bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...

3) İlk harfleri kısaltılan terimler çevrilerek veya kısaltılarak alınır.
Mesela: TsK (Tsigral’nıy Komitet), BK (Borborduk Komitet), (Mongol El
Respuplikası) vb.
5. Sıfat Olan Terimleri Çevirmek
Sıfat olan kelimeler terim olarak kullanıldıklarında kavramların özelliklerini
belirtirler. Mesela: -burjuazio- demokratiçeskayarevolyutsiya (toplum ve siyaset
terimleridir), burjuaziyalık-demokratiyalık evelyutsiya, umerennıy poyas-(coğrafik
terimdir) melüün alkak (mutedir kuşak) vb. Sıfatlar Kırgızca’ya şu yöntemlerle
çevrilirler:
1) Eğer Rusçada tamlayan olarak kullanılan birinci kelimenin sonuna –
ov-ıy, (-ev) ekleri getirilerek yapılmış olan sıfatsa bunlar Kırgızca’ya şu
yöntemlerle çevirilirler: A) Aitlik eki getirilerek çevrilirler. Kitovıy jir/ kitin
mayı, slonovaya kost’/ pildik söögü vb. B) Birinci kelimesine –luu eki
getirilerek çevirilir. Berezovıy les/ kayıgınnnnnduu tokoy vb.
2) Birinci kelimesine –ov-ıy (-lvıy) ekleri getirilerek yapılanlar
Kırgızca’ya: A) –luu ekinin yardımıyla çevrilir. Mesela: krovavoye
voskreseniye/ kanduu cekşembi B)Anlamına göre çeşitli kelimelerle karşılanır.
Mesela: dıryavıy/ cırtık, kuduryavız/ tarmal vb.
3) Rusçada –at, -ıy ekiyle yapılan sıfatlar Kırgızca’ya: A) –luu eki
getirilerek çevirilirrler. Mesela: pernatıy/kanattuu vb. B) Anlamına göre
kendisine karşılık gelen kelimelerle Kırgızca’ya çevrilir. Mesela:
gorbotnıy/bükür, krılatoye slova/ uçkul söz, raçotıy skot/ bodo mal vb.
4) Rusçada –çat (-ıy) eki getirilerek yapılan sıfatlar Kırgızca’ya: A) –luu
eki getirilen kelimelerle çevrilir. Mesela: uzarçatıy/ köçöttüü vb.
5) Rusçada –it, -ıy eki getirilerek yapılan sıfatlar Kırgızca’ya –luu eki
yardımıyla çevrilir. Mesela: znalişitıy/ ataktuu, serditıy/ açuuluu (sinirli) vb.
6) Rusçada –ovit- ıy (-yevit-ıy) ekleri getirlerek yapılan sıfatlar
Kırgızca’ya: A) –luu eki getirlerek çevrilir. Mesela: darovitıy/ şıktuu
(kabiliyetli) vb. B) Anlamına uygun kelimelerle karşılanır. Mesela: yadovitıy
grib/ uuluu kozu korın vb.