: ौीगुजींची जी
- Page 191 and 192: इछा यांनी लपव
- Page 193 and 194: मनामये िनमाण
- Page 195 and 196: आकस नहता. गां
- Page 197: ववेकानंद (जमश