bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
kerebet (yatak), rayon (ilçe) vb.dir. Bunlar yıllar geçtikçe zenginleşmiş; genellikle<br />
değişik bilim dallarında kullanılmakta olan kelimelerdir.<br />
1) Siyasi <strong>ve</strong> sosyal kavramları karşılayan kelimeler: Konferentsiya (konferans),<br />
s’yezd (oturum), uni<strong>ve</strong>rsitet (üni<strong>ve</strong>rsite) revolyutsiya (inkılâp, evrim), student<br />
(öğrenci), imperializim (emperyalizm) vb.<br />
2) Bilim <strong>ve</strong> teknik alanlarıyla ilgili terimler: pres (pres), kosmos (uzay),<br />
filosofiya (felsefe), menizm (mekanizm) vb.<br />
3) Ayları karşılayan kelimeler: Yanvar’ (ocak), may (mayıs), fevral’ (şubat), mat<br />
(mart), dekabr’ (aralık) vb.<br />
Bu <strong>ve</strong> benzeri listeleri kolaylıkla çoğaltabiliriz. Neticede senatoda sosyal,<br />
siyasi <strong>ve</strong> başka bilim dallarıyla ilgili Kırgızca yeni kavramlı karşılayan yeni<br />
terimlerin ortaya çıkmasıyla birlikte değişik ilmi eserler orya çıkmaya aşlamıştır.<br />
Aynı anda kitaplar, makaleler Kırgızca yazılmaya başlanmıştır.<br />
Büyük Ekim Sosyalist İnkılâbı’ndan sonra dilimize medeniyet, ekonomi <strong>ve</strong><br />
siyasetle ilgili birçok kelime ortaya çıkmıştır. Bunları adlandırırken uzmanlar dilin<br />
materyallerinden faydalanmışlardır. Genellikle kavramları Rusçadan hiç çevirmeden<br />
olduğu gibi alıp sonra yapım eki ekleyerek yeni terimler türetmişlerdir. Bununla<br />
birlikte uzmanlar çok anlamlı terimleri meydana getirmişlerdi. Örneğin “muun”<br />
kelimesi kuşak, nesil anlamına gelmektedir. Ama yeni kavramları karşılarken ikinci<br />
bir anlam kazanmıştır. Bu kelimeye yeni yüklenen mana “hece”dir. Buna benzer<br />
örnekleri çoğaltabiliri.<br />
Bu uzmanlar birleşik kelimelerin (terimleri) tüm kısımlarını hiç çevirmeden<br />
ya da sadece bir kısmını tercüme ederek Kırgızcanın dil bilgisine uydurarak alırlar.<br />
Neticede demokratiyalık mamleket demokratiçeskoye gosudortvo (demoktarik ülke),<br />
dealektikalık metod dealektiçeskiy metod gibi değişik terimler ortaya çıkar. Demek<br />
ki Kırgız milli terminolojisinin oluşma sürecinde Rusça’nın önemi çok büyüktür.<br />
3. Kırgız Terminolojisinin İlmi Problemlerini Araştırma <strong>ve</strong> Terminolojiyi<br />
Düzenleme Meseliyle İlgili Bazı Görüşler Hakkında<br />
Önceki bölümlerde belirlenmiş olan talepler (öz sözcükleri terim olarak<br />
kullanmak, Sovyet <strong>ve</strong> uluslararası terimleri benimsemek <strong>ve</strong> Arap, Farsça
Change language