bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
KIRGIZ TERMİNOLOJİSİ<br />
1. Terminoloji <strong>ve</strong> Onun Leksikolojideki Yeri:<br />
Kırgız yazı dilinde terminoloji önemli bir yer tutmaktadır. Terimlerin ortaya<br />
çıkması <strong>ve</strong> edebi dilde yer alması doğrudan doğruya milli medeniyetin, bilimin,<br />
tekniğin gelişmesiyle ilişkilidir. Bilimlerin gelişmesiyle birlikte yeni kavramları<br />
adlandırma gereksinimi her zaman ortaya çıkmıştır. Örneğin orta çağda İslam dininin<br />
tüm dünyaya yayılmasıyla birlikte sanat, ticaret, astronomi, coğrafiye ile ilgili<br />
Arapça terimler, yeni kavramları adlandırmada kullanılmaya başlanmıştır. Netice<br />
olarak her bir bilim alanında terminolojik sistemler hazırlanır. Gün geçtikçe bunlar<br />
değişir <strong>ve</strong> bunlara yeni kavramlar eklenir.<br />
Sınır anlamına gelen terim sözcüğü dilimize Lâtinciden girmiştir. Bir bilim,<br />
sanat, meslek dalıyla <strong>ve</strong>ya konu ile ilgili özel <strong>ve</strong> belirli bir kavramı karşılayan<br />
kelime, ıstılaha terim diyoruz. Yani bir bilimdeki kavramların sistemli birikintisidir.<br />
Terim belli bir kavramın bir kelime ile karşılığı onun anlamını tam olarak <strong>ve</strong>rebilirse,<br />
onu başka bir kavramda ayırt ederek anlatmaya kolaylık sağlar. Aynı anda<br />
terminolojinin yardımı ile dil her zaman gelişir. Terimlerin bu gibi görevleri dil<br />
biliminde <strong>ve</strong> leksikolojide önemli bir yer tutar. Dolaysıyla terminoloji hem dil<br />
bilimin hem de leksikolojinin bir bölümüdür.<br />
Yukarıda gösterildiği gibi bilimin, medeniyetin gelişmesiyle birlikte yeni<br />
kavramları karşılama gereksinimi ortaya çıkar. Dolaysıyla Latince Batı ülkelerinde<br />
uluslararası bir dil olarak kullanıldığı için felsefe, kimya, botanik, zooloji <strong>ve</strong> sanatta<br />
Yunanca, Latin kelimeler dilimizde terim olarak kullanılmaktadır. Mesela garnizon<br />
Fransızca’dan, soprano sözcüğü İtalyanca’dan dilimize girmiştir. Bu <strong>ve</strong> benzeri<br />
örnekleri kolaylıkla çoğaltabiliriz.<br />
1.1. Terminoloji Teorisi Hakkında Kısaca Bilgiler<br />
Rusçada olduğu gibi Kırgızcada da terminoloji bilimiyle ilgili araştırmalar<br />
yapılmaktadır. Genellikle bilimsel araştırmalarda Rusçadaki teorik bakış açısına,<br />
Türk dillerindeki terminolojik tecrübelere <strong>ve</strong> özel sözlükleri düzenleme usullerine
Change language