bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Kırgız Dilinin Resmi Statüsü <strong>ve</strong> Kullanım Sınırlarının Genişlemesi- Milli<br />
Dil Siyasetinin Yeni Görünüşü 6<br />
Kırgızistan Cumhuriyeti Yüksek Kurulunca 23.09.1989 yılında alanın kararla<br />
Kırgızcaya resmi statüsü <strong>ve</strong>rilmiştir. Bu siyasi olay Kırgız halkının devlet olma<br />
basamaklarından birini oluşturan Kırgızcanın bağımsız Kırgız Cumhuriyeti’nin<br />
devlet dili olduğunu resmi olarak kanıtlamıştır.<br />
1) Ana dilimizin bu görevi üslenebilmesi için hangi yöntemler<br />
kullanılmalıdır?<br />
2) Bu görevin gerçekleşmesi neye bağlıdır?<br />
I. Kırgız halkının tarih sahnesine 2000 yıl önce çıktığı Çin yıllıklarından<br />
anlaşılmaktadır. (B. B. BARTOLD) Uzun süren böyle bir tarihi maraton içersinde<br />
Kırgız halkı çok şeyler yaşamıştır. Geçen bu süre zarfında Kırgız halkı Orta Asya<br />
bölgesinde başka halklarla etkileşim içersinde bulunmuştur. Bunun sonucunda Kırgız<br />
halkının halk destanları, halk masalları ortay açıkmıştır. Bu eserler halkın nasıl<br />
yaşadığını anlatmakta <strong>ve</strong> çok değerli tarihi kaynakları oluşturmaktadır. Bugünkü<br />
konuşulan Kırgızcanın eski Orhun Yenisey yazılarıyla birçok yönden benzerlikler<br />
gösterdiği anlaşılmaktır. Başka bir deyişle Kırgızcanın Kırgız halkının tarihinin<br />
korunmasında önemli bir etken olduğu tartışılmaz bir gerçektir. Örneğin, Manas<br />
destanında Kırgız halkının yaşamı açıkça tasvir edilmektedir. Demek ki bir halk<br />
kazanmış olduğu değerleri ancak bir dil ile kendinden sonra gelen nesle<br />
aktarılabilmektedir.<br />
II. Çağdaş uygarlık, dünyanın dört bir yanındaki halkların günlük yaşamını<br />
etkilemektedir <strong>ve</strong> bu durum eski kültürel değerlerin kaybına yol açmaktadır. Bunun<br />
temel sebebi uluslararası ilişkileri geliştirme programlarıdır. Kırgızcada bunların<br />
etkisi altında kalmıştır. Kısaca bu etkiler şunlardır:<br />
1) Okullarda Kırgız dili saatlerin azaltılması<br />
2) 1970’li yıllardan sonra Rus okullarından Kırgızca derslerinin kaldırılması.<br />
6 Oruzbayeva, B. Ö., Kırgız Tililmi, 1994, Bişkek, Kırgızistan Cumhuriyeti Milli İlimler Akademisi,<br />
225-228. sayfalar. (İlk yayın:PİAK’ın 34. Konferansı, Berlin, 21-26 Temmuz 1991).
Change language