bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Sovyet hâkimiyeti yıllarında (20–30) düzgünce gerçekleştirilmeye başlayan<br />
çabalar, siyasi hukuka sahip olması, az da olsa işçi gücünün ( işçi tabakasının )<br />
oluşması, edebi dilin kalıpsallaşması ile nitelendirilir. Bilim alanlarının başlangıcı<br />
oluşmakla milli aydın kesimi de oluşmuştur. (kurulmuştur)<br />
Fakat SSCB’deki birçok milletler gibi Kırgızlar da belli başlı insanlardan baskı<br />
rejimi yüzünden ayrılmış idi. İkinci Dünya savaşı çokça kayıplara maruz kaldı.<br />
Ülkenin hiç durgunluk yıllarında ekonomik <strong>ve</strong> manevi hayattaki görülen<br />
bozukluk milli psikolojiye ( milletin psikolojisine) zarar <strong>ve</strong>rmiştir. Kırgızların yerlere<br />
paylaştırılması, ‘Bilgiçlik’ (ukalalık yapmak) büyükleri saymama, ana dili <strong>ve</strong> milli<br />
gelenekleri tanımamama gibi meseleler.<br />
Böyle etkilenme ana dilimizde de olmuştur. Çünkü ana dilin her ülkenin ilişki<br />
kurmasındaki büyük zaruri silahı olduğu bellidir. Fakat yukarıda söylenen durumdan<br />
dolayı ana diller yavaş yavaş kendi tabii görevlerini yerine getirmekten<br />
uzaklaşmıştır. (ayrılmıştır) Çünkü dil toplumu ileri götüreceksürecek olan silah (alet)<br />
olarak kendi toplulumunda tam manasıyla kullanıldığında ancak ömrü uzayacaktır.<br />
Elbette ki, toplumu bir kalıpta aynı şekilde durmaz. Bilimsel- teknik devrim<br />
bizim ülkede (Sovyet sınırlarının tümünde olduğu gibi) ekonomik, sosyal <strong>ve</strong> kültüreldemografik<br />
ilerlemeleri yaratmıştır.(göstermiştir). Bu iri endüstride, <strong>ve</strong>rimli yerleri<br />
benimsemede (özümsemede), siyasi ‘ayıplamalar’ ile tüm halkları yer değiştirme v.s<br />
gibi büyük eylemler bölgelerin milli yapısında karışıkları doğurmuştur. Onun için<br />
hangi Sovyet ülkesi olursa olsun orada çok milletlilik bulunmaktadır. Onlar siyasisosyal<br />
yönden çalışabilme, eğitim görme, kendi kültürünü (medeniyetini) geliştirme<br />
hakkına eşit seviyede sahiptirler. Demek ki o halklara dil <strong>ve</strong> kültürel yönden de<br />
onların istedikleri yönden bakılması (gereksinimlerin karşılanması) yerli hükümet<br />
organlarının kutsal görevi olarak sayılır.<br />
Kendi dilinden adını alan ülkenin bütün alanlarına o dil hakim olması milletin<br />
egemenlik haklarını tamamlaması <strong>ve</strong> ona gerçek anlamda hizmette bulunması gerekli<br />
değil midir? Bu nasıl hayata geçirilebilir?<br />
1. Ülkedeki devlet, hükümet ile yönetim kurulunun, toplumsal <strong>ve</strong> kooperatif<br />
kurumlarının, sağlık merkezleri, ticaret, ulaşım, hizmet (servis) alanlarının