bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...

aş, -çak, -uu, -ag//-ıg, -ak//-ık, -çaak, -t, -mak, -kın, -ntı, -l, -alan, -au biçimbirimleri
hakkında söz etmişlerdir.
19. yüzyıldaki diğer bir önemli eser ise O. BÖTLINK’e aittir. O, ‘Yakutların
Dili Hakkında (Über die Sprache der Jakuten) 43 adlı eserinde 3 cildini de yapım ve
çekim eklerine ayırmış ve 100’den fazla eki saymıştır.
Bu asrın sonlarına doğru Orhun-Yenisey yazıtlarının bulunması, Türkoloji
için paha biçilmez bir kaynak sağlamıştır. Dönemin en iyi Türkologları olarak O.
BÖTLINK, İ. N. BEREZIN, N. İ. İLMINSKIY, M. A. KAZEM-BEK, V. V.
RADLOFF, MELIORANSKIY, N. F. KATANOV 44 akla gelir.
Sonra Sovyet Cumhuriyetlerinin ortaya çıkmasıyla Türkoloji’deki araştırma
konusu çok daha ileriye gitmiştir.
Kelime yapımı sorunu üzerine K. GRÖNBECH, W. BANG, H. WAMBERY,
H. İ. RAMSTEDT, K. BROCKELMANN, J. DENY, V. KOTVIÇ, M. RÄSÄNEN,
A. ZAYONÇKOVSKIY, A. EMRE, A. BESIM gibi birçok yabancı ve Türk
Türkolog çalışmıştır 45 .
Sovyet Türkologlarından bu alanda en çok N. K. DMITRIYEV, N. K.
BASKAKOV, A. N. KONONOV, A. GULYAMOV, E. V. SEVORTYAN, T. M.
GARIPOV, S. CAFAROV, P. AZIMOV, B. ORUZBAYEVA, A. T. KAYDAROV,
S. MURATOV, A. A. YULDAŞEV, N. K. ANTONOV, F. A. GANIYEV, M. Ya.
HABIÇEV, A. İBATOV gibi büyük bilim adamları çalışmışlardır.
Türk dillerinin gramerlerinde yapım ekleri morfolojinin (kelime türlerinin)
içinde incelenmişse de sonradan A. GULYAMOV, E. V. SEVORTYAN, N. A.
BASKAKOV, A. A.YULDAŞEV gibi bilim adamları tarafından yapım ekleri ayrı
bir bölüme ayrılmış ve leksikoloji, gramere ait noktalar vurgulanmaya başlamıştır.
Böylece Türk dillerinde kelime yapımı üzerine çalışmaların derin bir şekilde
incelendiğine dair bir sonuç çıkarmak mümkündür. Özellikle, tanınmış Türkolog N.
K. DMITRIYEV’in ‘Başkurtça’nın Grameri 46 ’ adlı eseri Türkoloji’de özel bir yere
43
Bötlink, O., Über die Sprache der Jakuten, SPb, 1848-1951 (Almanca).
44
Konanov, A. K., İstoriya izuçeniya tyurskih yazıkov v Rossii, 222. sayfa.
45
Baskakov, N. A., İstoriko-tipologiçeskaya harakteristika strukturı tyurskih yazıkov, 3, 4, 10.
sayfalar.
46
Dmitriyev, N. K., Grammatika başkirskogo yazıka, M., L., 1948.