bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
çevrilerek diğeri çevrilmende alınır. Mesela: jelezobetonnıy/temir-betonduu,<br />
vagonostroitel’nıy/vagon kuruuçu vb. C) İki kelimede çevrilmende alınır <strong>ve</strong><br />
sonuna Kırgızca ekler getirilir. Mesela: dialektikomaterialistiçeskiy/dialektikalık-materialisttik<br />
vb. D) İki kelimesi de çevrilerek<br />
alınır. Mesela: narodnohozyayst<strong>ve</strong>nnıy/el çarbaçılık vb. E) Bazı gruplar yalın<br />
halde çevrilir. Mesela: raboçe-krest’yanskiy/ cumuşçul-dıykan,<br />
tovaropassajirsky/tovar-passajir vb.<br />
8. Fiillerden Oluşan Terimler<br />
1) Rusçada çekim eki almamış olan fiiller Kırgızca’ya aşağıdaki şekillerde<br />
çevrilirler. A) –oo, -uu eki getirtilen mastar haldeki kelimelerle çevrilirler. Mesela:<br />
reşat’/çeçüü, çıgaruu, umnojat’/köböytüü, krasnet’/kızaruu vb. B) Kelimelerin<br />
kökleri çevrilmende alınıyor ikinci kelimesinin sonuna –oo, -uu ekleri getiriliyor.<br />
Mesela: informirovat’/informatsiya berüü, drevfovat’/derevfte cürüü,<br />
lakirovat’/laktoo, lak menen sırdoo vb.<br />
Sonuç<br />
Böylece Büyük Ekim Sosyal Devrimi sonucu önce okuryazar olmayan Kırgız<br />
halkı bölgeye Sovyet idaresinin yerleşmesinden sonra <strong>ve</strong> LENİN’in ulus siyasetinin<br />
gerçekleşmesiyle kültürlü <strong>ve</strong> ekonomisi gelişmiş, ilmin <strong>ve</strong> bilimin yüksek<br />
seviyelerine ulaşmış, tümü okuryazar olan, yeni teknik bilgilere sahip yeni sosyal<br />
uluslardan biri olmayı başarmıştır.<br />
Kırgızlar kendi edebi yazı dillerine sahip oldular <strong>ve</strong> bu dilin ilmi terim<br />
alanları düzenlendi.<br />
Hatta ilmi terimlerin sistemleri oluşturularak ana dilimizdeki terimler<br />
sözlükleri meydana getirilmiştir. Milli ilim terminolojisini oluştururken bu konuyla<br />
ilgili çeşitli sorunlar ortaya çıktı. Sonuçta Kırgız milli terminolojisinin dil biliminde<br />
özel bir alan olarak oluşturuldu. Bu alanda özel ilmi araştırmalar yapılarak tecrübe <strong>ve</strong><br />
teori alanında çalışan <strong>ve</strong> bunları araştıran bir sürü uzman yetiştirildi.