08.06.2013 Views

bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...

bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...

bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

çevrilerek diğeri çevrilmende alınır. Mesela: jelezobetonnıy/temir-betonduu,<br />

vagonostroitel’nıy/vagon kuruuçu vb. C) İki kelimede çevrilmende alınır <strong>ve</strong><br />

sonuna Kırgızca ekler getirilir. Mesela: dialektikomaterialistiçeskiy/dialektikalık-materialisttik<br />

vb. D) İki kelimesi de çevrilerek<br />

alınır. Mesela: narodnohozyayst<strong>ve</strong>nnıy/el çarbaçılık vb. E) Bazı gruplar yalın<br />

halde çevrilir. Mesela: raboçe-krest’yanskiy/ cumuşçul-dıykan,<br />

tovaropassajirsky/tovar-passajir vb.<br />

8. Fiillerden Oluşan Terimler<br />

1) Rusçada çekim eki almamış olan fiiller Kırgızca’ya aşağıdaki şekillerde<br />

çevrilirler. A) –oo, -uu eki getirtilen mastar haldeki kelimelerle çevrilirler. Mesela:<br />

reşat’/çeçüü, çıgaruu, umnojat’/köböytüü, krasnet’/kızaruu vb. B) Kelimelerin<br />

kökleri çevrilmende alınıyor ikinci kelimesinin sonuna –oo, -uu ekleri getiriliyor.<br />

Mesela: informirovat’/informatsiya berüü, drevfovat’/derevfte cürüü,<br />

lakirovat’/laktoo, lak menen sırdoo vb.<br />

Sonuç<br />

Böylece Büyük Ekim Sosyal Devrimi sonucu önce okuryazar olmayan Kırgız<br />

halkı bölgeye Sovyet idaresinin yerleşmesinden sonra <strong>ve</strong> LENİN’in ulus siyasetinin<br />

gerçekleşmesiyle kültürlü <strong>ve</strong> ekonomisi gelişmiş, ilmin <strong>ve</strong> bilimin yüksek<br />

seviyelerine ulaşmış, tümü okuryazar olan, yeni teknik bilgilere sahip yeni sosyal<br />

uluslardan biri olmayı başarmıştır.<br />

Kırgızlar kendi edebi yazı dillerine sahip oldular <strong>ve</strong> bu dilin ilmi terim<br />

alanları düzenlendi.<br />

Hatta ilmi terimlerin sistemleri oluşturularak ana dilimizdeki terimler<br />

sözlükleri meydana getirilmiştir. Milli ilim terminolojisini oluştururken bu konuyla<br />

ilgili çeşitli sorunlar ortaya çıktı. Sonuçta Kırgız milli terminolojisinin dil biliminde<br />

özel bir alan olarak oluşturuldu. Bu alanda özel ilmi araştırmalar yapılarak tecrübe <strong>ve</strong><br />

teori alanında çalışan <strong>ve</strong> bunları araştıran bir sürü uzman yetiştirildi.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!