bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Kırgızca’ya aktarılmış oysa o anlamını <strong>ve</strong>recek başka bir kelime ile adlandırılmıştır.<br />
Mesela: Ruslar hayvanları saydıklarında ‘baş’ kelimesini kullanırlar. Binbaş koyun<br />
bunu aynen böyle kullanıyoruz. Oysa Kırgızlar hayvanları başlarına göre değil<br />
ayaklarına göre ‘tuyak’ kullanmışlardır. Eğer şimdi bu tuyak kelimesini kullanmak<br />
istemiyorsak sadece bin koyun diyebiliriz. Yani Rusçayı tamamen taklit etmemize<br />
gerek yoktur. 24<br />
Terimlerden söz ettiğimizde öncelikle terim sistemlerine <strong>ve</strong> sözlüklerine<br />
önem <strong>ve</strong>rmeliyiz. 50 sene içinde Kırgız teriminde 51 teknik terimler sözlüğü, 21<br />
toplum bilimleri sözlüğü yayınlandı. Bunlardan 53 tane sözlük açıklamaları ile<br />
<strong>ve</strong>rilmiştir. 17 sözlük terimlerin hem Kırgızca hem de Rusça listeleri ile<br />
yayınlanmıştır.<br />
Sözlük oluşturmada, kelime sistemlerini (sıralarını) seçmede (B. Ö.<br />
ORUZBAYEVA dil terimlerinin Rusça Kırgızca sözlüğü, ilim 1972. K.<br />
ASANALIYEV, H. KIDIRBAYEVA edebiyat tanımın Rusça <strong>ve</strong> kırgızça terimler<br />
sözlüğü, Bişkek 1961) sözlüklerden yararlanılmıştır. Çeşitli ansiklopediler çok ciltli<br />
sözlükler (K.KURMANALIYEV, M. M. ADIŞIV, jeoloji terimlerinin Rusça<br />
Kırgızca sözlüğü, Bişkek, 1971, A. MATTOV, A. SULTANBAYEV toponomi<br />
terimlerinin Rusça-Kırgızca sözlüğü, Bişkek 1968, P. USUBAKUNOV, Ç.<br />
CANIBEKOV matematik terimleri sözlüğü Bişkek 1978), bunlar da kelime<br />
hazinesinin oluşturulmasında yararlı olmuştur.<br />
Terimler hazinesi genelde Rus <strong>ve</strong> Kırgız kelimelerinin temelinde<br />
oluşturulmuştur. Terim oluşturmakta ana dilimizin işlek, kullanışlı olmasını, onun<br />
her alanda, ilim dilinde kullanılmasını sağlamak terim komisyonunun önemli<br />
amaçlarından olmuştur. Bu alanda gene de eksiklerimizin olduğu, üzerinde<br />
çalışmamız gereken birçok alan bulunduğu bilinmektedir.<br />
Özellikle terim sözcükleri oluşturduğumuzda belli bir alandaki sözlerin hepsi<br />
alınmayıp daha dar alanda, geneli kapsamaması bizim eksik yönümüzdür. Bunun<br />
tersine bazen o alanla hiç ilgisi olamayan alan dışı kelimeler de sözlüğe alınmaktadır.<br />
24 Rusça’daki bağlaç, önek, hal eklerinin anlamlarını doğru anlayamayanlar vıtselyahı dediklerinde<br />
her durum için ‘maksat’ın da ’ diye çevirmek yanlıştır. Bazen vıselyah etago dediklerinde “onun için”<br />
çevirileceğine o maksat da diye çevriliyor.’pod ’ Kırgızcada her zaman ‘astında’ olmuyor.Kı bağlacı<br />
kullanılan her yerde karata, karay bağlaçları ile beraber kullanılmasına ihtiyaç yoktur.Mesela:”<br />
abrasayus’ , “kınamu” , “aga karata kayralam” değilde “ağa kayralam ” diye çevrilebilir.
Change language