Download pdf book - Shri Golwalkar Guruji

दय, ःवतंऽ आण समथ जीवन उभे करयासाठ आमचा जम झालेला आहे.’ याबाबत तडजोडचा
वचारच होऊ शकत नाह.”
संघकायाचे ःवप समजावून सांगताना ते हणाले, “संघाचे काय सवयापी आहे. परंतू
सवयापी हणजे काय ूकाश सवयापी आहे, हणून तोच सव काम करत नाह. अंधार दरू कन
तो माग दाखवतो. हे समजून वागले पाहजे हणजे गडबड होणार नाह. ूयेक कायात आपण संघ
या नायाने हःतेप क लागलो तर जीवनाया ूयेक अंगासंबंधी आपयाला एके क ूबंध तयार
करावा लागेल. पण मग समाजाया संघटनेचे जे मूलगामी काय आहे, ते बंद पडेल, के वळ ूबंध हाती
राहतील. हणून आपण राजीवनाचा एक यापक िसदांत सांिगतला. याया आधारावर ूयेक
कायाची रचना या या ेऽातील कायकयानी के ली पाहजे.”
भारतीय संःकृ तीया मूलभूत िसदांताची चचा करताना ौीगुजी हणाले, “आपया येथे
संपूण समाजाला एका जीवमान शरराया पात मानलेले आहे. सहशीषा पुष: सहॐपा - हणजे
हजार डोक, हजार डोळे, आण हजार पाय असलेला पुष असे यांचे वणन के ले आहे. मूळात हे
परमेराचे वणन आहे. पण आमयाकिरता समाज हाच परमेर आहे. हा वराट समाजपुष आहे.
याची अनेक मुखे, अनेक हात, डोळे, पाय वगैरे आहेत. या वराट पुषाची आराधना करायला
आपणास सांिगतले आहे. याचबरोबर दसर ु एक गो सांिगतलेली आहे ती ह क, या वराट समाजाचे
घटक असलेया संपूण मानवाया शररात एकच चैतय आहे. या चैतयाला नाव कोणतेह ा.
याने फरक पडत नाह. मुय गो अनुभूतीची आहे. ती अनुभूती झाली पाहजे. हणजे यवहार
नीट होईल, आिथक ीने असलेली उपभोगाची साममी या वराट पुषाकिरता आहे, असा वचार
करा. समाजपी वराट पुषाची कपना आण यात भन असलेया िचरंतन अःतवाची अनुभूती
ह आमया भारतीय िचंतनाची वशेषता आहे.
“िचंतनाची ह दशा सोडन ू दली, तर संपूण मानवजातीया सुखाची समःया दरू होणार नाह.
एक सरळ ू वचारता येईल क, जे काह उपलध आहे ते सवाना िमळावे, असा वचार का करावा
के वळ आपलाच वचार का क नये दस ु याला सुख िमळो क दु:ख याची आपण काळजी करयाचे
कारण काय याचा आपला संबंध कोणता भारतबा अय वचारूणालींया अनुसार आपण जर
मानले क, आपण सव अलग अलग पंचमहाभूतांचे बनलेले पंड आहोत, मी आण इतर यांयात
कसलाच आंतिरक संबंध नाह, तर मग दस ु याया सुखदु:खाया अनुभूतीची भावना आपया मनात
उपन होयाचे कारण नाह.”
इतर देशांतील वचारूणालींमधील अपूणता ःप करताना ौीगुजी हणाले, “आधुिनक
जगातील वचारूणालीह हेच सांगत असतात क, समाजाया संपूण कयाणाचा वचार के ला पाहजे.
यांना वचारले पाहजे क, समाजाया एकवाची यांची जी कपना आहे, ितचा आधार कोणता
य - यमधील परःपर संबंधांचे नाते कोणते यांचा परःपरांशी संबंध कसा व का आहे
दस ु याया सुखदु:खाया समान अनुभूतीचा आधार कोणता एकवाचा अनुभव देणारे ते सूऽ
कोणते भारतबा वचारसरणींमये या बाबतीत िसदांतप कसलाच वचार नाह. तेथे हेच माय
के लेले आहे क, सवजण अलग अलग उपन झाले आहेत, एकाचा दस ु याशी आंतिरक संबंध नाह.
अशा पिरःथतीत एकाने दस ु याया भयाची िचंता का करावी या वचारसरणीमये ‘समाज’ या
शदाचा उलेख असला, तर समाज हणजे अनेक लोकांया ःवाथाचे एकऽीकरण, इथपयतच यांची
१६१